Efsane bir Telsiz Cihazı PRC25A

PRC25A hakkında bilgiler

Antrak Gazetesi’nin değerli okurları… Aşağıda okuyacağınız nostaljik yazıda, sizlere eski bir telsiz cihazını tanıtmaya çalışacağım. PRC 25 olarak bilinen bu cihaz, karada, havada, denizde, sabit ve/veya sırtta taşınan mobil cihaz olarak yıllarca hizmet vermiş, her türlü kötü koşullar altında çalışan, 10 metre yükseklikten yere atıldığında veya 2 metre derinlikteki suyun içinde bir saat yattığında bile arıza vermeyen EFSANE bir cihaz.

Uçaktan tanka, merkezden arazideki piyade birliğine, nehirde yüzen tekneden helikoptere gibi, çok değişik biçimlerde hizmet vermeyi becermiş çok başarılı bir tasarım… Amerikalıların, her nedense “prick” ismiyle anmayı tercih ettikleri bu cihaz, 1960’ların sonlarında, Viet Nam savaşı sırasında çok yaygın bir biçimde kullanılmış. (Ama, bilindiği gibi ABD’nin savaşı kazanması için yeterli olamamış ..! )

Bu cihazlar, Antrak üyeleri tarafından 1995 yılında, Ankara İvedik Hurdacılar Sitesi’nde keşfedildi. Önceleri, birer ikişer adet hurda fiyatına alınarak deneme amacıyla kurcalandı. Cihazların prensip olarak radyo lambalı devre anlayışıyla imal edilmiş olduğu görülünce, transistörlü devrelere ve  IC uygulamalarına daha yatkın olan üyelerimiz tarafından pek beğenilmedi ve bir köşeye atılıp unutuldu… Aradan geçen zaman içinde, 50 MHz. bandının da amatör kullanıma açılabileceği şeklinde yaygınlaşan tevatür sonucunda PRC25 cihazları ANTRAK ortamında tekrar gündeme geldi ve bu kez çok sayıda arkadaşımız tarafından derinlemesine incelenir, onarılır ve karşılıklı denenir oldu.Bu arkadaşlarımızın en önünde, TA2CAB – H.Ahmet Berker ve TA2FR – Dr.Sinan Güven geliyor. Temizlenen, onarılan ve kalibrasyonları yapılarak “cam gibi” çalıştırılan cihazlarla karşılıklı test görüşmeleri yapılmaya başlandığında, PRC25’in ne kadar güvenilir bir cihaz olduğu anlaşıldı. “Hurdacı” lakabıyla anılan değerli üyemiz TA2MG – Kemal Güler’in yardımları ile, bu cihazlardan önemli bir miktar, hurdacı kardeşlerimiz tarafından kırılıp dökülüp, eritilmeden önce İvedik Hurdacılar Sitesi’nden toplandı ve neredeyse her üyeye bir adet düşecek şekilde dağıtıldı. Artık herkesin elinde en az bir adet PRC25 vardı ve karşılıklı denemeler yapılıyordu. Bendeniz TA2CIP dahil, artık bu cihazları kendi evimizdeki istasyon odalarımızda kuruyor, çatılarımıza antenler yerleştiriyor ve 50 MHz. “sabit istasyon” muamelesi yapıyorduk.

TA2FR – Dr.Sinan Güven ile evden eve yapmış olduğumuz görüşmeleri dün gibi hatırlıyorum. Hatta anten performansını arttırmak için oğlu Mehmet’i pencerenin önünde ayakta durduruyor ve “pasif yansıtıcı” gibi kullanıyordu. Sonuçlar çok berrak ve başarılıydı.TA2CAB – H.Ahmet Berker, neredeyse her akşam bana bağlanıyor ve bitmez, tükenmez denemeler yapmak için benden konu mankeni olarak yararlanıyordu. Bu arada, cihazın lambalı çıkış katını transistörlü devre biçiminde çözerek daha stabil hale getirdiğini de gayet iyi hatırlıyorum. Aylar süren bu çalışma sonucunda Ahmet Berker kardeşimiz, cihazı en ince ayrıntısına kadar ezberlemiş ve her türlü ince ayarını yapabilir hale gelmişti.Günün birinde (1996) Antrak olarak mobil deneme yapmaya karar vermiştik… Bendeki PRC25A cihazını istasyon odamdan söktüm, arabaya yerleştirdim.  Kendi imal etmiş olduğum ½ dalga anteni, arabaya önden arkaya yay şeklinde monte ettim. (ANTEN deyince… 300/50 MHz. = yaklaşık 6 metre dalga uzunluğu var. ¼ çeyrek dalga desen 1,5 metre uzunluğunda, yarım dalga desen 3 metre…) Böylece benim araba çok dehşetli ve gizemli bir görünüm kazandı. Ben gidiyorum, millet dönüp bana bakıyor…) TA2CAB ile yapmış olduğumuz bu uzun deneme boyunca Ankara’nın OR-AN Şehri dahil birçok bölgesinde arabayla dolaştım ve Ahmet Berker’in Gaziosmanpaşa’daki evinde çalıştırdığı amatör istasyonla çok başarılı görüşmeler yaptım. (Bu benim araba sürerken gururla kullandığım ilk telefon cihazımdır..! Düşünsenize, yolda bir araba gidiyor, şoförün omzuna sıkıştırarak konuştuğu bir telefon ahizesi var.)Ne güzel bir cihazımız vardı… PRC25 kardeşimiz keşke tekrar kullanıma girse de amatör istasyonlar arasındaki görüşmelerimizde bizlere yardımcı olsa. (Neredeeeeee… Artık cep telefonlarımız var.)SON OLARAK… (Teknik özellikler…)Bu cihaz 30 MHz. – 76 MHz. arasında çalışır. (Bu nedenle, 50 MHz. cihaz olarak da anılır.) 30-53 arası LOW, 53-76 arası HIGH freq. olarak bilinir. Kanallar arasında 50 KHz. fark vardır. Squelch özelliği 150 Hz. Olarak tasarımlanmıştır. Batarya ile veya güç kaynağı ile beslenebilir. RF çıkış takatı 1.1-2.0 Watt arasındadır. “Takoz” uygulaması ile bu parametreler elbette çok değiştirilebilir. Orijinal anteni, sokete giriş noktasından itibaren bir karış kadar spiral çelik, geri kalanı aynen çelik metre gibi bükülebilir malzemedendir. Sabit istasyon olarak veya benim yıllar önce yaptığım gibi arabaya monte edilmiş “mobil telefon” gibi kullanılmak istenirse, her türlü anten bağlanabilir.

ANTRAK okurlarına bu vesile ile saygılar sunarım. Varsa sizde de benzer bir antika telsiz cihazı, sizler de yazın, anlatın, paylaşın… Nostaljik bir hikaye olarak ANTRAK GAZETESİ’nde  yayımlayalım.

TA2CIP – www.antrak.org.tr/~ta2cip – Ahmet Sönmez

Sağdaki ben oluyorum. Soldaki de, PRC25 mobil denemelerini yaparken 3 metre boyundaki anteni, önden arkaya kadar yay şeklinde monte etmiş olduğum 1952 model Austin A-40 kardeşimiz oluyor.