VHF PLL (Frekans Sentezleyici)ler 2

Geçen ayki pll devresini alıcı ve verici için farklı frekanslar üretecek şekilde yeniden tasarlayıp yayınlayan yazarımızın bu ayki yazısını kaçırmayın sakın! Bir önceki sayıda yapmaya çalıştığımız VHF PLL devresi ile ilgili çok sayıda soru geldi. Bu soru ve ihtiyaçların büyük bir bölümü bu PLL devresini aynı anda hem alıcı için lokal osilatör kaynağı ve de hem verici için frekans sentezleyici olarak nasıl kullanabiliriz idi, ve tabii baskılı devre ve yerleşim planı isteyenler de oldukça fazla idi. Baskılı devreyi maalesef bu sayıya yetiştiremedim. Önümüzdeki sayıda vereceğim.

Bu soruları yanıtlamaya çalışayım.

145152p2 PLL entegresinin anlattığım gibi N ve A sayıcılarını programlayarak kullandığımız dual modül ön bölücünün çalışma frekansını geçmemek şartı ile istediğimiz frekansta çalışabiliriz. Yani PLL devresi 144-146 MHz ler arasında verici için çalışma frekansını sentezlerken, Alıcı için de kullanılan ara frekans kadar üstünü veya altını sentezleyebilir. Yani lokal osilatör olarak çalışabilir. Teorik olarak mümkündür, fakat pratikte bizi zorlayan özellikle alıcıda ara frekans olarak 21.4 MHz veya 45 MHz seçtiysek bu kadar bant genişliğini sadece VCO nun varikap diodunun voltajını değiştirerek elde edemiyebiliriz. Bunu elde etmenin iki yolu vardır. VCO yu tasarlarken osilatördeki LxC devresinde C yi tek başına varikap diyota bırakmayarak (Cvarikap + Csabit) in toplamı şeklinde tasarlayabiliriz.

Cvarikap PLL hata sinyali üzerinden değer değiştirirken, Csabiti biz istediğimizde devreye alabilmeliyiz. Buda uygun bir kapasitenin ya bir transistör vasıtasıyla anahtarlanması veya yine bir başka varikap diyota voltaj vererek bir kapasite oluşturma yolu ile yapılabilir (bu yol daha iyi netice verir). Yine de bant genişliklerini ayarlamak problem olduğu gibi ayrıca bu kadar geniş bantta Q faktöründen de ödün vermek gerekecektir.
Devresini verdiğim VCO aynı genlikte kalmak şartı ile (dikkat ederseniz çıkışta bir buffer yok) 15-20 MHz lik bir bant genişliğinde çalışabilir. Bu da bize fazlasıyla yeter. Bu durumda çözüm 2 adet ayrı VCO kullanmak ve bu VCO ları çalışma frekansına ayarlamaktır.
Alıcı VCO su eğer arafrekans 21.400 KHz ve superheterodin (yani lokal osilatör, çalışma frekansından arafrekans kadar yukarda) ise 144.000+21400= 165.400 ile 167.400 MHz arasında, Verici VCO su ise 144.000 ile 146.000 MHz arasında çalışacaktır.

Devrenin çalışması: PLL devresini dikkatle incelerseniz bir önceki sayıda verilen devre ile temel prensipte aynı olduğunu görürsünüz. Devre iki ayrı VCO içermektedir. Bu VCO lar dan sadece biri çalışmaktadır. Alma durumunda Alıcı VCO ü +10 V ile beslenmeli, Verici durumunda ise Verici VCO ü +10 V ile beslenmelidir. Geri kalan PLL devresi +5V ve loop filtresi +10 V ile sürekli beslenmelidir.
Alma ve Gönderme frekansları için hesaplanan A ve N sayıcı değerleri şimdi dip anahtar yerine 1N4148 ler ile verilmektedir. Bu diod matrix hazırlanırken Low değerlere diod bağlanmalı, High değerli uclar boşta bırakılmalıdır. 
Alma ve Gönderme durumlarında alma ve gönderme diod matrixlerini anahtarlayan transistörlere +10 V vermeyi unutmayın.

Verici VCO'sunu ses sinyali ile modüle edebilmek için eski sayılarda verdiğim mini verici şemasında bulunan modülatör devresini kullanabilirsiniz. 4.5 KHz lik saptırmaya ihtiyaç olacaktır ve loop filtresi bu sapmaya izin verecektir, frekans sapmasını hata olarak görmeyecek  ve böylece siz de sinyali sesiniz ile modüle etmiş olacaksınız.

Yukarıdaki şemaya tıklayarak daha büyük görebilirsiniz.

Devreyi yapacak arkadaşlara başarılar diliyorum.

ta2aw