Bilgisayar Kontrollü Kayan Yazı Devresi

Geçtiğimiz sene yazarımızın yayınlamış olduğu proje üzerine yenilikler ve okurlardan gelen sık sorulan sorulara cevaplar bu yazıda . Kaçırmayın!

Selam Arkadaşlar,
Kayan Yazı devresini sizlerle paylaşalı neredeyse bir yıl oldu. İlk versiyonunu 2002 yılı Ekim sayısında (http://antrak.org.tr/gazete/102002/metin.htm) yayınlanan kayan yazı ile ilgili bir çok soru ve öneriler bana iletildi. En çok sorulan sorular devredeki sütun sayısı nasıl arttırılır ve devre bilgisayardan nasıl bağımsız olarak çalışır idi. Bu sorulara verdiğim cevaplar aşağıdadır.

1. Kayan Yazı devresinde sütun sayısı nasıl arttırılır? Bu programı etkiler mi?
2. Devre bilgisayardan nasıl bağımsız olarak nasıl çalışır?
3. Devreyi bilgisayardan elektriksel olarak nasıl izole edebilirim?
4. Program çalışmıyor. Onlarca hata kutusu çıkartıyor (Error : Privileged instruction). Ne hatam var?
5. Programı güzel vermişsin de niye kodlarını vermiyorsun?
6. Devreyi yaptık güzel ama bunun baskı devresini verir misin?
7. Ben proje olarak kayan yazı aldım. Hocam benden ebülü mebülü istedi nasıl yapabilirim?

1. Kayan Yazı devresinde sütun sayısı nasıl arttırılır? Bu programı etkiler mi?

Bu soru herhalde en sık sorulan soru idi.  Daha önceki dokümanda anlattığım gibi devre ardışıl kaymalı kaydedicilerden oluşmaktadır. Bu devreyi J-K veya D tipi Flip-Flop kullanarak da yapılabilirdi. Benim 74164 entegresini kullanma nedenim en ucuz 8bit kaydedici içermesi idi.

Dijital elektronikle uğraşanlar bilirler, kaymalı kaydedicilerde ortak clock bağlanarak devre (hafıza dizisi) sonsuza kadar uzatılabilir. Aşağıda yapılan da budur. Şekil 1 de her bir hücre şeması ve şekil 2�de de bunların ardışıl olarak nasıl bağlanacağı ve uzatılacağı açık bir şekilde gösterilmiştir.

Yukarıdaki bağlantıdan da anlaşılabileceği gibi tüm devrelerin clockları ortaktır. (N+1). sütunun bilgi girişi ise N. sütunun 8. bitinden gelmektedir.

2. Devre bilgisayardan nasıl bağımsız olarak nasıl çalışır?

Bu sorunun yüzlerce farklı cevabı vardır. Önemli olan sizin ne istediğinizdir. Şu anki programdan aldığı verileri EEPROM�da saklayıp devre bağlantısı kesilince kendisi ledleri kontrol edecek bir pic�den oluşan devreyi önümüzdeki ay (eğer problem çıkmazsa) sizlerle paylaşacağım.
Şimdilik linkteki kodu indirerek programdaki farklılıkları inceleyebilirsiniz.
Resimdende anlayabileceğiniz gibi EEPROMA yaz diye bir seçenek eklendi. Bu sadece bir çevrim sonunda programı durdurarak bilgi yazımını bitiriyor.
Programın kodu için tıklayın.

3. Devreyi bilgisayardan elektriksel olarak nasıl izole edebilirim?

Bu soruyu daha çok paralel portuna zarar vermekten korkan kişilerden aldım. Cevabını ise daha önceden kullandığım alttaki şemadır.
Bu devre esasında RS485 için kullanmıştım yani iki taraflı eğer isterseniz bir tarafını kaldırabilirsiniz. Çünkü bu devre tek taraflı bilgi aktarımı kullanır.

Parça Değerleri :
Optokuplörler  : 6n139 , 4n27 veya Til 111
5 ve 5' : PNP örneğin 2n2219 veya BC557
6 ve 6' : NPN örneğin 2n2222 veya  BC 547
1 ve 1' : 270 Ohm
2 ve 2' : 3300 Ohm
3 ve 3' : 1800 Ohm
4 ve 4' : 1000 Ohm

4. Program çalışmıyor. Onlarca hata kutusu çıkartıyor (Error : Privileged instruction). Ne hatam var?

Muhtemelen Windows XP kullanıyorsunuzdur. XP direk port erişimine izin vermediği için programı çalıştırmadan önce Özelliklerden uyumluluk sekmesinde aşağıdaki gibi ayarlayın.

5. Programı güzel vermişsin de niye kodlarını vermiyorsun?

Siz istedinizde vermedik mi? Ben fikir olsun diye programın kodunu yazı olarak vermiştim.

Programı Delphi 3 ile yazmıştım. Delphi 4 ve 5�de de derlenebiliyor. Alın size kodu.

6. Devreyi yaptık güzel ama bunun baskı devresini verir misin?

Eğer çizmiş olasaydım verirdim. Ama bana da zor geldiği için çizmedim. İki tane delikli pertanaksı aralarına 3cm�lik bir tampon koyarak üstlerine lehimledim.
Bir katına entegreleri yerleştirdim. Diğer katına ise ters olarak ledleri. Ledlerin bacaklarını direk entegre bacaklarına lehimledim böylece ekstra kablo karmaşasından kurtuldum. Üşenmeyip baskı devre çizen varsa göndersin yayınlansın.

7. Ben proje olarak kayan yazı aldım. Hocam benden ebülü mebülü istedi nasıl yapabilirim?

Lütfen bu tarz mailler göndermeyin. Programı, şemayı ve tüm açıklamaları verdim geliştirmesi size kalmış.

Kolay Gelsin…