Ses Güç Birimleri

PMPO, RMS, OP, MP ne demek? Aldığımız Müzik sistemlerinin üzerinde yazan bu yazılar ne anlama geliyor? Merak ediyorsanız kaçırmayın.

P.M.P.O (Peak Maximum Power Output)
Hoparlörlerinizin anlık olarak dayanabileceği maksimum gücü gösterir. Ancak bu, gücü tarif edebilmenin çok mantıklı bir yolu değildir. Sadece anlık olarak kaldırılabilecek yük miktarını temsil eder. Böyle olmasına rağmen bile bu sayı yinede abartılarak ürün paketlerinde kullanılır. Bazı ucuz bilgisayar hoparlör paketlerinde 9500 P.M.P.O gibi değerler bile görmek mümkün. Ancak o hoparlörler, bırakın anlık olarak bu güce dayanmayı, 9500W güç ile karşılaştıklarında bir anda 30 gram karbona dönüşürler. Ama sayı olarak RMS'den daha büyük rakamlarla ifade edildiği için ucuz sistemlerde P.M.P.O değerleri yazılarak hoparlörler olduğundan daha iyi gösterilmeye çalışılır. Kimi kitapçık ve broşürlerde (güç kaldırma) anlamına gelen Power Handling olarak da belirtilir ve hoparlörün zarar görmeden KISA SÜRELI olarak çıkabileceği gücü ifade eder. Genellikle üretici tarafından kullanılan malzemelerin bu değeri belirlemede rolü büyük olduğundan denemeler sonucunda Watt cinsinden bir değer belirlenir. (Firma biraz iyi niyetli ise denenir, çoğunlukla üfürülür) Bu değerin üzerine çıkan veya uzun süreli bu güçte çalışan hoparlörlerde diyafram yırtılması ve hareketli kısımların zarar görmesi KESİNDİR.Bugün özellikle bilgisayar malzemeleri ve düşük kaliteli müzik sistemleri satan firmalar, PMPO değerini vererek RMS değeri yerine bunu öne sürmektedir. Ancak kesinlikle yanlış fikir edinmenize sebep olacaktır. Normalde 20-25 (RMS) güce sahip bir hoparlör, sert mabran malzemelerinden imâl edildiyse 100-150W (PMPO) güçte ses vermese bile zarar görmeyeceği düşünülebilinir. Yüksek güçle çalışması gereken 1000-2000 Watt gibi dev bas hoparlörlerin bile genellikle (bazı istisnalar hariç) PMPO değerleri 250-300W' a ancak çıkar. Buradan da görüleceği gibi PMPO tanımını tanımlayabilmek, diğer değerlerle amprik bile olsa karşılaştırabilmek veya oranlayabilmek hatta formüle edebilmek nerede ise imkansızdır. Tadı MUZ gibidir. YİYENLER İÇİN, TADI NEYSE ODUR ! !

R.M.S (Root Mean Square)
Aslında alternatif salınımları (Alternasları) ölçmek için bir ölçü metodudur. Tam anlamı, değişik frekanslarda alınan ölçümlerin karelerinin ortalamalarının karekökünü ifade eder.(çok karışık oldu ama napalım, bize de okulda böyle öğrettiler) R.M.S 'de bir hoparlörün gücünü ölçmek için çok mantıklı bir tanımlama olmasa da P.M.P.O' dan çok çok daha fazla gerçekleri yansıttığı için hoparlörlerin gücünü tanımlamada sıkça kullanılan ölçülerden biridir. Çoğu zaman 15W RMS' e sahip bir hoparlörün, 250W P.M.P.O' ya sahip bir hoparlörden daha güçlü ve kaliteli ses verdiği gerçektir.

Çalışma Gücü (OP)
Bazı hoparlör broşürlerinde RMS yerine tam Türkçe karşılığı (çalışma gücü) anlamına gelen Operating Power tanımı da kullanılır. Hoparlöre bir veya üç metre uzaklıkta duran 96dB veya 86dB ses basıncı elde edilmesi sırasında hoparlörün harcadığı elektrik gücüdür. Watt cinsinden gösterilir ve hoparlörün minimum yıpranma ile verebileceği ses gücünü ifade eder. Hoparlör satın alırken özellikle RMS ve yazıyorsa OP güç değerine dikkat etmek gerekir.

M.P (Musical Power) Müzik Gücü
Hoparlörlerine güvenen bazı markaların tanıtımları haricinde pek bir yerde rastlayamayacağınız bu tanım, hoparlörün ses kalitesi konusunda belki de en belirleyici değerleri verir. Çünkü bu değeri belirlemede hoparlörün distorsiyon (o anda ölçümü yapılan veya Osilaskopta gözlenen frekanslardaki sinüs işaretinin bozulması-yani bozulan sesler) üretmeye başlamadan hemen önceki çalıştığı gücü Watt cinsinden ifade eder. Ölçümü yapılırken müzik veya konuşma (SES) yaklaşık frekanslarında (25Hz' den küçük çeşitli frekanslarda) sinyaller hoparlöre verilir ve distorsiyona girdiği Watt değeri müzik gücü olarak belirlenir.

Bülent İPEKKAN
bipekkan@mynet.com