Her sanatçı için bir de dinleyici profili vardır. Bu dinleyici profili sayesinde o sanatçı var olur. Hep derler ya "Ben sizin sayenizde buradayım!!" Haksızda sayılmazlar. Tabi ki arada meraksal yada sonu çoğunlukla pişmanlıkla biten deneysel çalışmalarda yapılmıyor değil.

Şimdi dönelim dinleyici profilimize…

Bizim bülbülün dinleyici profili ne istiyor?? Hamam ekolu ses mi? Yoksa şıkır şıkır sesler çıkartarak akan bir havuz başımı? Bir ağacın üzerinde mi? Yada saf bülbül sesimi?

Dinleyici profili bülbülü nasıl dinleyecek? MP3 çalıcı, walkman, boombox, 10.000 dolarlık bir sistemle?

Özellikle ilk defa tanıtılacak bir sanatçı için bunlar çok önemli. Kayıt işini yapan endüstride ki ustalar sanatçının sesinin yapısına göre kaydın içeriğini ve şeklini tasarlıyorlar. Bana kalırsa beste/güfte işini bir yana bırakırsak işin en zor kısmı burası. Düşünsenize, sanatçının sesi de dahil olmak üzere her şeyi iyi hesaplamak gerekir. Çoğunluk artık sadece dinlemiyor, bakıyor ve örnek alıyor. Ses kadar işin gösteri yanı da çok önemli.

Biz işin ses kısmına dönelim. Kayıt masasında mümkün olan sahne efektleri sahip çok kanallı kaydımızı alıp dinleyici profilimize göre bir yeni kayıt oluşturmalıyız. Bunun yapıldığı yer bir mikserdir. Mikserin yanında başka cihazlara da gereksinmemiz var. Bu "başka" cihazlar el kadar radyoda bülbülümüzün sesinin gümbür gümbür çalmasını sağlayan yardımcı efektler yaratır. Hatta sevgili bülbülümüze arka planda bir senfoni orkestrası bile eşlik edebilir. Bülbül R&B bile söyleyebilir. Bu işleri yapmak için artık güzel ama çokta pahalı olmayan ses kartları içeren bilgisayarlar kullanılmakta. Bundan sonra dinleyicilerin ürünü satın alabilmeleri için uygun kapak ve ortam/ortamlar seçilerek baskıya girilir. Bu noktada birkaç cümlede kayıt ortamları hakkında konuşalım. Bunlar, plak ( vinil de deniliyor ) kaset, CD, SACD, DVD-Audio ve telifleri telef eden büyük olay. Sanatçı düşmanı format. O artık yeni bir kayıt ortamı. MP3.

Plak eski altın devrini kapatsa da azda olsa basılmakta ve meraklıları tarafından alınmakta. Dediklerine göre bir kaydın gerçeğe yakın en iyi kopyası plak ile olurmuş. Hepten de haksız sayılmazlar. Baskıya kadar olan bozucu etki ve efektleri saymazsak doğruluk yüzdesi yüksek diyebiliriz. Zaten diğer kayıt ortamlarında baskıya kadar olan bölüm aynı. Plak konusunda iki eleştiri yapmak istiyorum. İlki şu; Ne tür bir mekanik, içinde 20Khz ye kadar olan bir sürü acayip dalga şeklini çizerek kaydeder ardından ses olarak üretir. Tekniği bilinse de pratikte bu bana çok iddialı geliyor. İkincisi; Plak üzerinde ki mini mikro izler hiç mi tozdan kirden etkilenmez. Plak kullandığım dönemlerde beni ürperten şey bir arkadaşımın benden plak istemesi idi!!!!! İyi tarafı ise korsanı olmadı. Oldu da ben mi duymadım yoksa!!!

Kaset bence bu güne kadar icat edilmiş en kullanışlı ortam. Basit, dayanıklı, ucuz, istediğini kaydet. Koy güneşin altına ısıdan kabı eğilsin. Hatta kaset çalıcı sarsın!!! Hatta kopsun!!! Yanmadığı sürece yeni bir kap içinde çalışmaya devam eder. En güzel taraflarından birisi de içeriği isteğe bağlı olan kayıtlar. Plakçıya elimizde bir liste ile gidip kendi özel mixlerimizi, hitlerimizi yaptırırdık. Halen de yapanlar var. Burası oldukça önemli. Özel mixlerimiz, hitlerimiz tekrar gündemde.

Kaset bu kadar sağlam ve basit olduğu için kolayca çoğaltıldı ve taklitleri yapıldı. Ve Korsan Kaset terimi dilimize girdi.

Ses kalitesi olarak kaset çok iyi olmasa da halen kullanılıyor.

CD 80 li yıllarda, gerek arabalara süs gerekse daha iyi ses vereceği, çizilse bile çalacağı ve 100 sene dayanacağı iddiaları ile kullanıma sunuldu. Ayrıca kopyası da yapılamaz deniliyordu. Plastik üzerine kaplı ince alüminyumu oyarak yapılan CD ler tamamen sayısal kaydediliyordu. Bu noktada analogcular ve sayısalcılar arasında bir çekişme başladı ve halen devam etmekte. Kavganın temeli benim sesim senin sesinden iyi çıkıyor. CD yaklaşık 20 sene sürecek olan krallığını ilan etti ve her kral gibi zaman içinde eskidi. Daha iyi ses vereceği konusunda analogcularla kavgası sürüyor. Çizilse bile çalacağı söyleniyordu. Bunun pek doğru olduğunu söyleyemem. Gelişen bilgisayar endüstrisinin ihtiyaçlarını karşılamak adına yapınan kaydedilebilir CD ler piyasaya çıkar çıkmaz Korsan CD lerde türedi.Arabalarda yedek dikiz aynası görevini halen yapıyor. Bana kalırsa halen ve yakın gelecekte en iyi kayıt ortamı özelliğini koruyor.

Sony/Philips gurubunun CD üzerinde olan patent haklarının tükenmesinden önce yeni bir kayıt formatı olan SACD üzerinde çalışmaya başladılar. Doğal olarak Matsusitanın başını çektiği karşı gurupta DVD-Audio üzerinde çalışmaya başladı. Her ikisi de aynı işe yarıyor. Çok kanallı ses. DVD-Audio resim de içerebilme özelliğine SACD de daha yüksek örnekleme frekansına sahip olduğu için daha iyi ses üretebildiği iddiasında. Her ikisi de CD teknolojisi gibi plastik üzeri alüminyum üzerine sayısal olarak kaydediliyor. Tabi çok katmanlı olarak.

Buraya kadar anlattığım kayıt ortamlarının hepsi fiziksel. Elimize alıp tutabiliriz. Ne zaman ki bilgisayarın masum istekleri ortaya çıkmaya ve çözümleri de hızla üretilmeye başlandı o zaman mertlik bozuldu. Çokta eski değil. 1987 yılında Alman Fraunhofer Enstitüsü telefon hatları üzerinden ses nakli ve depolaması için bir araştırma yapar. Buradaki amaç, aynı data için daha az yer kaplayan bir sıkıştırma formatı elde etmekti. Araştırmalar sonucunda MP3 için 1989 yılında Almanya da 1996 yılında da ( Sayısal Ses Kodlama ) adı altında USA da patentler alınır. MP3 hakkında Home & Technology dergisinin Mayıs sayısında güzel bir araştırma var. Devamını oradan okuyabilirsiniz. MP1-2-3-4 gibi sıkıştırma formatlar analog kaydı bizim hissedemediğimiz seviyelere kadar sıkıştırırlar. Sıkıştırmayı fazlaca abartırsak sıradan vatandaşlar olarak bizler bile anlarız. Normalde sıradan vatandaşların hissedemeyeceği kadar sıkıştırılıyor. Analog severler ile sayısalcılar arasındaki kavganın temelinde bu sıkıştırma yatıyor. Analog severlere göre MP sülalesi sıkıştırma kullandığı için asla analog kadar kaliteli olamaz. Haklılar mı?? Teorik olarak ben bile haklılar derim. Hatta bunu anlayan hassas!!! kulaklı dinleyiciler bile var. Fakat CD ye bile kayıt kalitesi bakımından çok yeterli diyenler yeterli örnekleme frekansı kullanıldığında diğer formatlara neden haksızlık ederler ben bile anlamıyorum. Aslında anlıyorum. MP3 hariç diğer formatlarda müzik dinlemek biraz törenseldir. CD, plak yada kaset dinlerken mutlaka kutu üzerindeki bilgiler okunur. Bunlar bir yer kaplar. Bir varlık oldukları için önem isterler, sıralanırlar arada bir tozları falan alınır. MP3 mahallenin yeni arsız çocuğu. Her yerde var. Yukarıda yazdığım gibi MP3 artık bir format olmaktan çıktı bir medyaya, bir ortama dönüştü. Olmadığı ortam yok. Her yere bulaştı. Bedava!! MP3 den canı yanan gerek sanatçılar gerekse yapımcılar şu sıralar toplattırırım, içeri attırırım tedbirleri ve lütfen korsan ürün almayın yakarışları ile soruna çözüm arıyorlar. Bu bence türbeye bez bağlamak gibi. Aslında sorun kendi içinde çözülecek. Fazla telaşa gerek yok. Birden çok senaryo olabilir. Hemen aklına gelen, örneğin legal bir MP3 virüsü var olan tüm sunucuları rasgele dolaşıp MP3lere özel bir imza atar. Legal çalıcılarda bu imzayı bulamazsa çalmaz. Başka bir yöntemde halen uygulanıyor. Korsan
içerik bulunduran sunucular bir şekilde kapatılıyor. Sonra yenileri açılıyor. Sayısal bilgi olan MP3 kesinlikle izlenebilir olduğu için çok yakın gelecekte kesine yakın çözümlerde üretilecektir. Yoksa kocaman kocaman donanım ve yazılım şirketleri neden bu kadar yatırım yapsınlar. Çok yakında müzik dükkanlarından MP3 çalıcılarımızı simit alır gibi doldurmak mümkün olacak. Bence, MP3 ün en olumlu tarafı tüketiciye istemediği şarkıları "almama" özgürlüğü sağlaması.

Birkaç aydır yazmaya çalıştığım gibi ilk baştaki kayıt ile bizim dinlediğimiz kayıt arasında gerek elektriksel gerekse efektsel pek çok fark oldu. Bunlar istem dışı olabildiği gibi müşteri tercihleri nedeni ile özelliklede olabiliyor. Bu konuda son söz ve benim fikrim olarak, dinlemenin makbul olanı tam kayıt sırasında olduğu gibi olanıdır. Bu "söyleyen dudakla duyan kulağın aralarında bir şey olmadığı zamandır". En güzel ses sevgilinizin dudağından sizin kulağınıza gelen ses değil mi? Araya bu sesi bozacak efektler, etkiler katmayın…

Yeni sayıda görüşmek üzere..

Dinlediklerim:

Doğum günlerinde kanun gereği iyi ki doğdun/happy birthday şarkısı evcek yada arkadaş gurubu tarafından icra edilir. Ben size bu şarkının Norma Jeane versiyonunu öneriyorum. Öğrenin ve uygulayın. Faydasını göreceksiniz. Tahrip gücü yüksek parça tesirli bu hanım bu şarkıyı milletin ortasında J.F. Keneddy' e söylemiş. Sonrası hakkında resmi tarihteki kayıtlar pek belli değil. Ama….. bu ses kaydedilmiş.

happy birthday.mp3

Disk; Marilyn Monroe / The Gold Collection. 2 diskten oluşuyor. Bu disk Marilyn Monroe'nin oyunculuğunun dışında sesini de nasıl başarılı kullandığının gösteriyor. Marilyn Monroe hayranlarına tavsiye ederim.

Şahin Küliğ

Edison´un yaptığı ilk kayıttaki kuzulu şarkı bunu ilk duyanlarda kim bilir ne kadar hayranlık uyandırmıştır. Dinlenilen bir şeyde hayranlık yada ilgi uyandıran farklı şeyler olabilir. Doğal olarak bu dinleyene göre değişecektir. Kaydedilen, aynı şey olsa bile kullanılacak kayıt teknikleri, kullanılan elektronik mekanik ve akustik unsurlar kaydın " dinleyenine göre " bir alt yapı kaynağı oluşturulmasını sağlayacaktır.Dikkat ederseniz alt yapı kaynağı yazdım. Yapılan kaydın geri oluşturulmasında da benzer teknikler kullanılarak " dinleyene göre " üretim yapılacaktır.

Nedir bu kayıt sırasındaki unsurlar? Tabii burada konuştuğuz kayıt, bir gazetecinin elindeki röportaj kaydı değil. Sonradan CD, plak olabilecek bir kayıttan söz ediyoruz.

Mikrofon yada mikrofonlar, kablolar, mikser yada daha basit anlamda ön yükselteçler, kayıt ortamı.

Mikrofon, sesi elektrik sinyallerine çeviren bir çeviricidir. Bildiğiniz gibi birkaç türü vardır. Ne tür olursa olsun mekanik bir enerji olan sesi elektrik sinyaline çevirir. Burada bir kayıtçıyı ilgilendiren husus, mikrofonun çıkışındaki sinyalin mikrofona gelen ses sinyalini olduğu gibi takip etmesi, bozmamasıdır. Yani mikrofondan sesi oluşturan pek çok frekans, gürlük ve sinyal formlarının o sese ait elektrik sinyalinin tıpkısına dönüştürmesini bekleriz. Bu sizce mümkün mü?!! Gelelim kablolara.. Kablo deyip geçmeyin. Bir elektronik devrede kablo yada çeşitli iletim ortamı formlarında pek çok "kablo" türü var. Hele ki günümüzde.. Bakırı, gümüşü, altını. Hatta maksat sinyal taşımaksa fiber optik kablo.. Hepside kablo. Peki kablonun ne zararı var diye düşünün bakalım. Aklınıza bir kurt düşüreyim. Bir "tel" den ne bekleriz? Sinyali bir ucundan diğer ucuna "hiç değiştirmeden" taşımasını bekleriz değil mi? Çok bekleriz. Çıkan sinyal giren sinyale "ne kadar" benzerse o kadar iyi kablomuz var demektir. Pek çoğunuzun bildiği bozucu etkiler; kablonun kapasitif ve indüktif etkileridir. Bunların yanında kablonun izolasyon özellikleri de çok etkilidir. Bunları cihazınızda çeşitli kabloları deneyerek kulaklarınızla duyabilirsiniz. Peki başka etki yok mu? Var elbette.. Öyle bir kablo düşününki her noktası homojen yapıya sahip olsun. Bunu anlamı nedir. Örneğin saf bakır yada gümüş bir kablo.. Böyle bir kablo varmı? Saf olmamanın sinyale ne etkisi var diye düşünebilirsiniz. Kısaca söyleyecek olursam; sinyal kablo içinde ilerlerken kablonun her kesitinde aynı hızda ilerlemeyecektir. Kablonun herhangi bir yerinde olabilecek bazı oksitlenmeler yada saflık bozuklukları, sinyalin genliğine göre sinyalle hiç alakası olmayan acayip başka sinyaller üretir. Gördüğünüz gibi bir kablo neler yaptı. Hele mikserler, yükselteçler… Bunlardaki bozma faktörleri bir kabloya göre çok daha yüksek. Gördüğünüz gibi, yanlış oldu… Duyduğunuz gibi sesin orijinal kaynağından çıkması ile bozulma başlıyor. Bozuluyor da ne kadar bozuluyor. İşte bu noktada insanların kulakları, algılaması birbirinden ayrılıyor. Kimisi için metresi 1YTL lik blendajlı kablo ile yapılan ara kablosu bile yeterli olurken kimisi için saf gümüş, hava izolasyonlu coax kablo bile yeterli olmuyor. Hangisi haklı? Bu tamamen insana bağlı bir faktör. Gerçekçi bir cevap verecek olursak hepsi de haklı. Şimdi tekrar mikrofonun başına dönelim.

Meşhur bülbülümüzü ötmeye ikna edip, karşısına da bildiğimiz/bulduğumuz en iyi mikrofonu koyup kayıt tuşuna basalım. Artık böyle kayıt yok.. Her halde yapanda yoktur. Bülbül kıymetli bir sanatçı olduğu için sesini her zaman kaydetmek mümkün olmayabilir. Bu sebepten, kaydımızı şimdi ve gelecekte planlanan her "şeye" uygun olabilecek şekilde yapmamız gerekir. Bunun için tek mikrofonlu kayıt yerine çok mikrofonlu kayıt yapılır. İki, üç, hatta beş, …. Ne kadar çok olursa o kadar iyi. Sonra bunun çok faydasını görürüz. Yaptığımız kayıtları daha stüdyoda dinlerken bu çok kanal kayıtlardan genellikle kendi keyfimize göre değil de müşterimizin zevkine göre olacak şekilde mikserin düğmeleri ile "oynarız". En uygunu olduğuna karar verilen "karışım" elde edilince o baskıya ait kayıt elde edilir. Çok kanallı orijinal kayıtlar arşive kaldırılır. Bunlar sonradan gerçekten çok para edebilir. Siz bülbülün sahibi olarak yani bülbülün gerçek sesini bilen birisi olarak geri dinlediğiniz kayıt ne kadar sizin bülbül?

Yeni sayıda görüşmek üzere..

Dinlediklerim:
Sanırım 1977 yılında idi. Kolunu kendim yaptığım bir pikapta dinlemiştim ilk defa.. Dark Side of the Moon. Dile kolay, yaklaşık 14 yıl listede kalmak. O zaman stereo ve 33lpm plak olarak dinlediğim bu albümden çok etkilenmiştim. Şimdi SACD 5.1 kanal olarak tekrar dinledim. 1973 yılındaki kayıtlar iyi ki çok kanallı yapılmış. Bu sayede SACD olanaklarını kullanarak ortaya plak ve CD den farklı bir Dark Side of the Moon çıkmış. Yukarıda yazmıştık ya, yapılan çok kanallı kayıtlar sonradan çok para eder diye.. Bu disk bence SACD için iyi bir harika demo diski. Çok kanallı SACD bana bazen çok garip geliyor. Sahnede yapılan icralar için bence çok uygun değilse de, bu tür kayıtlar için çok uygun. Time´ı dinlerken saat tam 12 de bir saatçinin dükkanında geziniyor hissine kapılabilirsiniz. Arşivlik.. Söylenecek her şeyi Pink Floyd söylemiş. Tavsiye ederim..

Şahin Küliğ

Bir ses kaydedilirken bu sesi kim nasıl dinleyecek diye düşünmek gerekir. Kaydın dinleyicisi kim yada moda değişle müşteri profili nedir? Çoğunluk dinleyici kitlesine karar verdikten sonra ki bu zaten biliniyordur, şimdi işleri biraz kolayladık. Bu kitle neden önemli? Önemli çünkü kayıtçılar yapımcılar sanatçılar onlar için var. Olmayan bir hedef kitleye yapılan kayıtları kim dinler. Demek ki hedef kitle çok önemli. Yakın tarihte bir gazetede okudum sanırım. Bir hastane(miz)de değerli yöneticiler klasik müzik çalmaya karar vermişler ve çalmışlarda. Bu, kimisi için doğal bir hak gibi görünse de hastanenin bulunduğu şehir, yatan hastaların sağlık, sosyal profilleri önem kazanıyor. Böyle bir uygulamanın doğrudan yapılması içinde bir takım riskleri de taşıyan bir acemilikten öteye geçmeyecektir.

Demek ki müşteri önemli. Alıcı yoksa üretimin de değeri yok. Demek ki alıcısı hazır üretimler yapılacak, şarkılar söylenecek, konserler yapılacak. Yada yaptığımız kaydı evimizde sadece "hedef abilerimize" dinleteceğiz.

Peki, kendi kendime sorayım. Hedef kitle için kaydın "teknik" özellikleri nedir? Ne olabilir?!! Yani adamına göre mi kayıt yapılıyor?

Kuramsal olarak bir sesi herhangi bir yerde kaydetmek mümkünse, dinlemekte mümkün. Fakat uygulama öyle olmuyor. Nasıl ki müşteriye göre çalan, çığıran başka başka oluyorsa kayıt stüdyoları ve cihazlarda farklı farklı oluyor. Hatta kaydedilen ses tek bir enstrüman bile olsa da bu sesi kaç mikrofonla hangi uzaklıktan kaydedileceği önem kazanıyor. Bu kayıt müşteriye göre değişiyor. Hatta kayıtlar müşterinin o kayda kaç para verebileceğine göre yapılıyor. Lafı fazla uzatmadan dersek; Bu diyeceklerimizde genel olarak konuşacağız, uçlardan uzak duracağız.

Pop müziği çoğunlukla kim neyle dinler? Çoğunlukla yaşça genç olanlar dinler. Bu gurubun maddi imkanları çoğunlukla dar olduğu için dinleme araçları da kalite pek aranmaz.. Dinleyici kitle sayısal olarak "muazzamdır"

Klasik batı müziğini kim neyle dinler? Yaş gurubu pek yok. Ana bence önemli bir ayrım var. Konser salonuna gidenler ve gitmeyenler. Salona gidenler saf akustik sesi tanır ve bilirler. Gitmenler bilemezler. Çalarlarında duyduklarını doğru kabul ederler. İçlerinde az bir kısmı dinleme araçlarının kalitesine önem verir ki bu gurup genellikle yaşça orta yada daha yukarıda ve maddi problemleri azdır. Fakat genç olan dinleme gurubunun maddi imkanları dar olduğu için dinleme araçlarında pek kalite aramazlar. Toplam dinleyici kitle fazla geniş değildir.

Halk müziğini kim neyle dinler? Özel günlerde herkes dinler. Söz anlamı müzik ağırlığından daha yüklüdür. Ülkemize yada dünyaya bakacak olursak halk müziği elit müziği değildir. Daha çok "vatandaş" dinler. Neyle dinler? Fark etmez. Aşık Veysel´in bağlaması yada Yunusun bağlaması akustik olarak hiç önemli değildi. Sözdeki anlam önemli idi. Dinleyici kitlesi "muazzamdı". Halen böyle olduğunu düşünmüyorum. Halk müziği dinlemek için çok para harcarlar mı? Sizce??

Jazz müziğini kim neyle dinler? Amerikada gerçek jazz ın yapıldığı varoşları bir yana bırakırsak daha çok orta yaş gurubu dinler. Dinleyici kitlesi "muazzam" değildir. Dinleyicilerin bir kısmı gerek dinleme aracı gerekse cd ler için gerçekten çok para harcarlar.

Bu örnekleri çoğaltmak mümkün.

Bu değerlendirmeyi neden yaptım. Hangi iş olursa olsun "müşteri" önemli. Müşteri kimliği önemli. Büyük yayıncı şirketler yaptıkları işte her ne kadar kendi kimliklerini ortaya koysalar da aslında sosyolojik gerçekleri kesinlikle göz ardı etmezler. Ve iktisadi olarak düşünürler. İlham perisi ablanın geçerken bıraktığını tıngırdatıp kaydedersek, kaybederiz. Kaybetmemek için "nasıl" kaydedeceğimiz önemli.

Çoğunlukla "müşteri" sözcüğünü kullandım. Bizler müşteriyiz. Sanatçılar da üretici. Bu eskiden de böyleydi. Yapılan pek çok eser bir kral, bir prens, bir paşa siparişi ile yapıldı. Büyük besteciler de müşteri isteklerini göz ardı edemezlerdi. Ne yazık ki, çorbanın kaynamadığı yerde sevgiliye söylenenler pek para etmiyor..

Gelecek ay bülbülün sesini kaydedelim artık..

Dinlediklerim..
Classic Meets Cuba /Klazz Brothers & Cuba Persussion

Bizim yaşadığımız kuşak enteresan. Ne kadar gizlesek yaşadığımız paralel özelliklerini taşıyoruz. Bizim paralelin müziğimizdeki enstrümanların beli biraz oynak olacak, gırtlak biraz oynak olacak. Latini, tangosu, akdenizi, arabeski fark etmiyor. Hepsi yakın sıcaklıkta veya hüzünde. Biraz kuzeye çıkarsak, durum değişiyor. Genellikle biraz Mozart biraz Rus besteciler bize yakın düşüyor. Şimdi Avrupalı icracılar Küba´ya gitseydi. Eh, oraya kadar gidince yerel sanatçılarla bir iki "Avrupa" bestesi çalsalardı.. Nasıl olurdu? Bunu üç Alman ve iki Kübalı sanatçı gerçekleştirmiş.

Güzel olmuş.. Dondurma tatlısı gibi bir şey. Hem sıcak hem serin hem de tatlı.

Sahne derinliği ve kayıt kalitesi çok güzel. Fakat kayıt tekniğinde beni rahatsız eden bir şey var. Kayıtta sanki orta mikrofon yok gibi. Bana sahne çok ayrık geldi. Hoparlörler fazla ayrık olmazsa bir sorun olmayacağını sanıyorum.

Tavsiye ederim, dinleyin..

Şahin Küliğ

Elektronik hastalığına tutulup da yükselteç yapmayan varmı dır?? Kimler kimler, ne inşaat mühendisler, ne doktorlar, avukatlar…. İşi gücü bırakıp elektroniğe tutulmuşlardır. Bazıları radyo amatörü de olmuşlardır ama epeycesi hatta ezici çoğunluğu mutlaka yükselteç yapmışlardır. Hatta yapmaya devam etmektedirler.
Peki, bu insanlarda bilinmeyen/bilinen bir hastalık mı varda işi gücü bırakıp "abi bi anfi yaptım, mutlaka gel de bi dinle" durumundadırlar. Kendileri yetmezmiş gibi birde ele güne bulaştırırlar. Kendilerine hiç güvenleri de yoktur zaten. Mutlaka dinlemesi gereken bir " abi " lazımdır. Şu radyo amatörleri konumuz dışı….

Her şey bir ses le başlar. Kimisi bu sesi duyar. Duymayanlar/duyamayanlar konumuz dışı. Bu "ses" her hangi bir ses de olabilir. Hatta motor sesi de olabilir. Bir enstrüman olabilir, bir hayvan olabilir. Rüzgar/şimşek…… bir kız sesi… (kızlar bozulmasın) her hangi bir ses olabilir. Şimdi bu sese vurulduğumuzu düşünelim. Eh, motor sesine vurulduysanız, gidip bir Ferrari alırız. Kız sesiyse, kızı almayı düşünüp düşünüp sararıp solup sonunda da alırsız. Alısınız da ne olur.. Ta ki yeni bir ses duyarsınız,…. biri " abi, yeni bi anfi aldım, diskoteğimi yeniden keşfettim " der.. Ve hep böyle olur.
Hedef hep şudur; ilk duyduğuz sese "sahip" olmak. Evde köyde arabada metroda hamamda barda hep o sesi duymak. İşte bu sahip olma duygusu dev bir endüstri yaratmıştır. Bizim konumuz ses. Sese sahip nasıl olunuyor. Şöyle fazla fazla teknik konulara girmeden vitrinden bakar gibi öğrenelim.

Her şey bir ses le başladı ya, bu ses bir kanarya olsun.. İçimden öyle geldi, yoksa benim kanaryanın her türlüsü ile işim olmaz.. Bu kanarya, evimizde kafesinde ikamet ediyor olsunda biz bunu iş yerimizde de dinlemek isteyelim. Ne yaparız, eve telefon ederiz, evde o sıra bulunan birine rica ederiz ki telefonu kuşa yaklaştırsın. Kanaryaya rica ederiz ki ötsün… Ya ötmezse…….. Vericen topuğuna, bak nasıl ötüyo!!.. Yada biz evdeyken kendimiz bilgisayarın mikrofonun kuşun kafesine asıp bir kayıt yapabiliriz. Yaparız da.. Bu sesi telefonumuza da kaydedebiliriz. Orada burada dosta düşmana " bak! kuşum nasılda ötüyor " diye dinletebiliriz..
Şimdi soruyorum. Bu kuş sesini ki neyle, nasıl kaydettiğiniz hepsi sizin istediğiniz olsun. Ve istediğiniz bir ortamda ve cihazla dinlediğinizi düşünün. Duyduğunuz ses kuşun canlı kanlı evde kafesine dinlediğiniz sesi mi? Evet diyen var mı? Varsa bi sıkı da onlara!!!!

Bülbülün kafesinden yola çıktık. Bakalım nereye kadar gideceğiz….

Şahin Küliğ