SDR (Software Defined Radio)
Bilgisayara eklenen bir kart sayesinde müthiş bir alıcıya sahip olmak istemez misiniz? O halde izleyen sorular ilginizi çekecektir. Yazılım tabanlı radyo nedir? Nasıl çalışır? Cevapları bu ay Antrak Gazetesi'nde. Kaçırmayın!
Eğer Flex Radio Systems sitesine http://www.flex-radio.com girecek olursanız orada birinci paragrafta çok önemli bir soruya kısa ve öz bir cevap verildiğini görürsünüz..“SDR nedir?” Cevap kısa ve öz olarak şöyledir: SDR (Yazılım Tanımlı Radyo) telsiz muhaberesi yapmak üzere düşünülmüş ve konfigurasyonu değiştirilebilir bir donanım ve yazılım teknolojileri koleksiyonudur.
Görüldüğü gibi SDR çok modlu (multi-mode) , çok bandlı (multi-band) , çok fonksiyonlu (multi-functional) muhabere cihazlarının yapımındaki zorluklara göre mukayese edildiğinde daha ucuz ve etkili bir çözüm temin eder. Böyle olması SDR’ nin telsiz endüstrisindeki çok geniş uygulama alanları için çok başarılı bir teknoloji olarak kabul görmesini sağlamıştır..
Kullanmakta olduğumuz telsiz cihazlarının çalışma karakteristiklerini değiştirmek söz konusu bile değildir ama SDR radyolarda çalışma karakteristiklerinin dinamik bir programlama tekniği ile yeni bir konfigurasyonla değiştirilmesi mümkündür..
Diğer bir deyişle ayni Donanım (Hardware) parçası, farklı zamanlarda, farklı fonksiyonlar uygulamak üzere modifiye edilebilir.Burada imalatçılara düşen görev müşterek bir Donanım (Hardware) platformunun geliştirilmesi konusuna konsantre olmalarıdır..
SDR ile ilgilenenlerden Joe Mitola SDR oluşumunu şöyle tarif ediyor “ SDR kanal modülasyonu dalga şekillerinin Yazılım ile tayin edildiği Radyodur..Yani dalga şekilleri mukayeseli sayısal işaretler olarak üretilir sonra sayısaldan analog işarete geniş bandlı bir DAC (Digital to analog converter) sayısaldan analoğa dönüştürücü ile dönüştürülerek ve çok muhtemel olarak IF işaretine ve buradan da RF işaretine yükseltilebilir..Alıcıda da ayni yöntemler kullanılarak genişbandlı bir ADC (Analog to digital converter) analogtan sayısala dönüştürücü ile SDR radyoda tüm kanallar yakalanabilir, alıcı işareti ayırarak bir alt kademeye indirger ve kanaldaki dalga şeklini demodüle edecek bir yazılım kullanarak genel maksatlı bir işlemci ile tüm bu işlemleri yapabilir..”
Wikipedia’ da SDR radyo ile ilgili bölümde “ SDR sistemi Yazılım (Software) tarafından kontrol edilen programlanabilir bir Donanım (Hardware) vasıtası ile çok geniş bir frekans spektrumu içinde her tip modülasyonla her tür frekans bandında ayarlanabilen ve çalışan bir radyo muhabere sistemidir.” denilmektedir.
SDR genel maksatlı bir bilgisayarın ses kartı ile çok miktarda sinyal işlemi yapabilir veya evde yapılmış (home-made) tekrar tekrar şekillendirilebilir bir Sayısal Elektronik cihaz ile sayısal işlemler yapılabilir..Bu çalışma ve dizaynın amacı, yenilenen ve değiştirilebilir yazılımlarla çalışabilen gönderme, alma yapabilen bir radyo türü üretmektir.. Yazılım radyoları hücresel telefonlarda (GSM) ve askeri amaçlı cihazlarda çok geniş kullanım alanları bulmuştur ve bu kullanım her iki sahada da radyo protokollerinin geniş bir varyasyonda değişmesine hizmet edecektir.
Evet arkadaşlarım; Radyo dünyamız değişiyor ve artık bizde bu değişime ayak uydurmalı ayni yola girmeliyiz..Daha önceki yazılarımda da belirttiğim üzere SDR’ lerin donanım (hardware) kısmı bildiğimiz, tipik olarak bir RF işaretini IF işaretine dönüştüren Ön-uç (front-end) bölümü, bu IF işaretini analogtan sayısala ve tersi işlemleri yapan A/D ve D/A dönüştürücülerden ibarettir.Daha önce söylediğimiz gibi ilave olarak bir de Ses kartımız..
Böylece SDR’ler basit radyo-modem teknolojilerinin tamamlanması için kullanılabilir olmuştur..Taraftarlarının kanaatlerine göre bu teknolojinin radyo muhaberesinde hakim teknoloıji olacağı düşüncesi çok yaygındır..
Gelecek yazımızda SDR’ lerin çalışma prinsiplerine göz atacağız..Gördüğünüz gibi kısa kısa gidiyoruz, böylece tekrar tekrar okuyarak SDR olayını çözmeye, anlamaya hatta uygulamaya koyacaklara yardımcı olacağımı düşünüyorum..4. üncü yazıda buluşmak dileği ile esenlik ve sağlıkla kalın. İzmir’den selam ve sevgilerle…
Özhan Önder TA3BQ
