Simülasyon
Simülasyonun Günahları ve Sevapları II
Daha önce birincisini yayınladığımızın dizinin ikinci yazısını gazetemizde okuyabilirsiniz.
Merhaba Değerli Antrak Gazetesi okurları.. Oldukça zorlu ve sıkıntılı bir dönemin araya girmesi ile, Simülasyonun Günahları ve Sevapları isimli yazımın devamını geciktirdiğim için gerçekten üzgün olduğumu söylemek istiyorum.. Geçen yazımızda benzetim nedir ve hangi sistemlerde kullanılır konuları üzerinde durmuştuk.. Simülasyonun kritik noktalarından olan veri toplama aşaması üzerine konuşmayı bu yazımıza ertelemiştik.. Benzetimini yaptığınız ve güvenilirliğini test edeceğiniz sistem modelinin hangi verilerle çalıştırılacağı oldukça önemlidir. Veri Toplama aşaması olarak adlandırılan bu aşama, simülasyonun düşük hatayla test edilmesi için büyük önem taşır.. Örneğin bir bilişim sistemi ile ilgili veri toplamak istediğinizde, bunun yollarından biri, sistem log’larını değerlendirmek olabilir. Geçmişe ait bir zaman diliminden alacağınız sistem event’lar ve log’lar, test için size oldukça gerçekçi veriler olacaktır. Ancak bilgi toplarken dikkat etmemiz gereken altın kurallar vardır.. Dilerseniz benim de tecrübe ettiğim bir çalışmayı ele alarak, bu noktalara bir göz atalım….
Analiz için kullanacağımız veriler, zaman paylaşımlı bir bilgisayar modeli simülasyon çalışması için kullanılacak verilerdir. Bu verileri, tek bir merkezi işlem birimi ve 6 terminalden oluşan bir bilgisayar sistemine sahip olan bir işletmenin 5 işgününe ait gerçekleşen bilgisayar çalışmaları sonucunda merkezi işlem biriminde kayıtlı event log raporlarından derledim. Bu sistemdeki veri kaynağımız terminal operatörlerinden gelen iş istekleridir. Rassallık kaynakları olarak, iş tipleri, işlerin varışlar arası zaman aralığı, işlem zamanının büyüklüğü olarak sayılabilir.
Veri Toplarken Nelere Dikkat Edildi ? Veri toplama günleri, saatleri, veri toplanacak terminallerin seçilmesi gibi durumları değerlendirirken göz önünde bulundurduğumuz noktalara kısaca değinecek olursak; Verilerin toplanma günleri, nispeten diğer günlere göre daha yoğun olan işgünlerinden seçildi.. Verilerin toplandığı farklı günlerde, aynı zaman dilimleri kullanıldı. Farklı haftalarda veri toplama işlemi devam etmiş olsaydı, haftanın aynı günlerini kullanmaya dikkat etmek önerilebilirdi. Veri Toplanan saatler, terminal bağlantılarının en yoğun olduğu saat aralığı olan : 08.30- 18:30 olarak seçildi.. 18:30 dan sonra yapılan fazla mesai çalışmaları, analiz kapsamı dışında tutuldu. Çünkü normal mesai saatleri dışındaki zaman dilimleri, işlerin varış aralıklarında sapmaların büyük olacağı zaman dilimleridir. Ayrıca öğle tatilinde açık bırakılan ekranlarda işlemciyi tutan bir iş olabileceği düşüncesi ile, öğle tatili saatleri olan 12:30 – 13:30 arasındaki bağlantılar da dikkate alınmadı.. Çünkü terminaldeki iş isteğini açık bırakıp giden bir operatörün, veri dağılımını değiştirme olasılığı yüksek olabilir.. Ayrıca arızalı bir terminal olmamasına dikkat edildi.
Görüleceği gibi, veri toplanan zamanlar ve ortamlar, mümkün olduğunca gerçek durumu yansıtacak şekilde seçilmeye çalışılmıştır. Veri toplama sırasında süreç kesintiye uğratılmamalıdır..
Topladığımız verilerin hangi istatistiksel dağılımdan gelip gelmediğini anlamamız gerekmektedir. Bu kontroller sonucunda, gözlediğimiz verilerin, benzetimi yapılan sistemi ilgilendiren ana kütleyi temsil edip edemeyeceğine karar verebiliriz. Uygunluk testleri ile gözlem verilerimizin hangi dağılıma ait olduğunu tesbit ediyoruz. Toplanan bu verilerin, ana kütleyi temsil edip etmediğini gösteren birçok test vardır. Bu testler SPSS, Minitab, Statfit, Statistica gibi birçok istatistik paket programları ile rahatlıkla yapılabilir.
Veri toplama aşaması ne kadar dikkatli ve geçekçi bir süreç yaşanırsa, benzetimden elde edeceğimiz çıktı analizleri de o kadar iyi sonuçlar verecektir…
Değerli okurlar, oldukça sıcak günler geçirdiğimiz bu dönemde, hepinize başarılı, sağlıklı, aydınlık günler dilerim.. Her şey gönlünüze olsun, yeni yazılarımızda görüşmek üzere….
Dilek KILIÇ
Bilgi Teknolojileri ve Eğitim Derneği
dilek.kilic@bilteder.org.tr
www.bilteder.org.tr
