Dot Matrix LCD

Bu ay yeni bir köşe başlatıyoruz. Uygulayıcıların ve amatörlerin genellikle gelip takıldıkları bir sorun olan LCD display ile ligili işinizi görebilecek bilgileri bu yazı dizisinde bulacaksınız.

Merhaba;
ANTRAK Gazetesi Email Grubunda oldukça aktif olmama rağmen gazetede makale yayınlama konusunda oldukça pasif kalma sınırım demek ki buraya kadarmış. Bu aydan başlamak üzere önümüzdeki birkaç ay süre ile LCD olarak isimlendirilen Likid Kristal Display’leri mercek altına alacağız.

Yazı dizimizde hem kullanım olarak oldukça basit hem de genel amaçlı işlerimizde bize yetip te artacak olan Hitachi HD44780 LCD modülünü inceleyeceğiz.

LCD’mizi tanıtmaya geçmeden önce yazı dizimizde sırasıyla neler görceğimizi şöyle bir listelemek sanırım çok daha iyi olacaktır.

• I. BÖLÜM – LCD Yapısı ve Temel Kullanımlar
  • LCD Nedir? Avantajları Nelerdir?
  • Şekil ve Boyutlar
  • LCD Bağlantıları
  • Prototip / Uygulama Devresi
  • Temel LCD Komutları
  • Test Girişi
  • LCD’de Adresleme
  • Display Kaydırma
  • Karakter Giriş Modu / Yeni Karakter Oluşturma
  • Bit-Veri Aktarımı
  • Test Girişi
• II. BÖLÜM – Bir Sürücü İle LCD Kullanmak
  • Uygun Zamanlama
  • Meşgul (Busy) Durumları
  • Test Girişi
  • Microchip PIC İle LCD Kontrolü
  • LCD’den Veri Okuma
  • LCD Durumunu Okuma
  • Nibble Modu Kullanımı

Yukarıdaki listeden de anlaşılabileceği gibi yazı dizimiz tamamlandığında, çok kapsamlı olmayan Endüstriyel Uygulamalarda veya projelerimizde işimizi görecek derecede LCD bilgimiz olacaktır. Bu yazıda ise konumuza kısaca bir giriş yapıp, LCD’nin ne olduğunu avantajlarını, vs.. gibi bazı konuları anlatıp yazımız boyunca kullanacağım Hitachi HD44780 LCD modülünü tanıyacaksınız.

LCD Nedir? Avantajları Nelerdir?
LCD’yi hemen hemen bilmeyenemiz yada görmeyenimiz yoktur. Bugün günlük yaşamda cep telefonlarında, beyaz eşyalarda, güvenlik sistemlerinde ve birçok elektronik sistemde kullanılan ve kendi karakter hafızaları bulunan modüller olarak tanımlamak sanırım yanlış olmaz. LCD’ler kendi içlerinde çeşitlilikler göstermesine rağman çok temel bir sınıflandırma ile Dot Matrix ve Grafik Ekran olarak 2’ye ayırmak mümkündür. Kullanım olarak grafik ekran LCD’ler ile daha fazla işlem yapabilmemize rağmen kullanımda Dot Matrix LCD’ler kolaylık sağlamaktadır.
Yazı dizimizde anlatılan HD44780 elektronik ile hobi olarak ilgilenenlerin dışında konu ile ciddi projeleri olan kişilerinde kullandığı karakter tabanlı bir modüldür. Tabi bu modüller son teknolojiler ile üretilen, renkli, arka plan renklendirmeli ve bazı teknik özellikleri daha olan Lap Top’larda kullanılan ekranlar kadar gelişmiş özelliklere sahip değildir. Ancak karakter tabanlı LCD’ler günümüzde halen endüstriyel ve ticari uygulamalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu modüller 7-Segment Display gibi sadece sayıları göstermeyip, harfleri, kelimeleri ve diğer karakterleri gösterme yetenekleri olduğundan dolayı 7-Segment Displaylerden daha uygun bir hale gelmiştir.
Bu modüller basit bir arayüze sahip olup, 780 veya 6502 gibi geleneksel işlemcilerle çok rahat sürülebilmektedir. Ayrıca hobi elektronikçileri tarafından en çok kullanılan PIC serisi mikrokontrolörlere de ideal olarak uyumlandırılabilirler.
Bunun dışında PIC serisi mikrokontrolörler ile veya mikroişlemciler ile hiç uğraşmamış olsanız dahi, bir kaç anahtar kullanarak bir LCD’yi kontrol etmeniz mümkün !.

Şekil ve Boyutlar
Karakter tabanlı modüllerin sınırlı olmasına rağmen, yine de çok miktarda değişik şekil ve boyutlarda LCD bulmak mümkündür. Satır uzunlukları 8,16,20,24,32 ve 40 karakter olarak standartlaşmıştır ve 1, 2 veya 4 satırlık versiyonlar vardır. Birkaç farklı sıvı kristal teknolojisi vardır. Örneğin “Super Turisted” tipleri, daha eski olan “Twisted Nematic” tiplerinin üzerine gelişmiş, kontrast ve görüş acısı sağlam tiplerdir. Bazı modüllerde arka aydınlatma vardır ve bu nedenle loş ışıktan da görülebilir. Arka aydınlatma yüksek gerilim çevirme devreleri gerektiren “Elektro-Luminescent” veya basit bir LED aydınlatma şeklinde olabilir. Ancak bu birkaç özellik deneysel amaçlar için önemlidir. Tüm tipler, aynı temel bilgileri görüntüleme yeteneğine sahiptir, bu nedenle belki de başlangıç için en ucuz olanı HD44780 bu iş için biçilmiş kaftandır.
Aşağıda bazı LCD modüllerine ait grafikler yer almaktadır. Ancak bu tipler dışıda uygulamada olan değişik tiplerde mevcuttur.

Evet, bu ayki yazımda LCD’nin nasıl birşey olduğunu, genel olarak ne tür LCD’ler olduğunu ve HD44780 ile ilgili bazı bilgileri verdik .. Önümüzdeki yazımızda LCD kullanmaya yavaş yavaş gircez ve LCD ayak bağlantılarını, ne işe yaradığı inceleyip .. LCD kullanmak için gerekli bir prototip devre ile bunu anlatmaya çalışacağız .