Ayarlı Güç Kaynağı
Yazarımız Barış Sözüak, güzel bir masaüstü ayarlı güç kaynağı projesiyle karşımızda. Elektronik ile uğraşan herkesde olması gereken güç kaynağımız 0-30 Volt ve 0-3 Amper ayarlı.
Gerek amatör olsun gerek profesyonel, elektronik ile ilgilenip te masa üstünde bulunması gereken ayarlı güç kaynağı, analog ve sayısal multimetre, frekans sayıcı, sinyal jeneratörü, osiloskop, ısı kontrollü havya gibi cihazlara sahip kişi sayısı çok azdır. Herşeyden önce birazdan detaylarına ineceğimiz Ayarlı Laboratuar Güç Kaynağı gibi temel bir cihaz bile çoğu kişide bulunmaz. İşte sizlere bu yazıda çok çeşitli seçeneklerle isterseniz çiftli (dual) isterseniz tekli (single), isterseniz dijital, analog ve hatta her iki tip göstergelere de sahip çok beğeneceğiniz ve her ihtiyacınız olduğunda nazlanmadan imdadınıza koşacak bir güç kaynağı projesi. Birkaç bölüm halinde yayınlamayı düşündüğümüz yazımızın giriş kısmını uzatmadan hemen detaylara inelim, ne dersiniz?
Burada bahsedilecek olan güç kaynağı profesyonel bir şekilde tasarlanmış oldukça dayanıklı ve gerektiğinde çalışma sahası genişletilerek çok daha güçlü hale getirilebilecek bir güç kaynağıdır. Böyle bir güç kaynağını piyasada temin etmek istediğinizde karşınıza çıkacak olan fiyat etiketleri sakın sizi şaşırtmasın : Yaklaşık 200- 600 USD ! Oysaki yazı dizimiz bittiğinde hayal olduğunu sandığınız bu cihazın, çok daha ucuza kullanımınıza amade olduğunu görerek şaşıracaksınız.
Hadi sizleri fazla bekletmeden keşfimize başlayalım. Cihazımızın temel olarak çıkış gerilimi 0 � 30 volt , çıkış akım değeri de 0 � 3 A arasında sürekli ayarlanabilmektedir. Sahip olduğu ledler ile o andaki çalışma durumu gösterilmekte ve ayarlanan eşik değeri aşılır aşılmaz gerilimi, akım değeri ayarlanan sınır değerin altına düşene kadar düşürmektedir. Bu sayede bir ledin akımı bile hassas olarak sınırlanabilmekte, öndireçsiz bağlanabilecek kadar da güven sunabilmektedir. Cihazın tasarımından dolayı transformatör sargıları 4 amper değerinde sırasıyla 0-20-35 volt gerilim sağlayabilmelidir. Regülasyon kısmının kontrolü için ise ana sargıların yanında bağımsız 12-0-12 volt 1A değerinde güç verebilen sargılar kullanılmaktadır. Bu sayede cihazın stabilitesi arttırılmış, yüksek yük akımlarında bile kontrol çevriminin sağlıklı çalışabilmesi sağlanabilmiştir. Eğer böyle bir trafoyu özel sardırmaktan başka çare yok bu da benim imkanlarımı aşar diyorsanız ümitsizliğe kapılmadan yazıyı sonuna kadar okumanızı tavsiye ederiz. Piyasada bulabileceğiniz standart değerlere sahip bir güç transformatörü ile 0-20-35 volt değerlerini sağlarken ekleyeceğiniz 25 VA gücünde 12-0-12 V çıkışlı bir transformatörü de kontrol devresine gerekli gücü verebilir bu sayede belki de elinizin altında bugünü bekleyen eski transformatörlerinizi de kullanmanız mümkün olabilir. Eğer bu değerlere sahip transformatörlere sahip değilseniz daha aşağı değerlerde değil ama fazla olmamak koşulu ile daha yüksek çıkış gerilimine sahip olanları da kullanabilirsiniz. Bu konuda yardıma ihtiyacınız olursa sozuak2004@yahoo.com adresinden ya da Antrak Gazetesi forum sayfalarından mesaj atabilirsiniz. Kısaca devre kısmından bahsedelim derseniz orada da özel bir devre elemanı olmadığını belirtmek isteriz. Tamamen piyasada bulunan standart ve nisbeten ucuz elemanlarla gerçekleştirebileceğiniz gibi seçiminize bağlı olarak bir takım daha yüksek fiyat etiketli malzemelerle performansı arttırmak mümkün olabilecektir. Örneğin akım ve gerilim değerlerini ayarlamakta olduğunuz potansiyometreleri standart karbon tiplerden değil de çokturlu seramik ya da tel sargılı olan tiplerle değiştirirseniz sonuçta bu size daha uzun bir kullanım ömrü ve daha hassas ayar imkanı olarak geri dönecektir. Yazımızın bir sonraki bölümünde detaylı devre şeması ile yavaş yavaş sistemi canlandıracağız.
Barış SÖZÜAK
sozuak2004@yahoo.com
