BOREAS GNU/LINUX altında PIC yazılımı I
Üç bölümlük bu yazıda Boreas GNULINUX ile gelen elektronik yazılımlarını kullanarak bir pic yazılımı yazıp bunun derlemesi, simulasyonu, programlamasını,devre şemasını, ve baskı devresini anlatacağız. Devrede PIC 16F877 kullanacağız ve B portuna bağlı ledleri sırayla yakacağız. Ama önce devreyi hazırlaya bilmek için devre şemasını çizeceğiz ve Gschem’i kısaca tanıyacağız.
Gschem Yazılımı :
Gschem yazılımı gEDA paketinin en gelişmiş yazılımlarında biridir. Geniş bir kitaplığa sahiptir ve kullanımı çok kolaydır. Bu yazıda gschem programını kullanarak hazırlayacağımız devrenin şemasını çizeceğiz.
Gschem programı ilk açıldığında aşağıdaki ekranla karşılaşılır. Program kısaca 4 kısımdan oluşur. Bu kısımlar menü,araç çubuğu, çizim alanı ve bilgi satırıdır.
Çizeceğimiz devrede ;
1 adet pic, (micropic16F877-1.sym)
9 adet direnç,(analogresistor-1.sym)
8 adet led,(analogled-1.sym)
5 adet kondansatör, (analogcapacitor-1.sym)
1 adet kondansatör, (analogcapacitor-2.sym)
1 adet kristal,(analogcrystal-1.sym)
1 adet trafo,(analogtransformer-1.sym)
1 adet köprü diyot,(analogbridge-1.sym)
1 adet sigorta,(analogfuse-1.sym)
1 adet 220AC girişi, (analogvoltage-1.sym)
1 adet 7805 entegresi,(linearlm7805-1.sym)
1 adet 12 V,(power12V-plus-1.sym)
3 adet 5 V,(power5V-plus-1.sym)
7 adet toprak, (powergnd-1.sym)
elemanlarına ihtiyaç vadır.
Bu elemanları ister menüden AddComponent… kısmından ya da i kısayol tuşunu kullanarak açılan Select Component bölümünden ekleyebilirsiniz.
Select Component bölümünün, sol kısmında kitaplıklar, sağ kısmında kitaplık içindeki elemanlar gösterilir. Sol alt köşede eğer preview kutusu işaretlenmiş ise elemanın resmini göstermektedir. Sağ taraftan seçilen eleman çizim alanında herhangi bir yere mouse’nin sol tuşuna basarak eklenir.
Bu yöntem ile yukarıda listelenen elemanların hepsi çalışma alanına eklenir.
Herhangi bir elemanı kopyalama ya da taşıma gibi işlemleri yapmak için öncelikle o elemanı seçmek gerekmektedir. Seçim işlemi EditSelect Mode menüsünden ya da s kısayol ile yapılır. Seçilen eleman c kısayol tuşu ile kopyalanır, m kısayol tuşu ile taşınır ve Delete tuşu ile silinebilir. (Bu ve daha fazla özellik edit menüsü altında yer almaktadır.)
Kullanılan her elemana isim,kılıf,değer gibi tanımlamalar girilebilmektedir. Bunu tanım girmek istediğiniz elemana iki kez ard arda basarak ya da menüden EditEdit… bölümünden girebilirsiniz. Elemana çift kez basınca karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere çıkacaktır.
Attributes kısmında elemana tanımlanan değerler gözükmektedir. Burdan seçilen bir değerin türü Name kısmından, değeri Value kısmından değiştirilebilinir. Değerleri değiştirmek için Change, yeni değer eklemek için Add, var olan bir değeri silmek için Delete, içeriğini temizlemek için Clear tuşları kullanılır. Close pencereyi kapatmak için kullanılır. Çizimdeki elemanların değer ve bilgileri bu kısımdan girilmektedir.
Çizeceğimiz çizim 4 bölümden oluşmaktadır. Bunlar besleme kısmı, 7805 ile yapılan regüle kısmı, pic 16F877’nin standart bağlantıları ve çıkışlara bağlanan led kısımlarıdır.
Besleme Kısmı :
Besleme kısmında 220VAC simgeleyen bir eleman, sigorta, sigorta çıkışında 220VAC’yi 12AC’ye düşüren bir trafo ve bu trafodan gelen alternatif gerilimi doğru gerilime çeviren bir köprü diyot ve kondanstör vardır.
7805 ile Yapılan Regüle Kısmı :
7805 üç bacaklı bir gerilim regülatör entegresidir. Girişindeki DC. voltajı 5 volta düşürür. 78XX ile başlayan entegreler pozitif regülatör 79XX ile başlayan negatif regülatör entegreleridir. Sonundaki iki rakamda kaç volt çıkış verdiğini göstermektedir.
Kullanımı kolaydır girişine 1mf’lık çıkışına 100nf’lık bir kondanstör bağlanması yeterlidir. Eğer devrede endüktif yük varsa entegrenin zarar görmemesi için birde diyot bağlanabilir.
16F877’nin Standart Bağlantıları :
Pic 16F877’nin 1. bacağı reset bacağıdır. Bu bacağa bağlanan 100nf’lık kondanstör’ün dolup, boşalması ile entegre resetlenmiş olur. 11. ve 32. bacaklar +5V. besleme 12. ve 31. bacaklar toprak bacaklarıdır.
13. ve 14. bacaklar clock yani saat frekansını yaratan kristalin bağlandığı bacaklardır. Burdaki kristal pic entegresine göre seçilmelidir. Farklı Mhz.lerde olabilir.
Led Bağlantıları :
Hazırlayacağımız programda yanmasını istediğimiz led’leri 16F877’nin B portuna 470ohm.luk dirençler üzerinden bağlayıp diyer uçlarını toprağa çekeceğiz.
Bağlantıların Yapılması:
Gschem’de elemanlar arası bağlantı, tek bir bağlantı ise Net ile çoklu bir hat ise Bus ile yapılır. Biz bağlantılarımızı net ile yapacağız.
Net’i kullanmak için AddNet bölümü ya da n kısayol tuşu yeterlidir.Net düz çizgi olarak çalışır ve açıları 90 derece olarak alır. İlk basılan yer bağlantının yapılacağı başlangıç kısmı son basılan yer ise bitiş kısmıdır. Çizgilerin rahat çizilmesi için Options bölümünden Snap Grid Spacing… değerinin 1 olmasını tavsiye ederiz.
Gelecek bölümde 16F877’ye yüklenecek programın yazılımını, simülasyonunu ve yüklenmesini anlatacağız.
Celal Emre ÖZ
http://geda.seul.org
http://www.boreas.gen.tr
