Diplexer
VHF ve UHF bandlarında çalışan iki cihazınızı ortak bir dual antene bağlayarak, çıkışlarının birbirlerini etkilemeden çalışmasını sağlayacak bir filitre ( DIPLEXER ) yapmak istemez misiniz? Sevgili Amatörler,
Bu yazıda sizlere, VHF ve UHF bandlarında çalışan iki cihazınızı ortak bir dual antene bağlayarak, çıkışlarının birbirlerini etkilemeden çalışmasını sağlayacak bir filitre ( DIPLEXER ) yapımını sunacağım.
Bu filitrede kullanılan malzeme ile yapacağınız "diplexer" 145 MHz / 434 MHz frekansları için tasarlanmıştır.
Filitreyi mobil cihazlarınız ile birlikte kullanmayı planladığınız takdirde, muhtemel sarsıntı etkisini ve sıcaklık değişikliklerini düşünerek, yapımda faydalanacağınız malzeme kalınlıklarına ve lehim işciliğine özen göstermelisiniz.
Filitre kullanımından dolayı anten devresinde karşılaşacağınız kayıp VHF bandında 0.2 dB den; UHF bandında ise 0.3 dB den daha az olacaktır. Filitrenin bantlar arasındaki izolasyonu 60 dB den büyüktür.
Yapacağımız "diplexer" devresinin temelini basit olarak birlikte antene bağlanan birisi alçak diğeri yüksek geçiren iki adet T – filitre oluşturmaktadır. Bandlar arasında yüksek bir izolasyon sağlanabilmesi amacıyla, her bir filitrenin merkez elemanı seri rezonans devresi oluşturacak şekilde tasarlanmıştır. Yani VHF kanadının merkez elemanı UHF de; UHF kanadının merkez elemanı da VHF de rezonansa gelmektedır. Bu tasarım ile filitre, çalışma sırasında VHF ve UHF portlarına bağlanacak veya bağlanmayacak ikinci cihaza duyarsız olmakta ve 50 ohm luk empedans bozulmamaktadır.
C1 ve C2 kapasiteleri standart seramik kapasitörlerdir. C3 ise yüksek-Q değerine sahip yüzeysel monte edilen tipte kapasitör olmalıdır. L1 ve L3 bobinleri 4 mm çapında hava aralıklı bobinlerdir. L2 bobini ise C1 kapasitesinin baskılı devreden 1 cm ayrık montajı ile aynı zamanda bobin görevi görmesi sağlanacak şekilde tasarlanmıştır. C3 kondansatörü baskılı devrenin alt yüzüne lehimlenmiştir. Montaj sonrası tüm baskılı devre aşağıdaki şekilde görüldüğü üzere metal bir kutu içerisine yerleştirilmeli ve baskılı devrenin toprağı metal kutu ile birkaç yerden lehimlenerek irtibatlanmalıdır.
En iyi verimi alabilmek için seri rezonans devresi maksimum izolasyonu sağlayacak şekilde ayarlanmalıdır. Filitre ayarlarının yapılması için bir "Network Analyser" kullanılabileceği gibi, basit bir şekilde "amatörce" de bu işlemi yapabilirsiniz.
Bunun için ilk önce 145 MHz sinyal kaynağını veya cihazınızı VHF girişine bağlayıp anten çıkışını bir suni yükle irtibatlandırın. UHF girişine bağlayacağınız miliwatlar mertebesinde bir RF güç ölçer ile VHF sızmasını ölçebilirsiniz. Bu değeri olabildiğince azaltmak için bobin olarak kullanılan C1 kondansatörünün ayaklarının montaj yüksekliğini ayarlayabilirsiniz.
Benzer ayar ve ölçümü diğer girişte 435 MHz sinyal kaynağı veya cihazla da yapmalısınız. Bu kez diğer çıkıştaki sızmayı azaltmak için L3 bobini tur aralıklarını değiştirebilirsiniz. Ayar sonrası elde edilen ve bir Network Analyser ile çizdirilmiş olan sonuçları aşağıdaki grafikte görebilirsiniz.
OH3MCK çağrı işaretli amatör, bu devreden bir adet yaptığını, parçaların kritik bir özellikleri bulunmadığını ve VHF de 10 W ve UHF de 20 W gücündeki cihazları ile birlikte başarılı bir şekilde kullandığını bir yazısında belirtmektedir.
