Finansal Konular Üzerine – V

Yazarımız İlter Terzioğlu yazı dizisinin beşinci bölümüyle karşınızda. Uzmanlık alanlarımız farklıda olsa finans günlük hayatımızın bir parçası. Yazarımız bu yazı dizisiyle fazla detaya girmeden, günlük hayatta karşılaştığımız pek çok terim ve anlamlarını bizlerle paylaşıyor.

Bugüne kadar, yazılarımda Bilanço ve Gelir Tablosu nun ana hatlarını ele aldım. Bu ay ve sonrası dönemlerde ise Bilanço ve Gelir Tablolarını biraz daha ayrıntılı olarak yazmaya çalışacağım.

Bu ay, Bilanço nun Varlıkları içinde önemli bir yeri olan Dönen Varlıklar kalemini inceleyeceğiz.

DÖNEN VARLIKLAR

Daha önceki yazılarımdan hatırlayacağınız gibi Dönen Varlıklar;

a) Nakit ve Benzeri Değerler,
b) Menkul Kıymetler,
c) Ticari Alacaklar,
d) İlişkili Taraflardan Alacaklar,
e) Stoklar,
f) Diğer Dönen Varlıklar

Kalemlerinden oluşmaktadır. Konuların detayına inmeden, genel tanımlarını okuduğumuz zaman dahi, Dönen Varlıklar ın, bir şirketin nakit veya hızlı bir şekilde nakte dönüşebilecek likit varlıklarını oluşturduğunu anlamak mümkündür.

Dönen Varlıklar kaleminin detaylarını biraz daha ayrıntılı inceleyelim;

a) Nakit ve Benzeri Değerler

Bu kalem bize bir şirketin bilançosunun hazırlandığı tarihteki, kasasında ve/veya banka hesaplarında bulunan nakti kıymetlerini ve eğer varsa nakit benzeri değerlerini göstermektedir. (Not: Nakit benzeri değerlerden kasıt çek ve benzeri değerlerdir.)

b) Menkul Kıymetler

Bu kalem bize bir şirketin bilançosunun hazırlandığı tarihte, portföyünde bulunan Hazine Bonosu, Devlet Tahvili, Özel Kesim Tahvilleri ve/veya Hisse Senetlerinin toplam değerini göstermektedir.

c) Ticari Alacaklar

Bu kalem bize bir şirketin bilançosunun hazırlandığı tarihte, ticari faaliyetlerinden dolayı şahıs ve/veya şirketlerden olan alacaklarının toplamını gösterir.

d) İlişkili Taraflardan Alacaklar

Bu kalem ise bir şirketin bilançosunun hazırlandığı tarihte, ticari faaliyetleri dolayısı ile veya başka finansal ilişkilerden dolayı iştiraklerinden, bağlı ortaklıklarından ve ortaklarından olan alacaklarının toplamını gösterir.

Ticari alacaklarından farklı olarak, burada ortaklık ilişkisi olduğu şahıs veya firmalar olduğu için ayrı olarak gösterilmesi önem taşımaktadır.

e) Stoklar

Bu kalem bize bir şirketin bilançosunun hazırlandığı tarihte, stoklarında bulunan hammadde, yarı mamul ve mamul stoklarının değerini göstermektedir. Bu değerlerin hesaplanmasında çeşitli yöntemler olmakla birlikte ilerleyen yazılarımızda daha detay analizlere girdiğimiz zaman incelenecektir.

f) Diğer Dönen Varlıklar

Bu kalem ise bir şirketin bilançosunun hazırlandığı tarihte, yukarıdaki başlıklar altında toplanmayan; peşin ödenen vergiler ve fonlar, peşin ödenen giderler, personelden alacaklar gibi konuların toplandığı hesapların değerini göstermektedir.

Bir şirketin Dönen Varlıkları nın çok ve likit olması genel olarak olumlu bir durumdur. Dolayısı ile bir şirketi incelerken Dönen Varlık toplamı yüksek olmasına ve bunun dağılımının da likit kalemlerde, likit olmayan kalemlere göre daha fazla olmasına dikkat etmek gerekir.

İki örnek vererek bu konuyu sonuçlandırmak istiyorum.

A şirketinin Dönen Varlıklar toplamı 100,000 YTL dir ve bunun dağılımı şöyledir;

a) Nakit ve Benzeri Değerler 30,000 YTL
b) Menkul Kıymetler 20,000 YTL
c) Ticari Alacaklar 15,000 YTL
d) İlişkili Taraflardan Alacaklar 10,000 YTL
e) Stoklar 20,000 YTL
f) Diğer Dönen Varlıklar 5,000 YTL

B şirketinin ise aynı tarih itibariyle Dönen Varlıklar toplamı A şirketine eşit (100,000 YTL) fakat dağılımı farklıdır;

a) Nakit ve Benzeri Değerler 5,000 YTL
b) Menkul Kıymetler 10,000 YTL
c) Ticari Alacaklar 45,000 YTL
d) İlişkili Taraflardan Alacaklar 10,000 YTL
e) Stoklar 25,000 YTL
f) Diğer Dönen Varlıklar 5,000 YTL

Bu örneklere bakarak diğer tüm verilerin eşit olduğu varsayımı ile A şirketinin durumunun B şirketin durumundan daha iyi olduğunu söylemek mümkündür.

Önümüzdeki aylarda Bilanço Kalemlerini detaylı incelemeye devam edeceğiz.

İlter TERZİOĞLU
iltert@superonline.com