Dual Band Karmaşası
Cep telefonlarında yeni lisans devirlerinin söz
konusu olduğu günümüzde var olan dual band
karmaşası nedir?
Merak ediyorsanız bu yazıyı mutlaka okuyun. CEP TELEFONLARINDA
DUAL BAND KARMAŞASI DEVAM EDİYOR
Bu konuda ASELSAN Araştırma bölümümdeki arkadaşlarımın
değerlendirmeleri aşağıdadır.
GSM ve DCS birbirinden çok küçük farklarla ayrılan iki hücresel
mobil telefon sistemidir. Bu sistemler arasındaki en belirgin
farklılaşım kullanım bantlarında ortaya çıkmaktadır. DCS ,
1710-1880 MHz bandında çalışmaktadır ve sistem kanal sayısı
375'tir. GSM için ise 900MHz bandında 124 kanaldan oluşan
bir band ayrılmıştır.
Türkiye'de şu anda DCS 1800 sisteminde hizmet verecek 3
yeni şebekenin ihalesiyle ilgili çalışmalar yürütülmektedir.
En çok merak edilen konuların başındaysa bu yeni şebekelerin
eski GSM 900 operatörleriyle yurt içinde roaming anlaşması
gerçekleştirebilmeleridir.
GSM 900 sistemlerinin ilk kurulması ile her ülkede en az iki
operatör bulunması ve aralarında roaming almaması GDM
MOU kuralları gereği idi. Yani abone olunan operatörün kapsama
alanı dışına çıkıldığında diğer yerli oparatöre kayıtlanmak mümkün
değildir. GSM 900 de iki yerli oparatörle ancak Türk Telekom'un
santralları üzerinden görüşülebilinir. DCS 1800 sisteminde ise
bu katı kurallar konmamıştır. Her ülkede değişik uygulamalar ile
olaya daha çok ticari açıdan yaklaşmaktadır.
Bu konunun anlaşılabilmesi için Avrupa'daki durumun irdelenmesinde
yarar vardır.Örnek olarak İngiltere'yi ele alırsak, bu ülkede bulunan
One-to-One ve Orange adındaki DCS 1800 şebekelerinin ülkenin
en büyük GSM oparatörü olan Vodafone ile herhangi bir roaming
anlaşmaları yoktur. Çünkü Orange ve One-to-One birbirlerinin rakibi
oldukları gibi Vodafone'un da rakibidirler. Aynı durum Almanya'daki
GSM (D1, D2) ve DCS (E1,….) operatörleri içinde geçerlidir.
Bazı Avrupa ülkelerinde, eski GSM operatörlerine yeni DCS 1800
bandından bir miktar kanal verilmiştir. Ancak bu durumun Türkiye'de
de gerçekleşmesi ihtimal dahilinde görülmemektedir.
Yurt içi dolaşım anlaşması olan ülkelerde DCS ve GSM aboneleri
birbirlerinin frekans bandından yararlanabilmekle birlikte, şebeke
operatörleri bu durumda kendilerine ait SIM kartı bulunan telefonun
ekranında rakip firmanın isminin çıkmasını istememektedir.
Bu nedenle şebeke operatörlerinin desteklediği telefonlar böyle
bir durumda ekrana rakip şebekenin ismi yerine DOLANIMDA
(ROAMING) ibaresini çıkarmaktadırlar.
GSM ve DCS operatörlerinin birbirlerine karşılaştırmalı üstünlükleri
aşağıda sıralanmaktadır.
1. DCS operatörleri daha geniş bir frekans bandında aynı kanal
genişliğinde iletişim hizmeti sundukları için şehir merkezlerinde
avantajlı duruma geçmektedirler. Bu durum özellikle aşırı kalabalık
hipermarket ve büyük alışveriş merkezlerinde veya şehirlerin iş
merkezlerinde onları avantajlı hale getirmektedir. GSM operatörleri
ise aynı başarıya ulaşabilmek için az olan kanal sayılarını kompanse
edebilecek düşük güçte ve çok sayıda mikro hücre kullanarak
frekans tekrarı yapmaya mecburdurlar. Bu durum GSM
operatörlerinin daha fazla yatırım yapmaları demektir.
(DCS sistemi büyük yerleşim alanlarında daha avantajlı bir sistemdir.)
2. Mikrodalga yayılmanın doğası gereği frekans yükseldikçe,
dalganın erişimi azalır. Yani 900 MHz'de yayın yapan GSM
operatörleri özellikle konuşma yoğunluğunun az olduğu kırsal
kesimlerde ve şehirlerarası yollarda avantajlı duruma
geçmektedirler. 1800 MHz'de yayın yapacak olan DCS
operatörlerinin Türkiye gibi doğası tepelik ve geniş olan bir
alanı kaplamaları büyük masraflar gerektirecektir.
(GSM 900 sistemi kırsal alanda daha avantajlı bir sistemdir.)
Her iki frekansta yer alan şebekelerin birbirlerine olan bu
üstünlüklerini rekabet için bir silah olarak kullanmaları kaçınılmazdır.
Bu nedenle aralarında yurtiçi dolaşım anlaşması yapmaları son
derece zor görülmektedir.
GSM ve DCS sistemi içinde fiziksel şartların zorunlu kıldığı
yerlerde dolaşımın mümkün kılınabilmesi için gerekli altyapı
bulunmaktadır. Bilindiği üzere her iki sistem de genelde aynı
standartlara sahiptir. Her iki sistem de hücreseldir ve bu hücreler
Location Area (LA) denilen daha geniş hücrelerin parçası olarak
tasarlanmaktadır. GSM ve DCS sistemleri içerisinde yer alan
özellikler değişik bantlardaki operatörlerin birbirlerine belli
LA'larda dolaşıma izin vermelerini mümkün kılmaktadır.
Bu durumda örneğin ilk etapta Ankara İstanbul arasındaki
otobanı kaplamada zorluk çeken DCS operatörü belli ticari
şartları kabul etmesi durunumda GSM operatörüyle anlaşıp
abonelerine GSM bandını da sunmaları teknik olarak mümkün
görülmektedir.
Şu anda Türkiye'de pratik durumsa TURKCELL ve TELSİM'in
bu şekilde bir kullanıma pek yanaşmayacakları izlenimini
vermektedir. ( 21 Kasım 1999 Pazar Star Gazetesi Ekonomi
sayfası (sayfa 19)).
Yukarıdaki bütün bu açıklamalardan anlaşılabileceği üzere dual
band cep telefonları aslında genelde tek bir banda hizmet
vermektedirler. Cep telefonu üreticisi olan firmaların dual
band terminalleri aslında kullanıcı açısından pratikte pratikte
çok birşey ifade etmemektedir.
Firmaların asıl amacı tek bir telefon tasarlayıp her iki banttaki
operatörlere de aynı telefonu satabilmektir.
Yeni kurulacak olan DCS 1800 şebekelerinin en kısa zamanda
ülkeyi kaplamaları ticari açıdan bir zorunluluktur. Ancak 1800
şebekesi için çıkacak ihale ve daha sonra operatörler arasında
oluşabilecek ticari iki taraflı anlaşmalar roaming açısından
Türkiye'deki durumu belirliyecektir.
Not : İridium gibi uydu kullanan sistemler ise tümüyle değişik
olup dual band telefonlarla ilgisi bulunmamaktadır. Ayrıca
2000 yılından itibaren tüm sistemlerin Dual Banda geçeceği
gibi savlar yersizdir.
