Programlanabilir Darbe (Pulse) Jeneratörü
İyi devreler üretebilmek için iyi ayar aygıtları gerekir işte bunlardan biri. Pulse jeneratörlerinin elektronik alanında geniş bir kullanımı var,
osiloskop kalibrasyonu, zamanlama, test sinyali, sayıcıların röle
kontrolleri gibi şimdi hemen aklıma gelenlerden bir kaç tanesi.
Bu tür cihazları doğru ve verimli kullanabilmemiz için bilinmesi
gereken şey de, çıkış sinyalinin frekansıdır. Bazı devrelerde çıkış
frekansı potansiyometreler yardımı ile ayarlanır ve bir frekans metre
yardımı ile de okunur. Bu devrede bu işlem 3 adet BCD (binary-coded
decimal) anahtarlar yardımı ile yapılıyor ve sizin set ettiğiniz rakkam
ne ise, çıkan sinyalin genliği de ms veya us cinsinden seçtiğiniz
değer oluyor. Devrenin diğer teknik özellikleri ise; 1 adet sabit TTL
çıkışı, 1 adet ayarlanabilir çıkış (0 – 5 V) ve 1 adet senkron girişi
bulunuyor. Pulse genliği 1uS den 999 ms ye ye kadar ayarlanabiliyor,
bu da 500kHz demektir.
Daha ayrıntılı görmek için mouse un sağ tuşundan "view image" i seçin.
Şemadaki iki adet NOR kapısı (74HC27) devrenini osilatörünü
oluştururlar. Frekans 13 ve 12 nolu bacaklar arasına bağlı pasif
elemanların değeri ile belirlenir. Bu devrede X1 işareti olarak kullanılan
elemanın 1MHz lik seramik rezonatör olduğunu unutmayalım. Osilatör
çıkışı birinci 74HC390 da 100 e bölünerek 13 nolu bacağında 10 kHz
oluşması sağlandıktan sonra ikinci 74HC390 da tekrar 100'e
bölünerek 3 ve 12 nolu bacaklarda 1 kHz olması sağlanır.
SW4 anahtarı yardımı ile de us ve ms konumlarını seçeriz.
BCD anahtarlar yardımı ile de seçilen darbe genliğinde sinyalleri
çıkıştan alırız.
Test ve ayar
Devrede RV1 işareti ile kullanılan eleman anahtarlı potansiyometredir.
– Entegre montajlarında soket kullanınız ve devre montajını bitirdikten
sonra entegreleri monte etmeden devreye enerji veriniz. Besleme
gücü için 9V DC ve 125 mA lik bir gerilim kaynağı yeterli olacaktır.
– Enerji verdiğinizde LED yanmalı, 74HC74 ün takılacağı soketin
7 ve 14 nolu bacakları arasında da 5,6 V okumalısınız.
– Eğer herşey doğru ise enerjiyi kesin ve tüm entegreleri soketlerine takın.
– Değilse hata aramaya başlayın.
– Genlik seçim anahtarını "ms" pozisyonuna getirin, BCD anahtarların
yardımı ile "500" yazın ve potansiyometreyi sonuna kadar çevirin.
– Daha sonra da seri olarak 220 ohm bağladığınız bir LED i de çıkışa
bağlayın. LED 1 sn de bir yanıp sönecektir.
– İkinci olarak konum anahtarını "us" pozisyonuna alın ve LED'i bir
piezo buzzer ile değiştirin, 1kHZ lik bir ton duyacaksınız.
– 1 kHz lik çıkışı senkron girişine bağlayın, TTL çıkışındaki buzzerdan
kesişim noktasını kısa tonlar olarak duyacaksınız. Bütün bunlar
oluyorsa devre doğru olarak çalışıyor demektir.
– Eğer bir frekans metreniz de varsa çıkışını ölçerek ne kadar hassas
çalıştığını da öğrenebilirsiniz. Rezonaratötünüzün ve diğer yan
elemanların kalitesine göre ±%1 sınırları içinde olacaktır.
Başarılar
Ali AKYOL
Gerekli dosyalar:
BoardMaker dosyası olarak,
Printer dosyası olarak.
