Geniş Bandlı Aktif Anten
Radyo sinyallerini kuvvetlendirin.
Bu devre ile duyamadığınız istasyonları dinlemek artık daha kolay.
Alıcılarımız için geniş bandlı bir aktif anten kuvvetlendiricisi hepimizin
işine yarar. Genel olarak anten kuvvetlendiricileri anten kazancı yanında
empedans çevrimi de yaparlar, çünkü teleskopik yada cop antenlerin
empedansları yüksektir. Bunu sebebi de bu antenlerin fiziksel boyları,
çalıştıkları frekanstaki dalga boyundan kısadır. Bundan dolayıda alıcı
girişinde 50 ohm veya 75 ohm değere çevirmek için ve adapte etmek
için de bir transformatöre ihtiyaç vardır. Ve genel olarak da bu
adaptasyonu sağlamak için anten kuvvetlendiricileri J-FET tabanlı
tasarımlardır.
J-FET transistörler hemen hemen ideale yakın empedans çeviricidirler.
Ancak iki önemli dezavantajı vardır. Bir, giriş kapasiteleri büyüktür,
(10pF civarında) ve bu değer girişteki yüksek anten empedanası ile
birlikte bir filtre olarak çalışma eğilimi gösterir. İkinci olarak, anten
kuvvetlendiricisi dizaynındaki birinci kural, olabilecek en düşük gürültü
oranının ilk aktif katda sağlanması ve kuvetlendirilmiş olması
gerekmektedir. Neyazık ki buda mümkün olmamaktadır. Çünkü bir
atenüatör gibi çalıştığı için tüm devredeki gürültü oranının azalmasına
neden olur.
Bir geniş bandlı anten kuvvetlendiricisinde aranan özellikleri özetlersek;
1- Düşük giriş kapasiteli,
2- Düşük gürültü ile yüksek frekanslarda çalışabilme,
3- Yüksek giriş empedansı,
4- İntermodülasyona sebep olmadan yüksek sinyal seviyeli bir çalışma,
5- Ve kazanç.
Evet, bir aktif kuvvetlendiriciden beklene çok şey var, ancak az çok da olsa
devrede bir MOSFET kullanarak ihtiyacımız doğrultusunda bir şeyler
yapabiliriz.
Giriş kuvvetlendirici olarak bir MOSFET (BF981) daha sonra UHF (BF979)
tipi bir transistör ve çıkışta orta güçlü bir kablo TV sürücü transistörü
(2N5109), veya karşılığı bir başka transistör.
Ve bu devrenin diğer bir özelliği yada adı da geri beslemeli
kuvvetlendirmedir. Geribesleme, 2N5109 un emitör çıkışının BF981 in
source (kaynak) bacağına bağlı R/C devresi (56 ohm, 10p) ile sağlanır.
Besleme voltajı temini ise; fantom besleme dediğimiz, besleme voltajının
anten kablosu üzerinden devreye ulaştırılması yönetim ile yapılmaktadır.
Devre şemasının sağ alt köşesinde kesik çizgiler içinde yer alan şema
aslında devreye enerji veren kısımdır. Bağlantı şekli aşağıdadır.
Bu şekilde aktif antenin enerjisinide sağlamış olduk. Bu arada aktif anten
kuvvetlendiricisinin antenin dibinde çalışan bir devre olduğunu
unutmuyoruz. Gelelim devredeki bobinler… Bu bobinlerin değeri
çalışacağınız frekanslar ile yakından ilgili. Yüksek endüktans (4,7 mH)
değeri VLF için, eğer VHF veya UHF düşünüyorsanız daha düşük
(470 uH) değerler lazım. En uygun değeri deneyerek kendinizin
bulmasında fayda var. Ancak bu bobinleri DC direnci 10 ohm dan küçük
olmalı.
Devreyi 50 veya 75 ohm luk anten kablosu ile kullanabilirsiniz, devrenin
çektiği akım 60 mA dir. 30 ile 50 santimlik bir anten uzunluğu yeterli, hatta
bisikletlerin akord telleri ideal uzunlukta ve özellikte. Eğer anteni
koyduğunuz yerde parazit (hum) varsa, anteni 10p lık bir kondansatör
üzerinden devreye bağlayın.
Baskılı devrede kırmızı ile çizilmiş olan elemanlar baskı devrenin lehim
yüzü tarafına monte edilecektir.
Ayarları için devre üzerinde de gördüğünüz gibi iki adet trimpot var. Bu iki
trimpot ile 2N2509 un emitör bacağında 6-8 volt görene kadar ayarlayın.
Eğer kuvvetlendiriciyi gündüzleri kısa dalga veya orta dalga alışında
kullanıyorsanız en uygun sinyal/gürültü oranını bulmak zorundayız.
Bunun için; 25k trimpot ile BF981 in gate2 (g2) ile source (s) ayağı
arasındaki voltajı 3-6 volta indirmek gerekecektir. Geceleri ise bu değerin
6 volt civarına çıkarılması gerekiyor.
Başarılar
Ali Akyol
Gerekli dosyalar :
BoardMaker dosyası olarak herşey..
veya
Printer dosyası olarak herşey..
