Konuşan Voltmetre

Pic 18f2550 kullanarak yaptığınız ölçümleri size sesli olarak söyleyecek “konuşan voltmetre” yapmaya ne dersiniz?

Aslında projeyi 10-16 mayıs tarihleri arasında olan engelliler haftasında okunsun diyerek gazetenin mayıs sayısına yetiştirmek istiyordum fakat zaman az olduğu için haziran sayısına hazırlayabildim.

Biraz ilginç , birazda faydalı olabileceğini düşündüğüm bir proje.

Görme engelli elektroniğe meraklı arkadaşların  25,5 volta kadar olan voltaj değerlerini ölçmelerinde yardımcı olabileceğini düşünüyorum. Bu şekilde örneğin telsiz batarya bloklarının kaç volt kaldığını , ayarlı adaptörlerinin voltaj ayarında yada kumanda pillerinin

kaç volt kaldığını kendisine yardımcı olan kişi olmadan rahatlıkla anlayabilirler.

Devre usb portttan bilgisayara bağlanarak çalışıyor. Voltmetrenin ölçüm uçlarına uygulanan değer bilgisayar tarafından kendilerine sesli olarak iletilecektir.

Projenin ilk bölümü pic 18f2550 ile oluşuyor. Pic18f2550 Microchip firmasının ürettiği Usb 2.0 haberleşme portunu donanımsal olarak destekleyen bir mikrokontrolördür.  Devremizde kullanımı şu şekilde olmaktadır: Analog dijital çevirici portundan okuduğu voltaj değerini bilgisayara iletmektedir  besleme voltajı olarak usb porttaki  +5 volttan kullanılmakta bu şekilde dışarıdan herhangi bir besleme kullanılmamaktadır. Bu şekildeki tasarım devrenin oldukça sade ve kolay uygulanabilir hale gelmesinde önemli rol oynar. Devrenin 25,5 volt ölçüm sınırı bulunmaktadır. Aslında devrede bulunan voltaj bölücü devredeki direnç değerleri ve programdaki hesaplama değerleri değiştirilerek daha yüksek voltaj değerlerinin ölçümü sağlanabilirdi fakat kullanıcı açısından yüksek voltajın tehlikeli olacağını düşündüğümden sınırı 25,5 volt seviyesinde ayarladım.

Yazının sonunda belirtilen linkdeki voltmetre.hex dosyasını bilgisayarınıza kaydedip daha sonra pic18f2550'yi pic programlayıcı devresine takınız. Pic programlayıcı programınızın voltmetre.hex dosyasını pic18f2550 ye kaydetmesini sağlayınız. Eğer yaptığınız devrede herhangi bir sorun yoksa devreyi Windows işletim sistemi bulunan bilgisayarınıza taktığınızda yeni donanım bulundu usb konuşan voltmetre yazısı çıkacaktır. Sizden herhangi bir sürücü dosyası yüklemeniz istenmeyecektir. Pic18f2550 türü mikrokontrolörleri programlama esnasında edindiğim tecrübelerden sizlerle paylaşmak istediğim birkaç konu var.

Bazı pic programlayıcılar  programlama yaparken hatalı programlıyor ve hata olmadığı bilgisini iletiyor. Bu tip sorunlarla uğraşmak istemezseniz ben size uzun süredir kullandığım ve sorun çıkartmayan Brenner 8.5 versiyon pic programlayıcıyı tavsiye edeceğim. Brenner versiyon 8.5 pic programlayıcılar elektronik ürünleri satan yerlerde uygun fiyatlı bulunabileceği gibi http://www.sprut.de/ adresindeki bilgilerle eğer pcb yapma konusunda tecrübeniz varsa kendinizde imal edebilirsiniz pcb yapım aşamasında ütü ile yapılan yöntemi tavsiye ederim.  Ütü ile pcb yapımı ile bilgiler internette bir çok yerde mevcut. Benim tecrübelerimden aktaracağım kadarıyla ütü ile pcb yapımında ütünüzün sıcaklığı ile orantılı olarak zamanlama çok önemli. Bence ilk denemede olmuyor diyerek vazgeçmeyin ve denemelerinizde zamanı tutturmaya çalışın. Birkaç denemeden sonra ben mükemmel olan ütü ile pcb yapım şeklini yapabildiğimi düşünüyorum.

Projenin ikinci bölümü bilgisayar da çalışan bir programdan oluşur yazının sonunda belirtilen linkden bilgisayarınıza kaydedeceğiniz winrar ile sıkıştırılmış bilgisayar klasörünü yine winrar programı ile bilgisayarınızın masaüstü bölümüne açınız. Programı ben yazdım kullandığım antivirüs yazılımıyla incelettiğimde   herhangi bir virüs uyarısına rastlamadım.  Klasörün içindeki konuşan_voltmetre.exe dosyasını çalıştırınız., Program size konuşan voltmetrenin ölçüm uçlarına uygulanan voltaj değerini görsel olarak gösterecek ve aynı zamanda sesli olarak iletecektir.

Programın seslendirmede kullandığı ses dosyaları konuşan_voltmetre.exe dosyasının bulunduğu bilgisayar klasörünün içinde görebilirsiniz. Siz bu sesleri değiştirmek isterseniz dikkat etmeniz gereken birkaç detay var.

Kendi istediğiniz ses dosyalarını Windows ses kaydedici programda  wav formatında oluşturduktan sonra dijital ses düzenleyici bir programla açıp ses kaydı esnasında kayıt başında ve sonunda oluşan boşlukları ses kaydından silmeniz gerekiyor. Bir ses kayıt dosyasının uzunluğu bir saniyeden uzun olmamalıdır.

Ses kaydının ilk yapıldığındaki şekli:

Ses kaydının düzenlenmiş halindeki görüntüsü

Eğer ses kaydı bir saniyeden uzun olursa bilgisayar programı zamanlama hesabında hata yapacak ve sesler karışacak yada program çalışmayı durduracaktır.

Bundan sonraki projelerde zamanım oldukça yine görme engelli elektroniğe meraklı arkadaşlar için ölçtüğü değerleri sesli olarak ileten usb portdan çalışan ampermetre  voltmetre   yada yine ölçtüğü değerleri sesli olarak ileten direnç volt amper kondansatör bobin ölçebilen bir ölçü aleti yapmayı düşünüyorum.

Usb porttan çalışmayı tercih etmemin sebebi artık bir çok yeni bilgisayarda bu tip devrelerin bilgisayarla haberleşmesi için kullanılan com port  (rs232 standartı)  bulunmamasıydı.   USB pic mikrokontrolörler  biraz pahalı , aynı devreler 12f675 gibi çok daha ucuz fiyatlı pic mikrokontrolölerle yapılabilir. Bu durumda bilgisayarınızda com port  (rs232 standartı)  bulunması gerekmektedir. Bu yüzden aynı devrelerin com port (rs232 standartı) versiyonlarını en sona bıraktım.

Bu projelerin hepsi bilgisayara bağımlı çalıyor. Benzer konulardaki projeler bittikten sonra yine ölçtüğü değerleri sesli olarak ileten fakat bilgisayar olmaksızın çalışan taşınabilir versiyonlarını da pic mikrokontrolörlerle yapmayı düşünüyorum. Bilgisayar olmaksızın çalışan taşınabilir versiyonu pic mikrokontrolör deney kartımda çalıştırdım aslında fakat ilaveler için bekletiyorum.

Devrenin yapım aşamasında dikkat edilecek diğer bir konu bilgisayara takılan usb fişin bağlantı uçlarıdır. Aşağıdaki resimde bağlantı uçlarının çizimi gözükmektedir

Pic18f2550 nin bacak bağlantı uçlarının resmi

Devremizin baskı devre yerleşim planı

Yeni bir projede görüşmek üzere.

Tarık KONCA

PROJEMİZLE İLGİLİ DOSYALAR:

Devrenin 1:1 ölçekli pcb dosyası
Pic18f2550 için hex dosyası
Devrenin yerleşim planı
Program