Sayısal Telsizler – D-STAR 4. Bölüm

D-Star telsizleri neler getiriyor. Devamı burada

Bundan önceki D-STAR yazılarına bakma fırsatı bulamadıysanız, birikmiş olan 3 bölüme ANTRAK Gazetesi'nde arama yaparak ulaşabilirsiniz. Ama kısaca anlatacak olursak D-STAR telsizleri ile yapabileceklerimiz:

D-STAR yani sayısal telsiz, zaman içinde tüm Türkiye'deki ve dünyadaki amatör telsizcileri birbirine internet yardımı ile bağlayacaktır. Bu yazının hazırlandığı sırada D-STAR sayısal telsizlerin dünyada sadece 2000 aktif ve 13000 kayıtlı kullanıcısı bulunmaktaydı. Şu anki durumu öğrenmek isterseniz: http://www.dstarusers.org/dsm_growth.html
Bu sayı her geçen gün artıyor ve cep telefonlarında olduğu gibi bir gün sadece sayısal telsizleri kullanıyor olacağız. Acil durum haberleşmesinde, yer belirlemede çok etkili olan bu telsizlerin Avrupa'daki rölelerinin yerlerine bir bakarsak, daha şimdiden hangi ülkelerin kullandığını görebiliriz: 
 

Bu ay D-STAR telsizleri inceliyoruz: 

D-STAR telsizlerin ve rölelerinin en büyük üreticisi ICOM olduğundan, yazımda genel olarak onların genel özelliklerinden bahsedeceğim. 

Önce en iyi sayısal telsizi seçmek için gerekli soruları soralım:

* Yüksek hızda veri aktarımı mevcut mu? ICOM ID-1 gibi.
* Çift bantta çalışmak gerekiyor mu?
* Yüksek güç gerekli mi?
* Veri aktarımı için ne tip bağlantılar bulunmalı?
* D-STAR modülleri eklenebiliyor mu? 

Ayrıca şunları da hatırlamakta fayda var: 

* Yüksek veri sadece 70 cm bandı ve üzerinde gönderilebilmektedir.
* Düşük hızda veri gönderiminde hata düzeltmesinden yazılım sorumlular.
* D-STAR telsizleri RS232 veri aktarımını asenkron yapmaktadır. (XON/XOFF yazılım ile akış kontrolu)
* Yüksek güçteki vericiler daha az veri aktarım hataları yaparlar.
* Hareket halinde iken yapılan veri aktarımında yüksek frekansta olmak daha az veri akış hatasına neden olur. 

D-STAR telsizlerinde olan özellikleri ve yapılması gereken işlemleri incelersek: 

Öncelikle çağrı adınızı kaydetmeniz gerekmektedir. En fazla 8 karakterden oluşan 6 adet çağrı adı girilebilmektedir.Ekler için / işaretinden sonra 4 karakterlik alan bulunmaktadır. 6 çağrı adının olmasının sebebi, mobil veya kulüp istasyonlarından çalışma durumunda kolaylıkla değiştirilebilmesi içindir.İkinci olarak yapacağınız, çağıracağınız istasyonların çağrı adlarını listelemek olacaktır. Birçok telsiz 50 den fazla çağrı adını hafızasına kaydedebilmektedir.

Yine benzer şekilde röle istasyonlarının bir listesini kaydetmek gerekmektedir. Bunun için de 50 den fazla alan bulunmaktadır.
Bu telsizler ayrıca havada duydukları çağrı adlarını da kolaylık olsun diye kaydedebilmekteler. Bunları sonra hafızaya almak da mümkün olabilmektedir. 

Diğer özelliklerine bakarsak, kayıtlı mesajla cevaplama (AUTO REPLY), görüimede olan istasyonların aralarına girme (BREAK IN), sadece bana gelen yayınları dinleme (CALL SIGN SQUELCH), acil durum sinyali dinleme (ENR), gelen çağrı adını geçici olarak kaydetme (RX CALL SIGN AUTO WRITE), çağıran istasyonun kullandığı rölenin çağrı adını geçici olarak saklama (RPT CALL SIGN AUTO WRITE) fonksiyonları sayılabilir. Susturucu ayarı analog telsizlerden biraz farklı çalışmaktadır. DV modu (sayısal ses veya düşük hızda veri) çağrı adına göre susturucuyu çalıştırabilmektedir (CSS: Call Sign Squelch).

Susturucu devrede değil ise havadaki tüm görüşmeler dinlenebilir. 

CQ Yayını
Sayısal telsizlerde genel çağrı yapmak için telsizin hafızalarından birisine CQCQCQ kaydedilir. Bunu karşı çağrı adı alanına yazarsanız herhangi bir istasyon seçmeden tüm istasyonlara ulaşmaya çalışıyorsunuz demektir. Cevap aldığınızda karşı istasyonun adı ile aradaki röle çağrı adları görünür. Gelen çağrı adını kaydettikten sonra görüşmeye başlarsınız. 

Kısa Mesaj
Sayısal telsizler cep telefonları gibi kısa mesaj gönderebilmekteler. Örneğin Ankara'da evinizde akşam TV seyrederken diğer bir amatör arkadaşınıza, ki bu arkadaşınız Bodrum'da Gümüşlük'te olabilir, sadece sayısal röleleri kullanarak kısa mesaj gönderebilirsiniz, hem de bedava. Bu mesajları telsizin hafızasına kaydedip sonradan gönderebilirsiniz de. 

Veri Aktarımı
Telsizden telsize veri aktarımı bilgısayar yardımı ile yapıldığından, bu işlem için de iki yol bulunmaktadır. PTT mandal ile elle kumandalı veya AUTO ayarıyla yazılım denetimi ile otomatik olarak. 

ICOM Telsizler
ICOM tarafından satılmakta olan D-STAR telsizleri şunlardır: 

ICOM ID-1: 1.2GHz 10 Watt, USB bağlantılı
ICOM IC-2200H: 144 MHz 65 Watt
ICOM ID-800: 144 MHz/440 MHz, 55 watt (üretilmemekte)
IC-V82 veya U82: 144 MHz veya 440 MHz el telsizleri
IC-91AD: Dual bant 144/440 MHz, 5 Watt (üretilmemekte) onun yerine IC-92AD
IC-2820H and IC-2820
IC-80AD
ID-880H 

Bu telsizlerin ICOM tarafından karşılaştırmasına bakmak isterseniz:
http://www.icomamerica.com/en/products/amateur/dstar/dstar/DSTARMobileCompare.pdf
http://www.icomamerica.com/en/products/amateur/dstar/dstar/DSTARPortableCompare.pdf 

Ayrıca ICOM D-STAR röleleri:
ID-RP2C, ID-RP2D, RP2V, RP2000V ve RP4000V farklı frekans ve işlevleri olan D-STAR rölelerdir. Ses ve veri için ayrı modüllerı olan ve modüller arası bağlantılarla büyüyebilen bu röleler internet bağlantısı sağlandığında tüm şehirdeki kullanıcıları bütün dünyaya bağlamaktalar.  

Gelecek ay Lokal D-STAR görüşmelerinde buluşmak üzere. 

Tunç Gündoğdu, TA2P