Anten Ürünleri

Dört sayı önce, “ANTRAK Gazetesi’ne biraz tarih dokunduralım” diye yola çıkmıştık. Bu iddia ile yazdığım beşinci yazıyı çeşitli anten ürünlerinden örnekler vererek sürdürüyorum. Kaynak olarak kullandığım katalog; Ağustos 1925 tarihini taşıyor. 80 yıl öncesinin anten ürünlerini günümüzdeki ürünlerle karşılaştırdığımızda ne gibi farklar görülebileceğini, prensip olarak okurların değerlendirmesine bırakıyorum.

80 yıl önce Uzun Dalga, Orta Dalga ve Kısa Dalga olarak bilinen frekanslar biliniyor ve kullanılıyordu. O tarihlerde piyasaya önerilen anten ürünleri de elbette bu frekansların gerektirdiği fiziksel boyutlar dikkate alınarak tasarlanmış ve üretilmişti. (Yani daha düzgün ve net bir Türkçe ile yazarsak, 1925 yılında cep telefonu, televizyon veya uydu haberleşmesi yoktu ki, bu frekanslara uygun anten ürünleri olsun.) J (sırıtan adam işareti)

http://electronics.howstuffworks.com/radio-spectrum1.htm adresinde radyo frekanslarını özetleyen güzel bir sayfa buldum. İngilizce olmasına rağmen şematik anlatımlarla özet bilgiler veriyor.

Şimdi gelelim 1925 yılında pazarlanan ürünlere….

Philadelphia merkezli MACK şirketinin ürettiği bu anten; “long-wire” yani uzun anten kablosu özelliğini taşıyor. Bütün frekanslar için (Uzun, Orta, Kısa) kullanılabilir. Bu anten tasarımının en üstün özelliği; kim bilir kaç metre uzunluğundaki bir anten kablosunun, süpürge sopasına sarılmış bir bobin gibi boyunun kısaltılmış olması. Böylece, evin içinde veya dışında kullanılabiliyor. Diyelim ki oturma odasında, pencerenin önünde 3 metrelik bir boşluk var. Çekiyorsun anten bobinini, 3 metreye uzatıyorsun, kullanıyorsun. Elbette yalıtkan bir madde (örneğin çamaşır ipi) ile (ortasından geçirerek) gerdiriyorsun, böylece antenimiz sarkmıyor.

Duo-Spiral markalı bu ürün, yine “long-wire” özelliği taşıyor. Uzun bir anten kablosu çerçeveye sarılarak küçültülmüş. Her yere sığıyor. Masa üzerinde kullanılabiliyor. Sağa-sola çevirirseniz, “radyo makinesi”ne gelen sinyali arttırabiliyorsunuz. Üstelik bu anten, katlanabiliyor. (Koy çantaya yaz tatiline götür.)

Bu anten, HF long Wire Anten yazısında bulacağınız anten uygulaması ile prensip olarak aynı ama benim yaptığım “sabit anten” yukarıda resmini gördüğünüz ise tam anlamıyla bir “mobil anten”.

Paramount markalı bu ürün, “harika ve yeni bir icat” olarak tanıtılıyor. Reklam resminde alt yazı olarak “Spider-Web” yazan şey gerçekten de örümcek ağını hatırlatan bir “petek bobin”. İpek kaplamalı Fosfor-Bronz tel kullanılarak imal edilmiş. “Gelen sinyalin bütün elektronlarını” radyoya iletmek (yani tek bir elektron bile kaybetmemek ?!) iddiası ile piyasaya sunulmuş. Bakalit denen malzeme ise, “tahtadan kurtuluş devrimi” diyebileceğimiz sentetik malzeme oluyor.

Chicago merkezli Korach şirketinin ürettiği bu anten, yine uzun anten kablosunun küçük bir çerçeveye sarılarak taşınabilir hale getirilmesi prensibine dayanıyor. Ama önemli bir özelliği daha var; Resimde görülen seçici anahtar (selector switch) döndürülerek, çeşitli boylarda anten seçilebiliyor. Yani diyelim ki, siz belirli bir radyo frekansını dinliyorsunuz. Bu frekansa tekabül eden dalga boyunun harmonik uzunluklarını anten boyu olarak seçerseniz, cihazın performansı çok artacaktır. (Örneğin Uzun Dalga Ankara Radyosu 1648 metre, 182 KCycle oluyor. Işık hızını frekansa bölerseniz dalga boyunu bulursunuz. 300/182=1648mt.) Bu anten, size bu imkanı sunuyor. İstasyonu buluyorsunuz, sonra seçici anahtar düğmesini sağa-sola çevirip en iyi sonucu aldığınız yerde bırakıyorsunuz. Yani anten kablosunun boyunu değiştirmiş oluyorsunuz. ‘Reklamdaki detaylar iyi görülsün ama reklam resmi çok büyük olursa fazla para veririz’ diye düşünmüş olmalılar ki antenin üst bölümünü makaslamışlar.

Ohio merkezli Scott & Fetzer şirketinin ürettiği bu anten yaklaşık 1.80 metre boyunda. Volumax ismini taşıyor. Bu anteni alıyorsun, evin içinde uygun bir yere koyuyorsun. Dikine durduğu için çok az yer kaplıyor. Anteni bağlıyorsun, sonra başlıyorsun “radyo makinesi”ni kullanarak istasyon aramaya. Diyelim ki, istediğin istasyonu buldun, dikine duran anteni sağa-sola çevirerek en iyi sonucu almaya uğraşıyorsun. Yani bu anten yönlendirilebiliyor. Üstelik, adından da anlaşılabileceği gibi, radyonuzun volümünümaksıyor. (Nasıl Türkçe ama ?!)

1.5 Amerikan Doları karşılığında Jiffy markalı anten kablosunu alabilirsiniz. 30 metrelik paketler halinde satılıyor(muş.) Direklerin arasına gerdiğinizde, çok sağlam olduğu için kolay kolay kopmuyormuş. “Radyo makinesi”ne gelen sinyalleri 2 – 3 kat kuvvetlendiriyor(muş). Günümüzde balık oltası bağlamak için piyasada bulduğumuz “misina” paketlerini hatırlatıyor. Piyasaya sunulan bu ürün, paslanmıyor, küflenmiyor ve iki yalıtkan “yumurta” arasına gerildiğinde acayip güzel sonuç veriyor. 1998 yılında Ankara-İvedik Hurdacı Sitesi’nde buna benzer uzun bir anten kablosu bulmuştum. Hala kullanıyorum. J Söz konusu anten kablosunu hurdacıdan alırken o gün tanık olduğum ilginç bir MAGANDA sohbetini, Antrak Gazetesi’nde burada bulabilirsiniz.

Keystone markalı bu ürün, anten değil. Resimde gördüğünüz, ‘maazallah şimşek çakarsa, yıldırım düşerse’ gibi tehlikeler karşısında anten devresine seri bağlanarak kullanılacak bir koruma devresi. Piyasaya tanıtırken, ‘bir anten satacağın zaman bir tane de bundan sat’ demişler. Anten devresine seri olarak bağlanmasına rağmen, gelen sinyal seviyesini hiç azaltmadığı, reklamda özellikle belirtilmiş. (Her nasıl oluyorsa…?!)

1925 tarihli ANTEN ürünlerine burada nokta koyuyoruz.

Çağdaş ANTEN projeleri ile ilgileniyorsanız, ANTRAK Gazetesi’nin (üst-soldaki) ARAMA bölümüne TIKlayın, (sonra bir kez daha TIKlayın, ARAMA bölümü ancak o şekilde açılır…) anten yazıp aratın. Çok sayıda p
roje bulacaksınız.

Veya arama zahmetine girmek istemiyorsanız link’i kullanabilirsiniz.

Hayırlı antenler… Hayırlı tarihler.

TA2CIP
Ahmet SÖNMEZ
ta2cip@antrak.org.tr