Internet+Televizyon= IPTV
İnternet, özellikle band genişliklerinin izin verecek kadar artmasının ardından televizyon yayınlarına iyi bir ortam olmak üzere. Ayak sesleri birkaç yıldır giderek artan IPTV konusu hakkında okumaya doyamayacağınız nefislikte bir makale bu ay gazetenizde.
Geleceğin teknolojisi IPTV… Sahip olduğu potansiyelle geleneksel TV izleme anlayışı üzerinde devrim yapmak için geliyor…
Şimdi istediğiniz anda istediğiniz programı, filmi ya da diziyi izleyebildiğinizi hayal edin. Evet evet televizyondan. Haber saati ya da dizi saati kavramlarının ortadan kalktığını düşünün. İşiniz çıkıp da izleyemediğiniz bir programı saatler sonra televizyonunuzu açıp izleyebildiğinizi. Ya da yayın akışına göre 2 saat sonra görünen bir filmi o anda izleyebilmeyi. Keyfinize göre istediğiniz anda programı durdurup sonra devam edebildiğinizi. Reklamlara boğulmadan enfes bir filmi baştan sona izleyebildiğinizi. Hatta izleyeceğiniz reklam kuşağını bile kendinizin belirlediğinizi düşleyin. Biraz fazla mı oldu dersiniz? Ama bunların hepsi gerçek. Teknoloji artık insana hayal ettiği her şeyi sunabilecek seviyeye geldi. Bugün siz yukarıda düşlediğiniz bir televizyon izleme anlayışına sahip değilsiniz belki ama dünyada bir grup kullanıcı geliştirilen bu yeni teknolojinin tüm nimetlerinden yararlanabiliyor. Sahip olduğu potansiyeli kullanması durumunda bir devrim olarak nitelendirilen bu yeni teknolojinin adı Internet Protocol Television.
Son günlerde bu teknolojiyi çok daha sık duyar olduk. İnternette de şöyle küçük bir araştırma yaparsanız her yerde tüm yayın yapma ve izleme kavramlarını baştan aşağı değiştirebilecek sihirli bir teknolojiden bahsedilen yazılara rastlamanız mümkün. Gelin şimdi biz de bu sihirli teknolojiye biraz daha yakından bakalım. Internet Protocol Television; daha sık kullanılan adıyla IPTV temelde TV ya da görüntü sinyallerinin geniş bant(DSL/kablo internet) kullanıcılarına internet protokolü üzerinden taşınması anlamına geliyor. Diğer bir deyişle bugüne kadar aldığınız uydu, kablolu TV vb. tüm imkanlara internetin sınırsız nimetlerini ekleyin. Örneğin bir maçı izlerken aynı anda ve aynı ekranda arkadaşınızla mesajlaştığınızı düşünün. Ya da uzaktaki akrabalarınızla televizyon üzerinden görüntülü olarak görüşebilirsiniz mesela.
IPTV yayını ile normal TV yayınları arasındaki fark nedir peki?
IPTV hem canlı tv yayınını(multicasting) hem de banttan(Video on Demand) yayını içerir. Bugün TV üreticileri kullanıcının arzu ettiği programı kaydedip istediği zaman izleyebilmesi için yayın kaydetme özelliğine sahip yeni televizyonlar(PVR TV olarak bilinir) üretmektedir. IPTV bu özelliği size halihazırdaki televizyonunuzda sunuyor. Bu yayını bilgisayarınızdan ya da şu anki televizyonunuza ekleyeceğiniz küçük bir kutu ile televizyonunuzdan alabilirisiniz. Bu kutunun adı SET TOP BOX. Bugün uydu yayınlarını almak için kullandığımız dijital uydu alıcılarına benzer ethernet girişi olan bir cihaz. Türkiye’de bu cihazın üretimini yapan tek firma Airties. Airties’ın bu üretimi uzun süredir yaptığı ve bu cihazları Rusya’ya sattığı biliniyor. Son olarak geliştirilen bir ürünle modemle STB arası iletişimin kablosuz olarak sağlandığı bir sistem oluşturdular.
Peki IPTV’nin teknik gereksinimleri neler?
Görüntü sinyali sahip olduğumuz geniş bant internet hattı üzerinden iletildiğiden IPTV uygulamaları belli ölçüde bir bant genişliğine ihtiyaç duyuyor. Uygulanan sıkıştırma kodlamasına ve alınan yayın kalitesine göre ihtiyaç duyulan bant genişlikleri ise şöyle:
- MPEG-2 kodlaması ve standart yayın kalitesi(SD) için 3.5 Mbit/s
- MPEG-2 kodlaması ve High Definition(HD) yayınlar için 19 Mbit/s
- MPEG-4 kodlaması ve SD için 2 Mbit/s
- MPEG-4 kodlaması ve HD için 10 Mbit/s
Microsoft bu bant genişliklerini daha da aşağıya çekebilmek adına video datasını nasıl daha düşük veri transferi ile gönderebileceği konusunda geliştirmelerine devam ediyor.
Dikkat çekilmesi gereken diğer bir nokta da IPTV’nin sisteminin normal yayın mantığından çok farklı bir yapıya sahip olduğudur. Normal broadcasting’te uydudan çıkan görüntü sinyalleri aynı anda milyonlarca eve ulaşabilir. Diğer yandan bugünkü internet altyapısı noktadan noktaya bağlantı prensibine göre çalışmakta. Bu da şu demek: Siz internet altyapısı üzerinden televizyon yayınlarını kullanıcıya göndermek istiyorsanız her kullanıcı için yayın sinyalinin milyonlarca kopyasını alıp milyonlarca farklı kişiye aynı anda yönlendirebilmelisiniz. Bu da çok gelişmiş router teknolojileri ve sağlam bir veri transferi altyapısı gerektirir. Bugün Cisco şirketi bu gelişmiş router teknolojileri üzerinde çalışıyor ve Alcatel de altyapı geliştirmeleri yapıyor. Aslında baktığınızda birbirine tamamen zıt çalışan iki teknolojiyi entegre etmeye çalışıyorlar. Teknolojini sınırlarını zorlamak böyle bir şey olsa gerek…
“Türkiye’de ve dünyada IPTV ne durumda?” diye soracak olursak;
IPTV teknolojisi Avrupa’da 1999 yılından beri uygulanıyor. ABD’de iste ve izle yayınları DVB(Dijital Görüntü Yayını) protokolü üzerinden veriliyor fakat IPTV anılmıyor. Diğer yandan İtalya’da Fastweb ve İspanya’da Telefonica’nın işlettiği Imagenio IPTV hizmeti veriyor. Japonya’da Yahoo BB/Softbank, Hong Kong’ta NOW Broadband TV ve yeni açılan SuperSun halen IPTV alanında hizmet veren işletmeci kuruluşlar. IPTV test yayınları şu an Japonya, Hindistan ve şaşırtıcı bir şekilde Kazakistan’da yapılamakta. Bu uygulamanın testlerinin az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yapılmasının sebebi ise yanlış bir hamleden doğabilecek büyük ciro zararlarını önlemek olarak gösteriliyor.
Türkiye’de ise Türk Telekom IPTV uygulaması için gerekli altyapı sağlayacak firmayı belirlemek üzere bu yılın ilk yarısında bir ihale gerçekleştirdi. İhale sonucunda SeaChange ve Argela firmaları ihaleyi kazanarak yıl sonunda 1 milyon kullanıcıya IPTV yayını alabilecek altyapıyı kuracağını taahhüt etti. Yani Türkiye şu an yolun başında diyebiliriz. Teknik olarak var olan altyapı üzerinden sadece bir televizyon için kısıtlı bir içerikle IPTV hizmetinin verilmesi mümkün fakat tam anlamıyla bu teknolojinin uygulanabilmesi için altyapımız şu an için yeterli değil. Türk Telekom’un DSL bağlantıları için standart kullanıcılar için sunduğu bağlantı hızının 4 Mbit/s olduğunu düşündüğümüzde bunu görmek çok da zor değil. Yine yeni tanıştığımız VDSL2 bağlantısıyla gerekli bant genişliği rahatlıkla sağlanabiliyor fakat hizmet fiyatlarına bakıldığında bu bağlantının şu an için taban kullanıcı için uygun olmadığı ortada. Diğer yandan yatırımcılar bu alandaki hızlı gelişimi öngörmüş olacaklar ki birçok şirket yeni altyapılar kurarak ve var olan altyapılarını güçlendirerek telekomünikasyon sektöründe boy göstermeye başladı(Tellcom ADSL – Turkcell, Biri ADSL – Koçnet vb). Türk Telekom’da yurtdışı bant genişliğini geçtiğimiz günlerde artırdı ve IPTV teknolojisinin uygulanması yönünde ciddi adımlar atmaya devam ediyor. Bu alternatif kurumlar ve kalite artışı sayesinde önümüzdeki yakın gelecekte daha uygun fiyata daha yüksek veri transferi sağlayan altyapılar almamız mümkün.
IPTV gerçekten geleceğin teknolojisi mi?
Dünyada şu an 100 milyon geniş bant internet kullanıcısı olduğunu söylemek bile aslında bu teknolojinin sahip olduğu gelişim potansiyelini anlatmaya yetiyor. Halen 2.5 milyon olan IPTV abone sayısının 2010 yılında 10 kat artarak 25.9 milyon aboneye ulaşacağı öngörülüyor. İlerleyen süreçte de abone sayısında eksponansiyel bir artış bekleniyor. Sunduğu imkanlar açısından bir devrim olan bu teknoloji için Microsoft, Cisco ve Alcatel gibi dünya markası olmuş şirketlerin milyarlarca dolar yatırım yaptığını düşününce gelecekte IPTV sektörünün ne büyük bir büyümeye gebe olduğunu tahmin etmek zor değil.
Son olarak küçük bir not: Türkiye’de şu an IPTV ile ilgili tek Türkçe kaynak Türkiye Bilişim Derneği ve RTÜK’ün ortak çalışmasıyla ortaya çıkan “Bireysel Eksenli İnteraktif Yayıncılık: IPTV” kitabı. Bilginize.
Özer DENİZ
KAYNAKLAR
http://www.uzmantv.com/konu/turkiyede-iptv
http://shiftdelete.net/airties-ile-kablosuz-iptv-3454.html
http://www.uydutvhaber.net/site/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=7371
