D-STAR 3. Bölüm
D-Star 3.Bölüm – Çağrı Adları
D-STAR AĞI
D-STAR paketleri gönderenin, alıcının ve yayın akışını yönlendiren tekrarlayıcı istasyonların (röle) çağrı adlarını içeren bilgiye sahiptir. Çağrı adları, modern VHF/UHF telsizlerde alfanümerik karakterlerle D-STAR vericisinin hafızasına kaydedilir.
Diğer bölümden hatırlayacağınız gibi, her D-STAR ön paketi dört değişik çağrı adını taşıyabilmektedir. Aşağıdaki liste her dört çağrı adı için ayrılan D-STAR paketindeki alanı tanıtmaktadır:
Kendi Çağrı Adım: Yayını yapan kullanıcının çağrı adı, “Benim Çağrı Adım” olarak da tanımlanabilir. Her ne kadar Kendi Çağrı Adım #2 ayrı bir alan olsa da, sadece çağrı adı ekini taşır, yani tüm çağrı adını değil.
Karşıdaki Çağrı Adı: Kullanıcın bağlantıda olduğu istasyonun çağrı adı, “Senin Çağrı Adın” olarak da tanımlanabilir.
Gönderen Röle Çağrı Adı: Röle ve (A-D) modülü ile kullanıcının görüşme yapması, aynı zamanda Röle 1 olarak da tanımlanır.
Alıcı Röle Çağrı Adı: Karşıdaki Çağrı Adı ile bilinen istasyonun bağlantı kuracağı Röle ve (A-D) modülü, aynı zamanda Röle 2 olarak da tanımlanır.
Çağrı adları paketin başlangıcının, hedefinin ve kullanılan rölelerin kimliğini sağlar. Bu bilgi, D-STAR ağının paketleri bir istasyondan diğerine, şekilde gösterildiği gibi doğru yoldan ulaştırabilmesi için gereklidir. Röleler internet bağlantısı olan herhangi bir yerde olabilir, böylece kullanıcılar aynı şehirde veya değişik kıtalarda olabilir.
Her D-STAR rölesi dört modüle kadar ses ve veriyi yönetebilir, bunlar da A, B, C ve D olarak isimlendirilmiştir. Her modül sanki ayrı bir röleymiş gibi ortak kontrolu diğer modüllerle paylaşır. Röle çağrı adına modül belirtici harf eklenirse, bilgi sadece o modülle izlenir.
Önemle hatırlamakta fayda var ki yayın belli bir istasyona yönlendirilse de, internet bağlantısından yapılmayan tüm D-STAR yayınları halka açıktır ve sayısal olmayan rölelerdeki gibi herkes tarafından dinlenebilir. D-STAR ağında “kişiye özel” görüşmeler yapılmaz.
D-STAR kamu tarafından verilmiş kullanıcı veya röle çağrı adlarını 8 karaktere kadar tanımaktadır, bu da 6 harfli bir çağrı adı, bölü işareti ve bir de sayı (mobil/portable işareti) için yeterlidir. Çağrıyı yapan istasyonun çağrı adına ek için Kendi Çağrı Adı #2 alanına bilgi eklenebilmektedir.
Aktarcı ek harfleri çağrı adındaki 8. boş alanda olmalıdır. Örneğin, röle 4 harfli çağrı adına sahipse, aktarıcı ek harfinden önce üç boşluk eklenmelidir.
Karşıdaki Çağrı Adı alanında “CQCQCQ” harfleri bulunuyorsa, bu çağıran istasyonun herhangi bir istasyonla konuşmak istemekte olduğunu gösterir. Bu kullanmakta olduğumuz sayısal olmayan rölelerde sanki “TA2P frekansta” veya “TA3AS QRV” gibi çağrılar yapılıyor anlamındadır.
Ön-Ek ve Son-Ekler
Normal konuşmalarda çağrı adlarına eklenen eklerin anlam ve biçimleri burada farklıdır. Bu ekler D-STAR röle kontrolları için paketi nasıl yönlendireceklerine dair aktarma bilgisidir. D-STAR sona eklenen harfleri çağrı adından boşluk ile ayrılır.
Doğrudan Görüşme
En basit D-STAR görüşmesi, röleleri dahil etmeden kullanıcıdan kullanıcıya olan doğrudan/direkt olanıdır. Doğrudan görüşme yapmak için, arayan istasyon kendi çağrı adını telsizin Kendi Çağrı Adı alanına ve Karşıdaki Çağrı Adı alanına da ya “CQCQCQ” ya da istediği istasyonun çağrı adını programlar. Bundan sonra işlem FM rölelerdeki gibi yapılır.
Röle İşlemleri
Lokal bir D-STAR rölesini kullanmak doğrudan görüşme gibidir, sadece Gönderen Röle Çağrı Adı alanına rölenin çağrı adı programlanmalıdır. Rölenin bir D-STAR sinyalini aktarması için, yayın yapan istasyonun paketlerinde kendi çağrı adını tanıması gerekir. Yayın yapan istasyon kullanılacak röle modülünü tanıtan harfi de röle çağrı adına eklemesi gereklidir.
D-STAR Bölgeleri
Sayısal olmayan rölelerin menzilini arttırmak için birbirlerine bağlanması gibi D-STAR röle modülleri de bölgelerle bağlanabilir. Bir D-STAR bölgesi birbirleriyle paylaştığı ortak bir ağ geçidi, RF Bağlantısı ve İnternet bağlantısı gibi tüm röle modüllerinden oluşur. Şekilde bu açıklanmaktadır.
Aynı harf ile tanımlanmış röle gruplarında, aynı harf ile belirlenmiş modüller, örneğin “B”, bir D-STAR Bölgesini oluşturur. Bu bölge B harfi ile tanıtılmış tek modüllü bir tek röle veya B modüllü birçok röle olabilir. Hatırlanması gereken önemli nokta tüm rölelerin tek bir ortak ağ omurgasında olmasıdır.
D-STAR İnternet Bağlantısı
D-STAR İnternet bağlantısı/geçidi, bir D-STAR röle kontrolundan dünyadaki diğer D-STAR rölelerine genişbantlı bir internet bağlantısıdır. Farklı bölgelerdeki kullanıcıların haberleşebilmesi ağ geçidi kullanılarak olur. Kullanıcının ağ geçidini sağlayan bölgedeki rölenin çağrı adını bilmesi gereklidir.
Röle çağrısına “G” harfi eklemek D-STAR rölelerine yayını ağ geçidinden göndermelerini söyler. “G” çağrı adındaki 8. boş alanda olması gerekir, yani röle 4 basamaklı çağrı adına sahipse “G” den önce üç boşluk eklenir.
Çağrı Yönlendirme
Eğer istenilen istasyonun çalıştığı yerdeki röle çağrı adını kullanıcı bilmiyorsa ne olur? D-STAR ağı D-STAR Listesinden bu bilgiyi otomatik olarak sağlar.
Bu liste D-STAR ağına kaydolmuş çağrı adlarının bir veri tabanıdır ve röle sistem operatörleri tarafından kaydedilir. Her D-STAR ağ geçidi bu veri tabanının bir kopyasını bulundurur, bu da dünyadaki birçok güvenilir D-STAR sunucuları tarafından korunur. Her D-STAR röle ağ geçidi veri tabanı günde birkaç defa yenilenir.
Her kullanıcı kendi çağrı adını D-STAR ağını kullanabilmek için D-STAR röle operatörü tarafından listeye eklettirir. (Doğrudan karşılıklı yapılan – simplex – bağlantılarda buna gerek olmaz) Listeye bir kez eklendi mi, D-STAR rölesi ile yapılan her yayında kullanıcının yer bilgisi ana listede yenilenir ve böylece tüm D-STAR ağ geçitlerine ulaştırılır.
Kayıtlı bir istasyona ulaşabilmek için, çağıran istasyon Kendi Çağrı Adı alanına giriş yapar ve yukarıda anlatıldığı gibi R1 veya R2 çağrı adından sonra “G” ekleyerek röleye ağ geçidini kullanmasını ister. D-STAR kontrol sistemi veri tabanından çağrı adını bulur ve çağrının kayıtlı olduğu röleye çağrıyı yönlendirir.
Diğer bölümlerde buluşmak dileğiyle,
Tunç Gündoğdu – TA2P, NY
