Skywire Loop Antenleri

Bu yazıda size Skywire Loop antenleri anlatmaya çalışacağım, ben böyle bir anten yapmadım, ancak tabiatıyle bu anteni yapan Amerikalı amatörün bilgi ve tecrübelerini, ARRL’nin Anten kitabındaki Skywire Loop anteninin anlatıldığı sayfalarındaki bilgilerle karşılaştırarak, mukayese ederek, Temel Anten esasları derslerindeki bilgilerle de takviye ederek mümkün olduğunca doğru bilgiye ulaşmanıza çalışacağım, hatalarım varsa affola.

Skywire loop antenlerde bilinen ve uygulanması şart olan temel iki kaide, Loop’un azami yüzeyi kaplaması, ve horizontal olarak kurulmasıdır.

Skywire Loop Anten

Tel uzunluğu, 1 lambda boyunda olarak ve çalışma frekansına göre :

L Toplam ( Feet) = 1005 / F ( MHz )

formülü ile hesap edilir. Bu formülü metre cinsinden ifade edecek olursak :

L Toplam (metre) = 306,31 / F ( MHz )

olarak değişecektir.

Şimdi çalışma bandı olarak 160 metre bandını ve merkez frekansı olarak da 1850 KHz’i seçerseniz anteninizin tel uzunluğu :

306,31 / 1,850 MHz = 165,57 metre olarak çıkacaktır.

Anteninizi kare şeklinde kurduğunuzu varsayarsak her bir kenar 165,57 / 4 metre yani 41,4 metre kadar olacaktır.

Formül neticesi çıkan tel boyunun uzunluğu küsuratlar bakımından fazla kritik değildir ancak azami yüzeyi kaplaması için dairesel olarak gerilmesi gereklidir,fakat dairesel olarak gerilmesi için gerekli olan direk sayısı okadar çok olurki bunun maddeten imkansız olduğu hepimiz için malumdur.O halde en kolay olarak kare şeklinde olmak üzere dört direk ile gerersek yine istenilen azami yüzey, daireye nazaran daha az olmakla beraber, temin edilmiş olacaktır.

Kare şekli dışında, altıgen, beşgen, dörtgen, hatta üçgen şekillerinde de olabilir.,Antenin şekli, anteni kuracağınız yerin durumuna göre değişebilir, size uygun olan her şekilde kurabilirsiniz, yeterki Katlanmış dipol ( Folded dipole) şeklinde kurmayınız.

Besleme yeri loop’un herhangi bir yeri olabilir, çünki loop’un bir ucunu neresinden açarsanız açın, açtığınızda o yine bir loop’tur kısaca tek parçalı (monopole) bir antendir. Ancak bir çok amatör besleme noktası olarak, direklerden birinin hemen 30 ila 40 cm yanında bir yerinden açarak oraya takılacak izolatör plakası (Koaks ve tellerin lehimlenerek bağlanacağı izolatör) için gerekli olan destek noktasını da temin etmektedirler. Eğer anten telinin ve izolatörün bağlantıları birbirine karışmazsa tam köşeden açarak besleme yapabilirsiniz. Hiç bir mahzuru yoktur, hiçbir şeyi değiştirmez daha sağlam olur.Direklerin tepe noktalarına makaralar monte edip herbir direğe bayrak ipi gibi ipler bağlarsanız, anteninizi bu iplerin bir ucuna bağlayarak, denemeler esnasında tek başına olsanız bile indirmeniz ve kaldırmanız çok kolay olacaktır.( Bu benim fikrim Ö.Ö)

En iyi yayın açısı bakımından antenin yerden yüksekliği 12 metre ve üstü olmalıdır.Daha aşağıda da olabilir ancak bu mesafe antenin yayın açısı ve radyasyon empedansı ile ilgili bir olay olduğundan mümkün olduğunca yukarda olsun istiyoruz.

Birçok amatör 6 ila 7,5 metre yüksekliğin de normal olduğunu antenin ayni performansla çalışıtığını tecrübelerine istinaden söylemektedirler.Tabiatiyle anten yüksekliklerinin antenin performansını etkilediği açık olmakla beraber antenin etrafındaki objelerin de bunda etkili olduğu unutulmamalıdır. Siz de deneyerek bunun böyle olup olmadığını tesbit ederseniz diğer arkadaşlara bu konu da bilgi vererek yardımcı olabilirsiniz. Her amatörün bir anten dikme yöntemi ve deneyimi vardır. :-)

Skywire loop antenin dip gürültüsü ( back-ground noise) bir çok dipol antene nazaran oldukça düşük seviyeli ve ufki yayın açısı da 30-40 derece civarında bir anten olarak 160 metrecilerin aşkı olabilir ancak memleketimizde bu anten çok az bilindiğinden, ayrıca çatıda geniş yer gerektirdiğinden, ya da çatılarına çıkılabilir yanyana binalarda kurulabilir olduğundan, en az dört direğe ihtiyaç olduğundan vs. bizim amatörlerimiz arasında pek itibar görmemiştir.

Anteni doğrudan RG-58 kablo ile besleyebilirsiniz.Başka hiçbir ara elemana ihtiyacınız olmadığı gibi, bu antene şu kablo lazım,bu kablo lazım,300 ohm ikiz kablo, 4:1 balun, 1:1 balun, Bobin vs. lazımdır filan diyenlere de lütfen aldırmayın işinize devam edin, herkes antenini kendi bildiğine göre beslesin ve yapsın.

Skywire Loop anteni altında radyal istemez, kontrpua istemez ,”450 ohm ladder line” hiç istemez,esasen bu kablo Extended Double Zepp ( EDZ ) antenin beslemesinde hem antenin bir parçası hem de antenin giriş empedansını 55 ohma düşüren bir besleme hattı olarak kullanılır,ardından hemen 1:1 balunla 50 ohm koaks kabloya geçilir. Bazı amatör arkadaşların burada bu kabloyu neden kullandığını pek anlayamadım, ayrıca ilave olarak 4:1 balun da kullanıyorlar..Kullansınlar, bu konuda herhalde onlarında bildikleri ve deneyimleri vardır.Ben burada sadece şunu önereceğim anteni yapacak arkadaşlarıma; bir çirkin balunla beslemek en iyi yoldur ve yeterlidir.Böylece koaks kablonun şildinde akacak RF akımları önlemiş ve kaybı azaltmış olursunuz.

(Lütfen Çirkin Balun yazımı bulup bakınız.)

1 Lambda boyunda kesilmiş bir loop antenin çalışma frekansındaki radyasyon rezistansı 100 ohmdur. Dairesel bir loop antenin empedansı yaklaşık olarak 160 ohm civarındadır, yerden yüksekliğine ve tel çapına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Kare şeklinde kurulduğunda bu empedans 120 ohm ,üçgen olarak kurulduğunda 100 ohm civarındadır.Bazı arkadaşlarımız 2:1 balun kullanma taraftarıdırlar ancak bunun kullanılması Skywire loop antenin yayın patern’inde pek belirli bir değişiklik yapmamıştır, ayrıca diğer bazılarının tecrübesine göre balun kullanmak harmonik yayının artmasına ve takat kaybına sebeb olmaktadır. Ancak yazının sahibi Ron Halterman WA4HWN ve Ronald R Bousqet,Jr. KD4SAI USA amatörleri Anten Laboratuarında yaptıkları testlerde balun kullanmanın fazla bir avantaj sağlamadığını ve doğrudan doğruya koaks kablo ile beslemenin en iyi neticeyi verdiğini bildirmektedirler.

Bence bu konuda kendiniz deneyerek karar vermelisiniz.Ayrıca araya birtakım kayıplara sebeb olabilecek ek parçalar eklemektense çeyrek dalga boyu ( 1/4 Lambda) kadar 75 ohm koaks ile antenden çıkıp (Transformatör olarak 100/75 = 1,33 SWR) sonra 50 ohm koaks kabloya (75/50= 1,5 SWR) geçebilirsiniz bence bu yöntem daha akılcı ve kayıpsız olacaktır ancak 1,75 SWR’yi 1,5 SWR’ye indirmek için bu kadar karışık bağlantılarla uğraşmaya ve zahmete şahsi kanaatime göre gerek olmadığını düşünüyorum.

RG-58 koaks kablonun karakteristik empedansı 52 ohmdur, doğrudan bağlandığı takdirde 100/52 = 1,92 hazır SWR’niz var demektir.Yüksekliği 12 metreden fazla ve kullandığınız tel 1,5 ila 2 mm lik olursa antenin karakteristik empedansı 85-90 ohma kadar düşecektir.Şimdi 90/52 = 1,73 SWR 160 metrede bu boyda bir antenle bana ve bir çok amatörün fikrine göre gayet iyi ve normal bir SWR sayılır. Bu bana fazla diyorsanız Tuner’la düzeltirsiniz cihazınız anten giriş konnektöründe 50 ohm görür.Dizayn frekansının ikinci harmoniğinde biraz yüksek SWR görebilirsiniz ,eğer çok fazla çıkarsa, o frekansda çalıştığınız zama
n Tuner’la çalışırsınız olur biter.Uzun lafın kısası aslında radyo odanızda ya da HF cihazınızda bir otomatik anten tuneri varsa anten her band için Amatörün aşkı bir anten olacaktır.

Skywire loop anten basit bir dipol antenden daha geniş bandlı ve ona nazaran 2 dB kazançlıdır. Monoband, monopole anten olarak da mükemmel bir anten performansı vardır.Anteni yapmak isteyen arkadaşlarımın sorularına daima açığım. Lütfen çekinmeyin. Kolay gelsin diyorum ve başarılar diliyorum.

Kaynaklar :

The Loop Antenna by WA4HWN Ron Halterman , KD4SAI Roland R. Bousqet Jr.,

ARRL Amateur Handbook,1992,Chapter 33,Page 33-6, The Loop Skywire antenna,

ARRL Antenna Book 1991, Chapter 5,Page 5-16, The Loop Skywire antenna,

Ayni kitap Chapter 5, Page 5-2, One Wavelength loops explanations.

İzmir’den selamlar.

Özhan ÖNDER TA3BQ