Kızılötesi Kumanda Projesi
Bu döküman Antrak Gazetesi’ne bir okuyucu katkısı olması amacıyla hazırlandı. Projenin temel hedefi kızılötesi kumanda ile bir merkezden kullanışlı bir biçimde çeşitli birimleri açıp kapatmak, ayrıca güç ayarı uygulayabilmek ve zamanlayabilmek. Çok gerekmedikçe sadece işlemci girdi ve çıktılarını tanımlayacağım ve işlemcinin dışarda olmasını umduğu devreyi sözel olarak tanımlayacağım. Çünkü eğer bu projeyi uygulamaya karar verirseniz zaten gerekli bilgiye sahipsiniz ya da öyle olmalısınız demektir, işin doğrusu zaten bu işlerde yeni olan arkadaşların uğraşmasını istemiyorum zira projede pek çok yerde şebeke gerilimi ile uğraşmanız gerekecek. Uygulamanın kalbi bir pic18f458 mikrokontrolör entegresi. Bu entegre 16f cinsinden entegrelere yakın bir fiyata sahip ancak teknik olanakları çok daha fazla. 10 milyon komut/sn’lik işlem gücü, 16384 * 16 bit rom hafıza, 1536 bayt ram hafıza, “Controller Area Network” gibi modern modüller gidip bir entegre almışken bu özellikleri sonuna kadar kullanmayacak olsak bile yine de elde dursun denilebilecek özellikler. 16f877 yazabilen bir programlayıcı donanımı 18f458 için de işinizi görecektir ancak programlayıcı yazılımı bunu desteklemeyebilir. 18f türü işlemciler için yazdığım (paralel port için – ayrıca sadece win95 veya win98’de çalışır ancak portlara erişim sağlayan bazı ek programlarla XP’de de kullanabilirsiniz.) indireceğiniz dosya içindeki programlayıcı yazılımı kullanabilirsiniz ancak bu program ve burdaki herhangi bir proje için sorumluluk kabul etmem, bunlar tamamen amatör işler.
Ekran olarak 14 karakterli (her biri yedi parça gösterge) bir floresan ekran (VFD) kullandım. Bu ekran türü İngilizce literatürde “vacuum fluorescent display” olarak geçmektedir, bu müzik setlerinde ve yazarkasalarda bolca kullanılan bilindik bir ekran türü ancak adı pek duyulmamış olsa gerek. Bunun yerine LED ekran da kullanabilirsiniz, hatta bu devreden birkaç tampon entegresi azaltır ancak VFD kullanmanızı tavsiye ederim çünkü bütün parça bağlantıları zaten kendi içinde hazır olduğu için bu bağlantıları ayrıca yapmaya gerek olmayacak ayrıca daha çok şey öğrenme fırsatı bulursunuz. Ayrıca bir de 2 satır ve 80 harflik hd44780 işlemcili bir LCD ekran kullandım, bu yardımcı ekran. Cihazdan gelecek tepkilerin uzaktan da rahatlıkla görülebilmesi için LCD hiç de uygun değil, VFD veya LED ekran bunun için en uygunudur. Normalde sayı gösterebilen bu ekranlar için biraz hayalgücüyle a’dan z’ye bütün harfleri yazdırdım, fakat m harfi biraz sorunlu. Dilerseniz bu şekilleri kaynak kodlarından yeniden düzenleyebilirsiniz.
Programı CCS PIC-C (pch) ile derlenmek üzere yazdım. PIC-C PCH’nin en azından bende bulunan versiyonunda (3.128) çok önemli bir hata var, (pic18f’ler için) “ipen – interrupt priority enable” kontrolünün hemen ana program başlangıcında kapatılması gerekir yoksa karmaşık bir interrupt uygulamasında başınız belaya girer. Programın içinde göreceğiniz “ipen=0;” komutu bu hatayı yamamak için, dikkatinize..
VFD ekranlar pek elektronikçilerde bulunan bir eleman değil. Paradan altı sıfır atılması en çok akıllı elektronikçinin işine yaradı, etrafta bir sürü hurdaya çıkmış yazarkasa var. Bunların içinde hazine gibi elektronik parçalar var, VFD’yi de böyle bir yazarkasadan sökün. Kumanda sinyallerini algılayacak parçayı ise bir uydu alıcısından sökmüştüm, bu parça için standart bir kod numarası filan yok. Tek şart kumandanın taşıyıcı frekansında algılama yapması gerekmesi. Bu şart için bir sorun çıkacağını zannetmem çünkü 38 khz standart oldu sayılır. Kullanılmaları çok basit, üç tane pinden ikisi + ve -, diğeri ise açık kollektörlü çıkış. Kullanılması gereken kumanda ise piyasada en çok bulunan kumanda türü. Taşıyıcı frekansından başka bir de yazılım için protokol şekli önemli. Bu projede Avermedia televizyon kartının kumandasını kullandım, bu kumanda herhangi bir tuş için önce yoğun bir tuş bilgisi işareti ve sonra tuş basılı tutulduğu takdirde sürekli ve seğrek kare dalga üretir. Bu projeyi uygulamak için illa da Avermedia kumandasına ihtiyaç yok, piyasada bulunan kumandaların %90’ı bu protokolle çalışır. Kumandayı projeye kolayca uydurabilirsiniz, bunun için neler yapmak gerektiğinden ilgili bölümde bahsedeceğim. Kumandanın nasıl çalıştığını anlayıp işaretleri çözen rutinleri yazmam için WINSCOPE isimli ses kartının osiloskop gibi kullanımına imkan veren bu program oldukça yardımcı oldu. Bu programı Antrak’ın eski sayılarından birinde bulabilirsiniz.
Kumandadan gelen bu bilgi genellikle 38-40 khz’lik bir sinyal üzerinde genlik modüleli olarak ulaşır. İşte alıcı modülün kızılötesini algılamasından başka bir görevi bu sinyali demodüle edip daha kolay kullanılabilen bu forma dönüştürmesi.
Bu sinyali mikroişlemcide yorumlamak için şöyle bir strateji izledim. Int0 (Rb0 pini) kesmesi alıcı modülün çıkışına bağlı olacak ve bu her düşen kenarda tetiklenecek. İlk şart özel başlangıç işaretinin algılanması. Bu yerine getirilirse algoritma gelecek 32 biti kaydetmek için hazır bekleyecek. Düşen her kenarda tetiklenen kesme bir zamanlayıcıyı sıfırdan başlatacak, bir sonraki kesmede aradaki zaman farkına bakacak eğer 1,7 mS gibi bir sürenin altındaysa sinyali 1 değilse 0 olarak yorumlayacak. Eğer bu 32 bit kaydetme modunda gereğinden fazla beklenirse bu mod hemen iptal edilip hiç birşey olmamış gibi tekrar özel işaret bekleyen moda geri dönülecek. Eğer 32 bit kaydedilmişse ilgili değişkenler uyarılacak ve ana programa bu şekilde bilgi girişi sağlanacak. Ayrıca bu kayıttan sonra ilk sayfada bahsettiğim seyrek kare dalgalar belli düzen içinde zaman sınırını koparmadan algılanırsa aynı tuşa tekrar basılıyormuş gibi yine ilgili değişkenler uyarılacak.
Algılananın 32 bit olmasına rağmen ana programa gönderilen değer bu bitlerin içinden (en sık değişenleri içerecek şekilde) seçtiğim 16 bitlik bir bilgi. Programı kendi kullanacağınız kumandaya uydurmak için D port gurubunun 4. portuna bağlanacağını öngördüğüm düğme kumanda kodlarını ekrana yazan rutini çalıştıracak. (Bu düğme sıfırda aktif olacak) Daha sonra bunları tek tek not edip kaynak kodlarda kolayca göreceğiniz yerde gereken değişiklikleri uygulayın.
FLORESAN EKRAN (Vacuum Fluorescent Display – VFD)
Örnek olarak iki haneli basit bir VFD:
En baştaki ve en sondaki uçlar bütün VFD’lerde aynı. Bu uçlar arasına 3-5 volt gibi bir gerilim uygulanıp 50-100 mA gibi bir akım geçmesi sağlanır. Bu cam içindeki hava boşluğuna elektron yayılmasını sağlar.
Bu iki uç dışında diğer hiçbir uç arasında iletken sayılabilecek bir temas yok. A uçları dikkat ettiyseniz toplam 7 adet. Bu birim hane başına kontrol edilen ışıklı çizgi çeşidi sayısı. Bir A ucu bütün parçalarda aynı ışıklı çizgiyi kontrol edecek şekilde elektrodlara bağlanmıştır. B uçlarının her biri her birim hanenin üstündeki delikli maskeye bağlıdır. Cam içinden bağla
ntı yollarını takip ederek hangilerinin B ucu olduğunu kolayca anlayabilirsiniz.
Cam içinde elektron yayılımı başladıktan sonra önce B uçlarından birine 15 volt gibi bir gerilim uygulanır. (Bütün gerilim tanımları için en son uç toprak) Bu elektronları hanenin üstündeki metal maskeye çeker ve o hızla elektronların bir kısmı maske deliklerinden içeri süzülür. Bu elektronlar A elektrodlarından pozitif potansiyel uygulanmış olanlara doğru hızlanıp çarparlar ve bu elektrotların üstündeki floresan maddenin ışık yaymasına sebep olurlar.
Bir hane kısa bir süre ışıklandırıldıktan sonra sıra diğer haneye gelir ve böyle sürer. Uygun bir zamanlamayla bu gözümüze durağan görünür. Bu mümkün olduğunca az pin kullanılsın diye uygulanmış bir metodtur. Ancak bu projede 14 haneli VFD kullanıldığına göre 8 tane A pini (nokta için bir pin daha) ve 14 tane B pini hâla çok fazla. Bu yüzden 8 bitlik kaydırmalı kaydediciler (yani son girilen 8 biti ayrı ayrı gösteren entegreler) burda can simidi gibidir. A pinleri için 1 tane ve B pinleri için 2 tane 74hc164 (veya 74’595 veya 74’299, 74’164 fazladan özelliğe gerek yoksa en pratiğidir) işimizi görecektir.
B pinlerinden biri pozitif yapılmışsa A pinleri için yapacağımız şey çok basit, 8 bit bilgiyi kaydediciye hızla sürüp ilgili maskenin altındaki elektrodların kısa bir süre parlamasını sağlayacağız. Tabi bu kaydedicilerin 5 voltluk çıkışları VFD için yetmeyecektir. Yani bu 5 voltu görüp VFD’ye 15 volt uygulayacak buffer entegrelere de ihtiyaç var. Ben bunun için evdeki uln2003’leri kullanmayı tercih ettim iyi çalıştılar ancak pull-up dirençleri kullanmak gerek ve bu yüzden pratik değiller. Problem belli, farklı çözümleri size kalmış.
B pinleri için şöyle birşey düşünmüştüm. Bunların madem sırayla seçilmeleri gerekir, o zaman iki tane 8 bit kaydediciyi 16 bit olarak konfigüre ederim ve bir tane “1”i “0”ların arasında sürekli kaydırıp duracak bir algoritma yazarım. Bu şekilde mikrodenetleyiciden bu iş için ayıracağım port sayısının hesabı: A pinleri için kullanılan kaydediciye bir saat palsi için ve sürülecek bitin seviyesini belirleyecek veri için toplam iki port + B pinlerindeki 16 bitlik kaydediciye yine aynı şekilde bir saat ve bir veri sinyali için toplam iki port – saat sinyalleri ayrı ayrı olacağından veri uçlarının aynı porttan kontrol edilmesi bize bir pin daha kazandırır = bütün bunlar için 3 port harcanacak. Pinlerden bu şekilde tasarruf etmekte çekinmeye gerek yok işlemci oldukça güçlü.
LCD EKRAN
Hd44780 ile ilgili bilgilere pekçok yerde ulaşabilirsiniz. Bu projede yine port tasarrufunda bulunmak için rutinleri kaydırmalı kaydedici kullanmak üzere yazdım. Enable için bir port, d0’dan d7’ye girişler için kullanılacak k. kaydediciye saat ve veri portları, ayrıca register select’in durumunu saat portunun son durumu belirleyecek. Bu konuda daha fazla bilgi için şu kitapları özellikle tavsiye ederim; “Pic Programlama – Orhan Altınbaşak” ve “İleri 16f84 uygulamaları – Hakan Karakaş”.
GÜÇ AÇMA/KAPAMA DEVRELERİ
Kontrol edilecek yükün özelliklerine göre bir anahtarlama elemanı seçin. Ayrıca, triyaklı uygulamalarda eğer faz ayarlı güç kontrolü (uygulama içinde kısaca “dalgakıran” diye anılıyor) uygulayacaksanız moc302x optik triyak sürücüsü kullanın. Eğer sadece sıfır geçişlerinde duruma göre açılıp kapanan bir güç kontrolü (kısaca “paket”) uygulayacaksanız moc304x veya moc 306x optik triyak sürücüsü kullanın.
Sistemi şebeke frekansı ile uyumlandıracak bir sıfır geçiş algılama devresi gerekir. Aşağıdaki devre.
Köprü diyotun şehir gerilimine dayanabileceğinden emin değilseniz o zaman tekil diyotlarla (1n4004…7) kendiniz bir köprü diyot yapın.
Optokuplörden alınacak kare dalganın hem yükselen hem düşen kenarlarında tetiklenecek kesme servisi, periyodu yaklaşık 1mS olan bir zamanlayıcının 10 defa ardarda çalışmasını sağlayacak. Bu toplam 10 mS şebekedeki bir yarım sinüs dalgasının periyodu. Bu on defa çalışan zamanlayıcı ilgili birimin güç seviyesine göre uygun zamanda ilgili portu aktif yapıp bu şekilde bir faz kontrolü yapmış olacak. Faz kontrolünün akkor lambalar gibi birkaç yüz watt’lık yükler için uygun olacağını belirtmekte fayda var. Ocak, fırın gibi yüklerde sıfır geçişli güç kontrolü uygulamalısınız. Sıfır geçişli kontrol her 10 yarım sinüs dalgasından ayarlanan güç seviyesine göre bir kısmının paket halinde kırpılmadan iletilmesi şeklinde çalışır.
Eğer bu devre yoksa (ya da elektrikler kesildiğinde sistem batarya destekli çalışmaya devam ediyorsa) sistem eski 100 Hz’ye yakın bir frekansta çalışmaya devam eder. Elektrik geri geldiğinde otomatik olarak tekrar uyumlandırılır.
MİKRODENETLEYİCİ
PIC18F452 veya PIC18F458 kullanılacak. PIC18F458’in fazladan “Controller Area Network” özelliği var. PIC18F452’nin ise %20 kadar daha yüksek bir overclock potansiyeli var. (10->13.3 MHz’ye karşılık 10->14 MHz) Yazılımda PIC18F458’in tanım dosyası yükletiliyor. PIC18F452 için sadece tanım dosyasının adını değiştirin.
PortB7 — Kontrol 0
PortB6 — Kontrol 1
PortB5 — Kontrol 2
PortB4 — Kontrol 3
PortB3 — Kontrol 4
PortD7 — Kontrol 5
PortD6 — Kontrol 6
PortD5 — Kontrol 7
PortA5 — Kontrol 8
PortA4 — Kontrol 9
PortD0 — LCD veri
PortD1 — LCD saat
PortD2 — LCD enable (kaynak kodlarda “lcd_çevir”)
PortC4 — VFD veri
PortC5 — 8 bitlik k. kaydedicinin saat palsı
PortC6 — 16 bitlik k. kaydedicinin saat palsı
PortE2 — Ses rölesi (alarm ve tuş sesi olarak klik sesi çıkarması için)
PortD4 — Sıfırda aktif tuş, kumanda sinyallerini okumanızı sağlayan programı çalıştırmak için. (Burdan +5’e 4k7 bağlamayı unutma)
PortB0 — kumanda alıcısı (Burdan +5’e 4k7 bağlamayı unutma)
PortB1 — sıfır algılayıcı (Burdan toprağa 4k7 bağlamayı unutma)
—
Kristal: 10 MHz
Konfigürasyon bitleri:
BOR: kapalı
WDT: kapalı
Osilatör: HS, 4x PLL açık
LVP=0
STVREN=1
n_OSCEN=1
CCP2MX=1
n_BKBUG=1
—
DOSYALAR
Dosyaları indirmek için buraya tıklayın dosya
—
TAVSİYE
Kontrol edilecek uzantılara doğru çekilecek kablolar aynı zamanda parazitler yüzünden anten gibi yüklenebilir, özellikle eski bir buzdolabı kablolara yakın bir parazit kaynağı durumundaysa buzdolabının ilk çalıştığı anda sebep olduğu elektromanyetik tsunami mikrokontrolörün resetlenmesine sebep olabilir. Eğer durduk yerde resetlenmeler oluyorsa kabloları bir ferrit boncuk ya da içi boş silindir içinden geçirin. (Birkaç tur doladım) Bu ferrit elemanları elektronik hurdaların içinden çıkarmıştım elektronikçilerde var mıdır bilmiyorum.
Devreyi bir ışıldak aküsüyle destekleyin. Şarj devresi basit, güç kaynağını 6,95 voltluk bir lm317 devresi olarak tasarlayın, paralelinde akü olsun, ana devreye giden kabloda aküden sonra iki tane seri 1n4001 diyot bağlayın. Ayrıca transformatörden bataryaya giden kabloya bir diyot ekleyin ki elektrik kesildiğinde transformatöre akım gitmesin.
Mikroko
ntrolöre mutlaka paralel 5,1 veya 5,6 voltluk bir zener diyot bağlayın. Bu önlem olası bir gerilim yükselmesine karşı entegrenin hayatını kurtarır. Bir keresinde devreye yalnışlıkla 20 Volt kadar bir gerilim uygulamıştım zener yanmış ama açık devre değil kısa devre olmuştu ve akımın şiddeti zeneri ortasından çatlamıştı ama kısa devre olmayı sürdürüyordu. Ben yanık kokusunu alıp devreyi kapatana kadar belki yirmi-otuz saniye geçmiştir, bütün zener diyotlara örnek bir kahramanlık hikayesi. Ancak dikkat, bu eleman sıradan bir 1n4148 kılıfında değildi, bc tipi transistörlere benzeyen iri bir diyottu.
Mikrokontrolörün hemen dibine 1000uF’lik bir kondansatör bağlayın.
Kristalleri kolayca değiştirip eğlenceli deneyler yapabilmeniz için kristali direkt lehimlemeyin bir sokete takın.
SİSTEM ARAYÜZÜNÜN KULLANIMI
* Sistem başlatıldığında vfd ekranda 4 haneli saat ve ilk 8 konrolün durumu görünecek. Bu kök menüdür.
– Teletext tuşu bu menüde şu üç gösterim şekli arasında geçiş yapar:
> 6 haneli saat + ilk 5 kontrolün durumu
> saat yok, 10 kontrolün durumu
> 4 haneli saat + ilk 8 kontrolün durumu
– Saat hanelerinin yanıp sönmesi saatin henüz ayarlanmadığını gösterir. video tuşu ile saat ayarlama menüsüne girin.
> Bir ve iki tuşu saati, dört ve beş dakikayı ayarlar, yedi saniyeyi sıfırlar.
– Capture tuşu veya devre içindeki tuş (portd4) kumanda kodlarını görmek için.
– Sayı tuşları, ilgili kontrol menüsüne girer, 0’dan 9’a toplam 10 farklı kontrol. Bir kontrol menüsü içinde:
> Bu menüde kontrolün ismi ve güç seviyesi yazılır. Eğer kontrol “röle” tipindeyse power düğmesi ile açıp kapatabilirsiniz. Eğer “dalgakıran” veya “paket” tipindeyse ses arttırma azaltma düğmeleriyle gücü ayarlayabilirsiniz. Bu tipte bir kontrolde power düğmesi sıfır ile eski güç seviyesi arasında geçiş yaptırır. (not: Power tuşu kodlarda AC olarak geçmektedir) Alt menüler:
Bir: 1. türde gerisayım zamanlayıcısına ait menüye girer. 1. tip bir zamanlayıcı sonlanınca kontrolü tamamen kapatır. Ses açma/kapama tuşu süreyi ayarlar. Audio tuşu bu kontrole ait bir alarm çalınıp çalınmayacağını belirler. Play tuşu zamanlayıcıyı başlatır. (çıkmak için bu tuşa tekrar bas) Stop tuşu zamanlayıcıyı durdurur. (çıkmak için bu tuşa tekrar bas)
İki: 2. türde gerisayım zamanlayıcısına ait menüye girer. 2. tip bir zamanlayıcı sonlanınca kontrolü belirlenen diğer bir güç seviyesine getirir. Bu menü sadece güç ayarlı kontroller için kullanılabilir. 1. tip zamanlayıcıdan farklı olarak kanal artı/eksi tuşları yeni güç seviyesini belirler. Her iki tip zamanlayıcı birlikte kullanılabilir.
Yedi: Elektrikler kesildiğinde sistem batarya desteğiyle çalışmaya devam ettiği durumda ya bu kontrolün durumuna karışmayacaktır (ilk ayar bu) ya hemen kapatacaktır, ya da önce kapatıp, elektrik geldikten sonra hattı izleyip kısa süreli kesintilerin olmayacağından emin olup (gerekli şart 5-6 dakika boyunca herhangi bir kesintinin olmaması) önceden çalışan kontrolleri tekrar eski durumlarına getirecektir. Ses açma kapama tuşu ile belirlenecek.
Sekiz: Kontrolün adını değiştirmek için. Sayı tuşları ile cep telefonlarının tuşlarındaki harflere göre kullanıp yazın. Ayrıca ses açma/kapama tuşu yanıp sönen imleci sağa sola kaydırmak için.
Dokuz: Kontrol çeşidini (röle,dalgakıran,paket modları) değiştirme menüsü. Ses açma tuşu ile değiştirilir. Bütün bu ayarlar çoğunlukla sisteme aynı anda yansıtılmaktadır. Yani menüden çıktıktan sonra değil.
* Lcd ekran vfd ile yapılan işlemlerden bağımsız olarak çalışır. Herhangi bir menü ya da çalışma durumu içinde CD tuşu lcd ekranın gösterim modunu değiştirir. CD tuşuna her basışta şu modlar arasında geçiş yapılır:
>son girilen kontrol menüsüne ait kontrolün sırası, adı, tipi, gücü, 1 ve 2. sayaçların durumu
>Vfd ekran karartılır ve ordaki görüntü Lcd ekrana aktarılır. Ancak vfd ekrandaki animasyonlar lcd ekranda durağan ve alakasız harfler olarak görünecek.
>İşlemcideki bütün portların değerleri gösterilir. Ayrıca kanal artı/eksi tuşları vfd ekranın tazelenme hızını değiştirir. Bu tuşların vfd’deki menüde başka bir işlevle kesişmemesine dikkat etmelisiniz. (mesela 2. tip zamanlayıcıda yeni güç seviyesi bu tuşlarla ayarlanmaktadır, bu menüdeyseniz ve lcd ekran bu moddaysa kazara ekranın tazeleme hızını da değiştirebilirsiniz)
>İlk satırda bir demo, ikinci satırda saat gösterimi.
* Tv/fm tuşu bir önceki menüye geçiş sağlar. (Zamanlayıcılar dışında, orda play ya da stop’a ikinci defa basılarak çıkılacak)
* Herhangi bir menü ya da çalışma durumunda, en son kullanılan kontrol için, yeşil teletext tuşu açıp kapatır, display ve loop tuşları güç seviyesini değiştirir.
Kontrol durumunun vfd ekranda gösterilmesi şöyle olur. Eğer tek bir çizgi varsa bu o sıradaki kontrolün röle tipinde olduğunu gösterir. Eğer yukarıda görünüyorsa devreye güç verilmiş demektir. Eğer zıplıyorsa o zaman o kontrole ait zamanlayıcı çalışıyor demektir. Eğer bir sayı görünüyorsa bu o kontrolün güç ayar seçeneği var demektir, 0 tam kapalı, 9 tam açık demektir. Eğer yanıp sönüyorsa 1. tipte zamanlayıcı çalışıyor demektir.
Aslında madem arkadaşlara öğrenim amaçlı olarak faydası dokunsun diye kaynak kodları gönderdik, program kodları içinde bir takım açıklamalar da bulunmalıydı. Kumanda, lcd ve vfd fonksiyonları, paralel programlar, interrupt servisleri denilen işlemci içindeki derin devlet vesaire yani program işleyişi ile ilgili yapılması gereken bir ton açıklama var umuyorum ki bunları gelecek sayıya programda birkaç güncelleme ile göndereceğim. Ayrıca bu projenin ödev olarak ya da ticari olarak kullanılmasına kesinlikle razı olmam, bu emeğe saygısızlıktır. Bu projeyi sadece öğrenim ve hobi amaçlı bir faydası olsun diye yayınladığımı önemle vurgularım. Soru, tavsiye veya eleştirilerinizi aol_proje1@yahoo.com adresine iletin.
Son Söz..
Şehir gerilimi son derece tehlikelidir. Lütfen ne yaptığınızı anlamadan bilmeden triyak röle gibi elemanlarla uğraşmayın. Özellikle triyak uygulamalarında triyak şasesinin gerilim yüklü olacağını unutmayın ve gerekli önlemleri alın. Murpy kuralı numara bilmem kaç der ki olabilecek olan herşey yeteri kadar bir zaman içinde mutlaka olur. Yani fikir sahibi olmadan önce bilgi sahibi olup tedbirli ve dikkatli davranın ki kaza olasılığı sıfıra yakınsasın..
Ayhan OLGUN
aol_proje1@yahoo.com
