Telefondan İnterkom
Telefonun nasıl çalıştığını hemen herkes bilir. Evinizde artık kullanmadığınız kadranlı eski tip telefona 15-20 voltluk bir DC kaynak ve 0.5 – 1 K'lık bir direnci seri bağladığınızda, mikrofona gelen sesler elektrik sinyali olarak kaynağa kadar gider…
Bu yazı Bowden's Hobby Circuits sitesinden dilimize çevrilmiştir.
Telefonun nasıl çalıştığını hemen herkes bilir. Evinizde artık kullanmadığınız kadranlı eski tip telefona 15-20 voltluk bir DC kaynak ve 0.5 – 1 K'lık bir direnci seri bağladığınızda, mikrofona gelen sesler elektrik sinyali olarak kaynağa kadar gider. Oradan bir sinyal yollandığında da kulaklıktan ses olarak duyarsınız. Bir telefon cihazı ile 24 V.'luk bir DC kaynağı ve 1 K civarında bir direnci seri bağlayıp 15-20 metre uzunluğunda bir kablo kullanarak başka bir telefona bağlarsanız, her bir cihazın başındaki kişiler ahizeyi kaldırıp konuşarak mükemmel bir şekilde haberleşirler. Direncin değeri, ahizeler açıkken devreden 25 mA. akacak şekilde ayarlanacaktır. Kaynak ve dirençten oluşan ikilinin dış uçlarına 0 .47 uF – 1 uF civarında bir kondansatör konulursa, sesler daha gür ve temiz duyulur.
Konuşmak bu kadar kolay ama ahizeler kapalı iken diğer uçtaki telefonu nasıl çaldıracağız ? Normalde telefonların zilini çaldırmak için özel bir zil üretecine gerek vardır. Bu üreteç 20 Hz. frekansta ve 90 V. rms değerinde bir voltaj üretmelidir. Ahizesi kapalı bir telefona bu voltajı verirseniz zili çalar. Daha düşük voltajlarda bile (50-60 V. kadar) zilin çaldığı gözlenmiştir. Ama eski telefonların zillerinin ufak bir kusuru vardır : frekans 18-22 Hz arasında olmalıdır. Yani 50 Hz. 90 V. rms bir gerilim zili çaldırmaz. Bunun nedeni eski telefon zillerinin mekanik frekanslarının 15-25 Hz arasında olmasıdır. İyi güzel ama bu zillerin keyfine uygun "ring generator" denilen cihazı elde etmek hayli zor…
O halde zilleri unutun ve başka türlü bir işaretleşme şeklini düşünelim. Bunun için yukarıda verilen devreyi yapacağız.
Konuşma devresinin akımını ayarlamak için 1 Kohm değerinde bir direnç başlayalım. Kaynak ve direncin uçlarındaki 0.47 uF. kondansatörü de bağladıktan sonra ahizeleri karşılıklı kaldırıp telefonları deneyin. Sonuç iyi ise direnci o değerde bırakın, değeri kritik değildir. İsterseniz yaklaşık 470 Ohm değerine veya uygun başka bir değere ayarlayabilirsiniz. Bu amaçla birkaç adet direnci denemeniz gerekecek …
Telefonlar kapalı iken, açık devre gösterirler, 24 V. ‘luk kaynak iki adet seri bağlı zenerin oluşturduğu 30 V.'luk engeli aşamaz ve devreden ihmal edilebilecek kadar az bir akım akar. Telefonların ikisi de açık iken, düşük direnç gösterirler ve devreden kaynaktaki direnç tarafından belirlenen bir akım akar.
Telefonların biri kapalı iken diğer telefonu açarsak, açık olan telefon kendi tarafındaki zeneri ve piezo kristali kısa devre eder ve kaynak geriliminin diğer taraftaki piezoya uygulanmasını sağlar. Böylece kapalı telefona bağlı piezo kristal bazer çalar. Burada kullanmak üzere alacağınız bazer, iki uçlu; uçlarına 5 V. civarında DC verdiğimizde 1 KHz. civarında ses veren kendinden osilatörlü (içinde bir baryum titanat veya benzeri bir piezo kristal ile bir-iki transistörlü küçük bir devre bulunan) bir bazerdir. Bazerin düşük akımlı olanını tercih edin. Sesinin tonu veya biip biip sesi vs. sizin keyfinize kalmış …
Güç kaynağı için seri bağlı üç adet 9 V. pil bataryası kullanılabilir. Pil masrafından kurtulmak için 24 V. adaptör de deneyebilirsiniz.
Kaynaktaki direncin gücü 0.5 W. kadar ise, bu interkomu çok uzun süre sorun çıkmadan kullanabilirsiniz.
Piezo bazer; kondansatör ve zeneri telefon cihazının içine yerleştirmenizi öneririm.
Deneyecek ve yapacak okurlara başarılar.
Temel Y. METIN
TB2CBB
