Ses Kablolama

Çok paralar vererek aldığımız tada aylarca uğraşarak, epeyce masraflar ederek yaptığımız bir yükselteçte nasıl kablolar kullanırsınız?

Tamamen bize bağlı. Her iletkeni saf bakır, her izolatörü de kayıpsız sanıyorsak her kabloyu kullanırız. Ses çıkıyorsa sorun yoktur. Lise yıllarında böyle zannederdim. Sonra böyle olmadığını öğrendim. Her kablo aynı değil. Kabloda kullanılan iletken malzemenin saflığı ve homojenliği kabloyu doğrudan etkiliyor. Daha önceki bir yazımda da söz ettiğim gibi dünyada saf ve homojen bir şey yok, kablo da yok. Kullandığımız kablonun izolasyon malzemesinin yalıtkanlık katsayısı ve homojenliği aynı şekilde kabloyu etkilemektedir. Bu etkilemeler; kablo içinde iletilen sinyalin birim mesafede “sadece” zayıflaması şeklinde olmuyor. Sinyallin frekansına göre zayıflama değişiyor. Bazen, kablo içinde olan oksitlenmeler sinyal üzerinde bozucu etkilerde yapıyor.

Bu ay yaptığı iki hoparlör kablosunu ve dinleme sonuçlarını anlatmak istiyorum. Birkaç yıl önce internette gezinirken DIY (kendin pişir kendin ye) sitelerinden birinde iki kablo incelemesi görmüştüm. Bunlardan biri Litz teli diye tanıdığımız kablo ile diğeri ise CAT5 kablosu ile yapılan kablolardı. Her ikisi hakkında da gerek iyi gerekse kötü yorumlar vardı. Bu kabloları bende yapmak istedim. İlk önce litz telinden olan kabloyu yaptım. Bana bir makara litz kablo temin eden arkadaşım Kemal Güler´e buradan teşekkür ederim.

Kullanılan malzemeler;

¾ inch şeffaf bahçe hortumu. En yumuşağından.

Akvaryum hortumu

Yeterince ip

Litz teli 90 x 0,04mm

1 inch 80 cm siyah daralan makaron

6mm çapında 40 cm uzunluğunda kırmızı daralan makaron.

6mm çapında 40 cm uzunluğunda siyah daralan makaron.

2 adet kırmızı erkek hoparör soketi

2 adet siyah erkek hoparör soketi

Yapımı;

Yapacağım kablo yaklaşık 3 mt uzunlunda olacak. Litz telinden 40 adet 4 mt uzunluğunda kestim. 40 telin 10 tanesini kablonun bir hattı için diğer 10 tanesini de diğer hattı için kullandım. İki tane onluk guruptan bir kanal için diğer yirmilik gurubu da diğer kanal için kullandım. On adet litz telinin önce iki tanesini birer ucunu kapının koluna bağlayarak ve elle kıvırarak burumlu “twisted” hale getirdim. Sonra diğer ikiyi ve sonra diğerlerini de aynı şekilde burarak 5 adet burumlu tel elde ettim. Daha sonra burumlu çiftleri de kendi aralarında tekrar burarak içinde 10 tane litz teli olan fakat hepsi bir diğeri ile burumlu bir tel elde ettim. Diğer bir onluk gurubu da aynı şekilde işlemden geçirerek hoparlör kablosunun diğer parçasının da ön hazırlığını yaptım. Şimdi her kablonun 10 parçasını kendi içinde lehimlemek lazım. Litz teli ısıya çok duyarlı. Uzun süreli yüksek sıcaklıkta kablo bozuluyor. Bu nedenle kısa sürede yüksek sıcaklık veren bir havya yardımı ile telleri önce ikişer ikişer sonra ikişerli gurupları kendi üzerlerine kıvırarak lehimledim.

Lehim işi bittiğinde yaklaşık 3mt uzunluğunda 3,5mm daha kalınlığında burumlu iki adet kablomuz oldu. Bu kablonun her birini uygun uzunlukta bir akvaryum hortumuna soktum. Bu sokma işlemi şöyle oluyor. Önce yeterince uzunlukta ipi akvaryum hortumuna sokuluyor. Bu ipin bir ucu onluk litz telinin bir ucuna sıkıca bağlanıyor. Litz teli biraz kaygan olduğu için biraz sabır biraz ikna ile tel hortumun içine giriyor. İki kablo da bu şekilde hazırlandıktan sonra 6mm kalınlığındaki kırmızı ve siyah daralan makaronlardan onar cm kesilerek hazırladığımız kabloların ucun takılıyor. Şimdi elimizde bir tane siyah uçlu bir tanede kırmızı uçlu kablo var. Bu kabloları istersek bir kılıf içine sokarak yada dağınık şekilde kullanabiliriz. Ben kılıf içine sokmayı tercih ettim. ¾ inch lih bahçe hortumunu bu iş için kullandım. Biraz zor oldu. Zaten plastik olan akvaryum hortumlarını zaten plastik olan bahçe hortumunun içine ikna ve sabırla sokamıyoruz. Bunun için kayganlaştırıcı bir şey kullanın.

Ben su bazlı ek kremi kullandım. El kremi kullanmamın nedeni, diğer yağlar örneğin dikiş makinesi yağı gibi yağlar zamanla plastiği bozmasıdır. Her iki akvaryum borusu bahçe hortumunun içine kan ter içinde girdikten sonra 1 inch lik siyah daralan borunun 20 cm lik iki adet parçayı birer uca taktım. Aynı şekilde diğer kabloyu yaptım.En son olarak altın kaplamalı fişleri kabloların uçlarına takarak kabloları bitirdim.

Kablonun testini gelecek sayıda anlatacağım CAT5 ile yaptığım kablo testi ile birlikte yazacağım.

Yeni sayıda görüşmek üzere.

Şahin KÜLİĞ
TA2CCS