Sualtı Video ve Işık Seçimi

Sualtı video görüntüleme zevkli olduğu kadar zor ve teknik bir uğraşıdır. Kullanılacak teknik donanımın seçimi konusunda yardımcı olabilmek amacıyla hazırlanmış…

Sualtı video görüntüleme zevkli olduğu kadar zor ve teknik bir uğraşıdır. İyi bir sualtı videocusunun öncelikle sualtında yüzerlik seviyesini koruyabilen tecrübeli bir dalgıç olması gerekmektedir. İkinci önemli nokta ise, bu işe hevesli, gönlünü koymuş, vizyonu olan, canlıları iyi tanıyan ve onlara zarar vermeden çalışan bir dalgıç olmasıdır. Üçüncü önemli nokta ise teknik donanımdır.

Bu çalışma kullanılacak teknik donanımın seçimi konusunda yardımcı olabilmek amacıyla yapılmıştır. Aynı zamanda marka ve fiyat bilgileri ile desteklenerek bu işe başlamak isteyenlere yol gösterilmektedir.

Sualtı Video Görüntüleme Ekipmanları:
Sualtı video görüntüleme için kullanılan ekipmanlar su üstünde kullanılanlarla aynı olup kılıf veya housing dediğimiz koruma kapları içinde sualtına indirilir. Görüntü almak için temel olarak üç ekipmana ihtiyaç vardır:
1-Digital Video Kamera
2-Housing
3-Işık

Sualtından alınacak görüntünün kullanım amacı ve kalitesine uygun sistem tercihini önceden yapmak gerekmektedir. Bu amaçla kullanılacak sistemleri üç düzeyde inceleyebiliriz.

1-Amatör çekimler: Birinci düzey diyeceğimiz ve arkadaş toplantılarında gösterilebilecek kalitedeki çekimlerdir. Işık ve görüntü kalitesi çok yüksek değildir fakat yine de doğru tekniklerle oldukça başarılı görüntüler alabilmek mümkündür.

2-Yarı profesyonel çekimler: İkinci düzey diyeceğimiz, film yarışmalarına girebilecek ve hatta belgesel olabilecek görüntü kalitesinde çekimlerdir. Bu seviyede alınan görüntülerin kalitesi yüksektir ve profesyonel ekipmanlarla yapılan çekimlerde alınan kaliteye yakındır.

3-Profesyonel çekimler: Üçüncü düzey diyeceğimiz, gelişmiş ışık ve görüntüleme sistemlerinin kullanıldığı, yüksek kalitedeki çekimlerdir.

Sualtı videoculuğu çok özel bir uğraşıdır ve bu üç katagoriden hangisinde yer alınacağına karar verip doğru seçimi yapmak gerekmektedir. Başka bir seviyeye geçmek ekipmanların tamamını değiştirmeyi gerektirdiğinden ekonomik açıdan zorlayıcı olabilir.

İlk aşamada görüntüleme sistemlerinin değerlendirmesi yapılarak, hangi düzeye denk geldiğini bilmek gerekmektedir.

Görüntüleme Sistemlerinin Tanımlanması:
Video görüntüleme sistemleri 10 puan üzerinden değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu sistemlerin detaylı teknik açıklamaları burada yapılmayacaktır fakat hangi kalitede çalışma yapıldığının bilinmesi açısından önemlidir.

Bu puanlama sisteminden şunlar çıkarılabilir: İnsan gözünün algılayabileceği en yüksek kalite 10 puan üzerinden değerlendirildiğinde HD-1(High Definition) dediğimiz ve TV stüdyolarında kullanılan çok yüksek çözünürlüklü sistemler ve medyalar anlaşılmaktadır. Bunun hemen altında ve gözün neredeyse çok zor algılayacağı kalitede DV Cam formatında çekim yapan sistemler yer almaktadır. Yine bunun biraz altında DV ve Beta Cam sistemler gelmektedir. Bugün Beta Cam sistemler çok büyük olduklarından artık tercih edilmemekte ve genellikle dış çekimlerde DV Cam veya DV kameralar kullanılmaktadır. Bunun altında ise neredeyse iki kat kalite farkı olan Digital8 ve Hi8 sistemler yer alır. Bunlar aynı medyayı kullanırlar. Digital 8, görüntüleri 0 ve 1 lere çevirerek kaydeder, Hi8 ise analog sinyal olarak kaydeder. Bu nedenle daha kolay bozulmaya uğrar. Sıralamanın sonunda ise uzun yıllar kullandığımız VHS video sistemleri yer almaktadır ki, bugünün sistemleri ile karşılaştırdığımızda üç kattan daha fazla görüntü kalite farkı oluştuğu görülmektedir.

Birinci Düzey Sistemler İçin Öneriler:
Bu düzeyde yapılacak seçimlerde çok fazla teknik veri değerlendirmeye gerek yoktur. Genellikle elimizdeki amatör kameraların kullanılmasına yönelik sistemler tasarlayabiliriz.

Kamera: Bu seviyede kullanılacak kameralar için sualtında görüntü alabilecek en ucuz sistemler seçilebileceği gibi, elinizdeki mevcut sistemler de değerlendirilebilir.

Başlangıç seviyesi için Hi8 veya Digital8 kalitesinde çekim yapabilen küçük sistemler seçilebilir. Bu iki sistemin görüntü çözünürlüğü aynıdır, 8mm. kasetler kullanır. Fakat Digital8 görüntüyü 0 ve 1 olarak sakladığından bozulmaya uğramadan saklar ve montaj aşamasında da kolaylıklar sağlar. Bu nedenle birinci aşamadaki kamera seçimimiz en azından Digital8 olmalıdır.

Bu seviyede özellikle önereceğim bir marka veya model yok, zira alınacak housing sistemi bu sisteme uydurulacaktır. Fakat yine de Sony, Panasonic, Canon, JVC tercih edilebilir markalardır. Kamerada kontrollerin mekanik olarak yapılabiliyor olması ve rahat erişim önemlidir. Açma/kapama ve zoom kontrolleri dışındaki kontrollere bu seviyede ihtiyaç yoktur. Zoom olarak analog zoom önemli, digital zoom sualtında hiç kullanılmamaktadır. Görüntü kalitesini bozmamak için sualtı videocuları zoom yapmak yerine mümkün olduğu kadar canlıya yaklaşmayı tercih etmektedir ve etmelidir.

Başlangıçta elinizde Digital8 kamera varsa bunu değerlendirebilmenin yollarının aranması ekonomik olacaktır fakat housing uydurmanın zor olacağı eski bir sisteme yatırım yapmak da anlamlı değildir. Bugün $450-$800 arası bir rakama Digital8 kamera bulunabilir.

Housing: Digital8 sistemler yeni DV sistemlere göre daha büyük olduğundan alınacak housing sistemi de daha hacimli ve ağır olacaktır. Genellikle dışardan mekanik kontrol edilen, içinde boş alan hacmi çok olan, boru tipi housing sistemler kullanılmaktadır. Değeri çok fazla olmayan Digital8 bir kameranız varsa buna uygun pahalı bir housing sistemi aramak yerine, ona uygun boru tipi bir housing yaptırmak daha d
oğru bir seçimdir. Zira Digital8 kameranız için yapacağınız pahalı bir housing yatırımı, ileride bu sistemi yenilemek istediğinizde işinizi zorlaştıracaktır.

Boru tipi housing için Türkiye'de Yılmaz'ın "Viper" markasıyla üretilenler tercih edilebilir. Bu sistemler tek kontrolle $400'a ve her ek kontrol için artı $50'a satılmaktadır. Bu aşamada açma/kapama dışında zoom kontrolü yeterli olmaktadır ve böyle sistemin maliyeti de $450 dır.

Işık: Sualtında ışık olmazsa olmazlardan biridir. Fakat herbir ışık sistemi en az housing kadar maliyet getirmektedir. Bu nedenle başlangıç aşamasında yüzeye yakın yerlerde gün ışığından faydalanılması ve kırmızı renk filitresi kullanılması tercih edilebilir. Bu aşamada alınacak ışık kaynağını ikinci düzeyde kullanamayabiliriz, fakat aynı zamanda sualtı feneri olarak da kullanılabilen bir modelse değerlendirmek mümkündür. Işık kaynağının da bu aşamada yerli yapım olmasında fayda vardır.

Işıkların kameranın her iki tarafında olması doğru kullanım şeklidir. Bu hem sisteme aşağıda denge getirecek, hem de canlının doğru aydınlatılmasını sağlayacaktır. Herbir ışık sistemi için yaklaşık $300 ödemek gerekmektedir. Yerli yapım ışıkların bakımı ve yedek parça sorunu az olduğundan ekonomik olacaktır.

Birinci düzey için maliyet tablosu:

Bu seviyede daha yüksek rakamlara da sistemler kurulabilir fakat giriş amacına uygun, ekonomik, kullanımı ve bakımı kolay olması açısından yukarda önerilen birleşenler yeterli olacaktır.

Mutlu PAYASLIOĞLU
ta2gw@antrak.org.tr