Full Otomatik Güç Kaynağı Projesi

Uzun bir aradan sonra tekrar beraberiz. Okulun ilk yarısını bitirdik biraz da tatil yaptık diyene kadar vakit geçmek bilmedi. Bu ayki gazete için birşeyler yapmak istedim fakat dar zamanda pek bir şey yapmak mümkün değildi tabi. Bende herkesin ihtiyacı olabilecek kullanışlı birkaç devreyi bir araya getirip yeni bir sistem yapmaya çalıştım.

Otomatik akü dolduran bir devre ile elektrik kesildiğinde kimseye sormadan devreye otomatik giren bir invertör den oluşan sistem kurdum. Aslında ayrı ayrı bakıldığında her ikiside güzel ve işlevsel cihazlar. Fakat birleştirip yeni bir cihaz yapmamak içten bile değil bence. Burada anlatılacak devrelerin hiçbirini yapmadım. Hatta kendi kurduğum sistemi bile deneyemedim.. ama deneyecektim. Memlekette CA3524 entegresi yoktu ne yapalım!? Alala!! Ancak şu var, devrelerin biri ( otomatik akü doldurucu ) daha önce burada TA2AW Cemal Ören tarafından kaleme alınmış ve bu cihazı kullananlardan birisinin de kendisi olduğunu iddia etmiş. Otomatik Akü Doldurucu yazısına erişebilirsiniz.

Diğer devre olan 150Watt ‘lık (geliştirilebilir ) inverter ise http://www.eproje.com/modules.php?name=News&file=article&sid=22 adresinden alınmıştır. “bipekkan” kullanıcı isimli kişi tarafından siteye eklenmiş. Yukarıdaki adrese girdiğiniz zaman göreceksiniz ki devreyi yapan kişiler çok memnun olduklarını söylüyorlar.

Devremizi tanıtalım artık.
1-Otomatik akü şarj edici devresi,
2-150Watt ‘lık inverter devresi, ( Benim arabada 200watt ‘lık var. Komple bilgisayar çalıştırdım bi seferinde)
3- Benim eklediğim rölerler ve bir direnç :)

Devrelerin el değmemiş orjinalleri:

Benim kafadan attığım sistem:
Aşağıda devrenin blok diagramı görülüyor.

Burada gördüğünüz röleler “Duvardaki Prizde Elektrik Varken” açık ve kapalı konumlara getirerek kurmanız gerekiyor. İster tek kontak ister çift kontak röle kullanın.

Şemada görüldüğü gibi bir adet Rx, bilinmeyen direncimiz var. Bunu hesapamak için iki basit formül kullanacağız.

Formülleri sırayla kullanıp Rx direncinin değerini bulmuş olacağız. Bu değer herkesin elindeki yada satın alacağı röleye göre değişebilir. Örneğin, bende iki tip röle var. İki tip te 12V olmasına rağmen bir tip 180 Ohm diğer tip 260 Ohm. Dolayısıyla bu formülleri kullanarak Rx i hesaplarken farklı sonuçlar elde edeceğim. Size tavsiyem 12Volt’luk birbirinin aynı direnclere sahip röleler kullanmanız. Zaten formülü de rölelerin dirençlerini eşit var sayarak verdim.

Rölelerin dirençlerini hesaplamak gerekiyor. Bilmeyenler için söylüyorum. Rölelerin bobinleri direnç gibi ölçülebilir.

Devreleri yapıp rölelerle sistemi oluşturduğunuzda herkesin karşılaşabileceği sorunlara rastlayabilirsiniz. Verdiğim adreslerde size yardımcı olacak yazışmalar olmuş. Onları okuyarak daha fazla bilgi temin edebilirsiniz. Yinede bana mail atmaktan çekinmeyin. Şimdiden ellerinize sağlık diyorum ve bende en kısa zamanda bu devreyi yapacağımı belirtiyorum.

Not : TA2AW Cemal Ören bey bir soruya yanıtında şöyle demiş; otomatik akü şarj devresi oto akülerini şarj etmek için uygun değildir. Uygun hale getirilebilir:

… Temmuz 2000 tarihli Antrak Dergisinde Sn. TA2AW Cemal
ÖREN tarafından devresi verilen Otomatik Akü Doldurucu
devresinde kullanılan TIP 2955 transistörünü bulunduğum yerde bulamadım. İnternette de karşılığı hakkında bir bilgiye ulaşamadım. [Fahrettin ÖZMEN]

Bu devrede kullanılan TIP2955, Oto Aküsü doldurmaya elverişli değildir. Anormal ısınır.Mangal kadar soğutucu kullanırsınız. Size tavsiyem ki ben bu devreyi yaklaşık 14 yıl önce (1991) yaptım tabi ufak tefek değişikliklerle, hala kendi aracımın akülerinin bakım şarjları ile Hilal-i Ahmer (!) yararına etrafımdaki eş dost ihtiyacı olanlarında işlerini görür.
Bu devrenin orjinal kaynağı 1983 yılı ELECTOR 301 CIRCUITS adlı yayındır. (Sayfa 160, Devre No:150 AUTOMATIC BATTERY CHARGER. Bu devreninde ana kaynağı da “Siemens Components Report, Volume XIII, No.1 March 1978”)
Gelelim devre değişikliklerine, TIP2955 (PNP) yerine MJ2955 (PNP) kullanacaksınız. Ve en az 2 adet. Ben soğutucuyu küçük tutabilmek için 3 adet kullandım ve soğutucunun üzerine bir adet 12 volt bilgisayar power supply FANI yerleştirdim, devreden bu haliyle yerine göre 12 Amper çekebiliyorum. Ayrıca orjinal şemada TIP2955 transistörünü süren BD140 (PNP) transistörünü BD242C (PNP) ile değiştirdim. Köprü doğrultucuyu da tabi 15 amper verebilen bir tip ile değiştirdim. Diğer devre elemanları ile oynamadım. Bu arada çıkşta kullanılan MJ2955 transistörlerinin emiterlerine seri olarak 0.1 Ohm 5 watt dirençlerini seri olarak girmeyi unutmayın. Transistör beta’ larının farklılıklarından dolayı her bir transistörden eşit akım çekilmesini sağlar…….

TIP2955 Eşdeğerleri: BD250 – BD746C (100 V – 15A.) TO220 100W
TIP2955T : BD710 – BD810 – BD744 – BDT96 vb…(70 V-10 A) TO220 90W
MJ2955 : BD318 Tam karşılıktır. Metal Tip 150W

Muhabbetle..

Azmi NALBANTOĞLU
zidged@ttnet.net.tr