OrCAD Release 9

Yazarımız Davut Tekin, OrCAD firmasının 1982 yılında elektronik tasarımcıları için geliştirdiği bir elektronik çizim programı olan ORCAD'i tanıtıyor. OrCAD Release 9'u tanıyın.

OrCAD Nedir?

OrCAD, OrCAD firmasının 1982 yılında elektronik tasarımcıları için geliştirdiği bir elektronik çizim programıdır. İlk önceleri  DOS ortamı için yazılmış olan bu program günümüzde Windows ortamının giderek yaygınlaşması ve kullanım kolaylığı sayesinde OrCAD'inde bu ortamda çalışan sürümleri piyasaya çıktı. Ben burada size OrCAD Release 9'u anlatmaya çalışacağım.

OrCAD, geliştirilmiş kütüphanesi, kolay kullanımı ve sınırsız program ile entegrasyonu sayesinde çok kullanışlı bir programdır. OrCAD kullanımı sırasında ilk önce tasarlanan devre Capture sayesinde çizilip daha sonra tasarlanan devrenin gerekirse bilgisayar ortamında çalışıp çalışmadığını OrCAD sayesinde girebilirsiniz. Simülatörde çalıştırdığınız devreyi artık hayata geçirebilirsiniz tabii bunu da OrCAD Layout sayesinde yapabilirsiniz.

OrCAD Relaese 9 İçin Donanım Gereksinimleri:

120 Mhz Intel Pentium İşlemci ve Windows 95/98, NT, 2000, ME, XP

 32 MB RAM

256 Renk 800×600 çözünürlük

400 MB kullanılabilir disk alanı.
 

Başlamadan Önce:

İlk önce OrCAD'i niçin ve nasıl kullancağımızı belirleyelim. İlerledikçe OrCAD'in içerik olarak bize nasıl geniş bir yelpaze sunduğunu ve bizim de OrCAD kullanırken ister istemez bu içeriği kullanmak zorunda olduğumuzu göreceğiz.
 

OrCAD Capture

Orcad Capture projemizin şemasını oluşturmamıza yardımcı olur.Şimdi File'dan New ve Projecti seçelim. Karşımıza gelen menüden Name kısmına çalışmanıza  vereceğiniz dosya adını girersiniz. Daha sonra Schematic'i seçin. Location'da ise yaptığınız çalışmanızın hangi klasörde olacağını belirtebilirsiniz. Ve sonra O.K'yi  seçerek artık projemize başlayabiliriz.  Artık çalışama alanımız karşımızda.

Penceremizin sağ kısmında araçlar paletimiz ve üst kısımda ise Toolbar bulunmakta.
Sıkça kullanılan araçları  anlatmaya çalışalım.

 

File: Dosya.

New: Burada yeni bir Project, Design, Library, VHDL File, Text File tipinde dosyalar yaratmanızı sağlar.
Open: Daha önce oluşturduğunuz dosyaları çağırmanızı sağlar.
Save: Çalışmanızı kaydetmenize yarar.
Save as: Çalışmanızı farklı bir isimde kaydetmenize yarar.
Print: Çalışmanızı yazıcıya gönderir.
Print Setup:Yazıcı ayarlarınızı yapar. 
İmport design: Çalışmanıza dışarıdan farklı formatta herhangi bir dosyayı ekler

Edit: Düzenleme.

Undo: Yaptığımız son işlemden bir önceki işleme gider. 
Redo: Bir önceye gelmiş olduğunuz konumdan tekrar bir ileri gider. 
Repeat: İşleminizi tekrarlar.
Cut: Seçtiğiniz kısmı keser.
Copy: Seçtiğiniz kısmı kopyalar.
Paste: Seçtiğiniz kısmı başka bir yere yapıştırır.
Delete: Seçtiğiniz kısmı siler.
Select All: Bütün çalışmanızı seçer.
Properties: Çalışmalarınızın özelliklerini buradan seçersiniz.
Part: Devre elemanlarınızda üzerinizde değişiklik yapmanızı sağlar.
Mirror: Seçtiğiniz kısmı ayna görünümüne çevirir.
Rotate: Seçtiğiniz kısmı çevirir.
Group: Devre elemanlarınızı gruplar halinde ayırabilirsiniz
Ungroup: Gruplarınızı tekrar eski haline getirir.
Find: Burada  aramak istediğiniz devre elemanını kolayca bulmanızı sağlar.

View: Görünüm.

Go to: Cursor'ünüzü x ve y koordinatlarına götürür. 
Zoom: Burada çalışma alanını büyütüp küçültmeye yarar. 
İpucu: Devremiz tasarlanırken OrCAD'in menülere ulaşmak için kısa yol tuşları vardır.

Zoom için ise;
Çalışmanın görünümünü büyütmek için klavyenin (I) ve (O) tuşlarını kullanırız. Yani kısaca in'in I, out'unda O'sudur.

Tool Pallete: Araç paleti.

Toolbar: Menülerin bulunduğu yerdir.
Status Bar: Mouse'un bulunduğu yeri (x , y) ve de zoom durumunu belirtir. 
Grid: Elemanların yerleşmesinde size yardımcı olan noktalardır. 
Grid References: Çalışmanızı oluşturmada size yardımcı olur.

Yukarıda saydığımız özellikleri seçerek OrCAD Capture'da görmenizi sağlar.

Place:Yerleşim.

Part: Kullanacağımız devre elemanlarını buradan seçeriz. Karşımıza  gelen menüde ilk önce kütüphaneden kullanacağımız devre elemanlarını Add Library'den dizinlerden ekleriz. Eklediğimiz kütüphanelerin içindeki devre elemanları sol altta görebiliriz. Part kısmına aradığımız devre elemanını girerek sağ pencerede elemanın öngörünümünü izleyebiliriz. Daha sonra OK ile boş çalışma alanımıza taşırız. Remove Library ile kütüphaneyi sileriz. Part search ile devre elemanın detaylı bir şekilde aramamıza yarar.  Cancel ile de tüm menüden çıkarız.
Database Part: Devre elemanları hakkında detaylı bilgi almamızı sağlar. 
Wire: Devre elemanlarının birbirlerine bağlanmasında, elektrik hatlarını    çizmemizi sağlar.
Bus: Bus yardımı ile daha çok digital devre tasarımlarında kullanılır. Örneğin bir hafıza elemanımız var ve bu hafıza elemanın adreslerini tarayan birde sayıcımız olsun. Teker teker adreslerle sayıcını bacaklarını bağlanmaktansa bus ile görünümde tek hatmış gibi görünüp normalde bütün hatları birebir bağlar. Böylelikle görünümde karışık olmayan bir devre tasarlamış olursunuz. 
Junction: Hatları birbirine bağlar.
Bus Entry: Bus entry bus ile beraber kullanılır. Bus ile çizdiğimiz hattın devre elemanına bağlanmasını sağlar.
Power: Devremizn beslemesini buradan veririz. Yani burada +VCC, VDD v.s.
Ground: Burada ise devrenin çalışması için gerekli olan şase veya ' Vss g.b.
Off-Page Connector: Yaptığımız çalışma sayfadan taşarsa bunu kullanırız.
No Connect: Bağlantının olmadığını belirtit.
Title Block: Title block ile devrenizin başlığını belirtebilirsiniz. Çalışmanızın ta
rihini doküman ismini ve tipini belirtebilirsiniz.
Bookmark: Çalışmanızda kalınan sayfayı belirtmek için sayfa arasına yazmanızı sağlar.
Text: Çalışmanız ile ilgi notlarınızı text ile yazabilirsiniz.
Line: Çalışmanızda çizgi çizmenize yardımcı olur.
Rectangle: Çalışmanızda kare çizmenize yardımcı olur.
Ellipse: Çalışmanızda çember çizmenize yardımcı olur.
Arc: Çalışmanızda yarıçember çizmenize yardımcı olur.
Polyline: Bu araçta çizgi çizmenize yardımcı olur.
Picture: Çalışmanıza dışarıdan bir resim eklemenize (bmp) yardımcı olur.

Options: Tercihler.

Preferences: Burada OrCAD kurulumundan gelen ayarlar belirtilmektedir..
Design Template: Design Template ile ayarlamaları kendiniz yapabilirsiniz.
Product Configuration: Burada ise çalışmanızın formatı yanı biçimi belirtilmiştir.
Schematic Page Properties: Devremizi oluşturacağımız alan ile ilgili özellikleri değiştimemize yardımcı olur.
Window: Çalışma alanın görünümü.
New Window: Yeni pencere açmamızı sağlar. 
Tile Horizontally: Pencereleri horizontal (boyuna) yerleştirir.
Tile Vertically: Pencereleri vertical (enine) yerleştirir.
Arrange Icons: İkonları dizmemize yarar.

Help:Yardım

Burada ise OrCAD ile ilgili yardım menülerine ulaşabilirsiniz. Ve Learning Capture ile OrCAD'i nasıl kullanacağınızı anlatmaktadır.

Artık menüleri tanıdık ve bunu bir örnek ile daha detaylı inceleyelim.

İlk önce Başlat, Programlar, Orcad Release 9 ve sonra Orcad Capture'i seçelim. Karşımıza bir pencere gelecektir. Burada Menü ,New ve projecti seçelim. Şimdi yeni bir pencere daha gelecektir. Buraya çalışmanızın adını Name kısmına, Schematic'i seçip ve Location kısmına da çalışmanızın kaydedileceği yeri belirtin (Ben deneme adı ile çalışma yerini de  c:OrCADSdeneme) diye seçtim.

Ve deneme.dsn, schematic ve page1 seçin. Artık çalışma alanımız karşımıza gelmiş olacaktır. Daha önce düşünmüş olduğunuz çalışmayı artık bilgisayar sayesinde hayata geçirebilirsiniz. Program ismi olan OrCAD'in  CAD'i bilgisayar yardımlı dizayn anlamına gelmektedir.  Neyse çalışmamıza geçelim.

Sizlere burada bir AD Converter devresini nasıl oluşturacağımızı göreceğiz. İlk önce devremizi kağıt üzerinde tasarlamamız gerekir. Yani bir ön çalışma yapmakta fayda var.

Penceremizin sağ tarafında bulunan Tool Palette'te bulunun Partı seçelim karşımıza aşağıdaki gibi bir pencere daha gelecektir. Ve sonra bu devre elemanımızı çağırmamız için part kısmına devre elemanımız olan ADC0804 'ü yazıp  OK'ye tıklayalım ve devre elemanı artık çalışma alanımızda. Diğer devre elemanlarını da aynı şekilde çalışma alanımıza alabiliriz.

Şimdi çağırdığımız devre elemanlarını devreyi kolayca tasarlayacak şekilde yerleştirelim. Daha sonra devrenin hatlarını bağlamak için Tool Palette'te Wire'ı kullanalım.

Ve devremizin gerekli beslemelerini de yine aynı Tool Palette,  Power'ı seçerek bağlayalım..

Devrenin şasesini de (eksi) Ground ile seçelim.

Şimdi de devremizin beslemesini, girişlerini ve çıkışlarını konnektör ile dışarı taşıyabilirsiniz.

Artık devremiz bitti devremizin ismini de sağ altta bulunan Title Block'un içine yazabilirsiniz.

Devremizi şimdi Layout'a alıp devremizin baskı devre haline getirelim. OrCAD Capture'de çizmiş olduğumuz çalışmayı Layout'a almak için birkaç işlem gerekmektedir.

Bunlar şunlardır. İlk önce OrCAD 'teki çalışmamızı minimize edelim. Daha sonra Menü'lerde Tools'a ve oradan da Create Netlist'i sectikten sonra karşımıza yeni bir pencere gelir. Ardından Layout'u seçeriz. Layout'tada Run ECO to Layout'uda seçip *.mnl dosyamızın kaydedileceği yerde Netlist File' da görünür. Ve sonra tamamı seçip mnl uzantılı dosyamızı oluşturmuş oluruz.

Bir sonraki yazımızda ise OrCAD Layout'u anlatacağım.